Nog veel vragen na Reagans rede over wapenleveranties

Reagan, die zijn voorganger Jimmy Carter scherp heeft bekritiseerd wegens diens optreden ten tijde van de Iraanse revolutie en de daarop volgende gijzeling van Amerikaanse diplomaten in Teheran, sprak donderdag over het strategische belang van Iran voor de Verenigde Staten en de noodzaak om de betrekkingen met het strategisch gelegen land te herstellen. Vorig jaar sprak Reagan zelf nog over Iran als een uitschot-staat, „geleid door de meest vreemdsoortige verzameling minkukels, zwakzinnigen en ellendige misdadigers sinds de opkomst van het Derde Rijk". Enkele uren voordat de president het volk vanuit de "Ovale Kamer" zou toespreken, waarschuwde zijn woordvoerder Larry Speakes dat er „bepaalde zaken zijn waarover hij niet kan praten". Hier volgen enkele onderwerpen waarover Reagan zich inderdaad niet heeft uitgelaten:

Wapenembargo

• De president zei dat er geen sprake van was dat de VS „boten en vliegtuigen vol wapens" aan Iran hadden geleverd, in ruil voor de vrijlating van gijzelaars. Hij zei dat „kleine hoeveelheden defensieve wapens en onderdelen voor defensieve systemen" aan Iran waren geleverd. Welke wapens waren geleverd en hoe dat gebeurde, kwam niet ter sprake.
• De president zei dat de hoeveelheid gezonden wapens gering was en geen invloed zou hebben op het verloop van de Golfoorlog, en dat wat hij had gedaan geen schending was van de Amerikaanse wet. Hij sprak echter niet over het Amerikaanse wapenembargo tegen Iran, dat zo'n levering verbiedt.
• De president zei niet waarom de Verenigde Staten andere landen hadden gevraagd het embargo te handhaven, terwijl zij zelf in het geheim wapens stuurden.

„Teken"

• De president zei dat de Iraniërs, met wie de VS in contact waren getreden, hadden gevraagd om een „teken van onze serieuze bedoelingen", maar zei niet of aan dit verzoek mogelijk ook had kunnen worden voldaan door andere schenkingen dan wapens.
• De president zei dat „verschillende landen" initiatieven hadden genomen om direct contact tussen de Verenigde Staten en Iran tot stand te brengen. Over de vele berichten dat Israël een centrale rol zou hebben gespeeld bij de wapenzendingen naar Iran liet hij zich evenwel niet uit.
• De president zei dat ten onrechte berichten waren verspreid als zouden het Congres en regeringsfunctionarissen over de affaire in het duister zijn gelaten. Hij zei dat „alle ter zake betrokken kabinetsleden" van de operatie op de hoogte waren gebracht, maar liet na te verklaren waarom het Congres pas deze week was ingelicht.
• De president zei bij herhaling dat hij niet met terroristen zou onderhandelen om de gijzelaars vrij te krijgen. Hoewel hij verklaarde dat er sinds de geheime diplomatieke contacten met Iran geen tekenen zijn geweest dat de Iraanse regering betrokken is bij terroristische aanslagen tegen de VS, gaf hij geen verklaring voor het feit dat Iran bij het ministerie van buitenlandse zaken nog altijd op de lijst staat van landen die terrorisme steunen.

"Gevoelig"

Een vooraanstaande regeringsfunctionaris, die niet bij name genoemd wilde worden, zei dat de regering niet meer informatie kon geven vanwege de turbulente situatie in Iran. „Als we onthullen wat er precies is gestuurd -hoeveelheden, data, bijzonderheden- dan zullen de ons onwelgezinde groepen die wetenschap gebruiken ten nadele van de gematigden die ons willen helpen", aldus de zegsman.

„De leden van het Congres werden niet op de hoogte gebracht omdat de zaak zo gevoelig lag en de levens van gijzelaars en Iraniërs op het spel stonden", zo zei hij.

„Niets scheefs"

Op de vraag of het niet tegen Reagans principes indruiste om op te roepen tot een wapenembargo en zelf intussen in het geheim wapens te sturen, antwoordde de zegsman dat Reagan „enkele specifieke ontsnappingsclausule in dat embargo" had aangewend om de wapens te kunnen sturen. „We hebben nooit gezegd dat we geen wapens naar Iran stuurden. Dat zouden we zeker gezegd hebben als we het nooit hadden gedaan. Terzelfder tijd hebben we ervoor gezorgd dat er een einde kwam aan een ongecontroleerde wapenaanvoer (om de oorlog te voeren). Ik zie daar niets scheefs in", aldus de functionaris.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen