Herv. en geref. nu in 'staat van hereniging'

Het besluit van de synode luidde als volgt: „De verklaring 'in staat van hereniging' geeft aan dat de kerken niet meer vrijblijvend tegenover elkaar staan, en houdt in dat het proces van de beide kerkgemeenschappen op hun weg naar eenheid doorgaat en zoveel mogelijk wordt gestimuleerd".

Verder besloot men met meerderheid van stemmen: „De verklaring 'in staat van hereniging' laat onverlet de eigen verantwoordelijkheid van een hervormde gemeente en/o£ gereformeerde kerk om a) niet tot een vorm van samenwerking te besluiten, indien deze gemeente en kerk daarover niet tot overeenstemming kunnen komen, en om b) zelf bij het aangaan van een samenwerking de aard en het tempo daarvan te bepalen".

Met name deze passage, aangescherpt door een amendement van ds. H. H. Wind, gereformeerd predikant te Heerenveen, wordt beschouwd als een afzwakking van het door velen als dwangmatig ervaren proces van Samen op Weg.

Kerkorde

De combisynode besloot ook het volgende voorstel aan te nemen: „De verklaring 'in staat van hereniging' laat onverlet dat hervormde gemeenten en gereformeerde kerken die niet tot een brede interkerkelijke samenwerking (federatie) besloten, blijven vallen onder respectievelijk de hervormde en de gereformeerde kerkorde, met inachtneming van de voor de meerdere kerkelijke vergaderingen eventuele aangegane federatieve vorm van samenwerking".

Voorstellen van ds. M. Baan, diaken A. W. de Ronde, ds. K. Schipper, ds. G. Schaap, ds. A. Tromp, ouderling C. Hovestad, diaken W. Stappenbelt, diaken W. Seldenrijk en ds. J. G. Barnhoorn om de besluitvorming verder af te zwakken, of zelfs te wachten met het besluit, haalden alle slechts maximaal dertien stemmen.

Een motie van dr. S. Meyers haalde weliswaar 21 stemmen, maar werd daarmee uiteraard niet aangenomen. Zijn motie luidde: „De beide synoden, in vergadering bijeen, spreken uit dat het besluit bij het aangaan van de 'staat der hereniging' alleen genomen kan worden, wanneer men gemeenschappelijk buigt in de schuld van de ene reformatorische kerk in Nederland, om zo in het geloof in Gods verbond zo in de kerk der Reformatie en zo aan het Samen-op-Wegproces inhoud te geven".

Onheus

Tijdens de vergadering werd het ds. H. Huting, de praeses van de hervormde synode, kwalijk genomen dat hij met name verontruste gereformeerde bonders nogal „onheus bejegend had".

Dr. J. M. Vlijm, die sprak namens de werkgroep kern van belijden, benadrukte dat de belijdenis hem lief was. „Zelfs de Dordtse Leerregels zijn mij in sommige opzichten lief", zo zei hij. Verder verklaarde hij, na de verontruste synodeleden aangehoord te hebben, diep in de put te zitten. „Maar diegenen die zo praten over de belijdenis weten zelf niet hoe ze met de confessie om moeten gaan. Zijn we gek dat we hier zo lang praten over futiliteiten?", zo zei hij. Op veel vragen van verontruste synodeleden werd overigens niet of nauwelijks geantwoord.

Ds. A. J. van Cruyningen uit Nijmegen zei dat de preciezen toch meer zullen willen dan er staat. „Ik heb het niet op die calvinisten. Je bent zomaar op weg naar Assen". Hij zag in de SOW-kerk ruimte voor doopsgezinden en remonstranten.

Mislukking

Prof. dr. H. W. de Knijff, kerkelijk hoogleraar in Utrecht, merkte juist voor de besluitvorming op dat Samen op Weg toch op het punt staat te mislukken, ook al zou men besluiten tot de 'staat van hereniging'. „Elan en bezield leiderschap ontbreken. We worden een maar er gebeurt niets", aldus prof. De Knijff. De beide synoden moeten overigens elk afzonderlijk de genomen besluiten nog goedkeuren.

Verder besloot de gezamenlijke synode van de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken de lutheranen toe te laten tot het proces van Samen op Weg.

Ir. J. van der Graaf, de algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond, zei na afloop van de besluitvorming dat het hem gefrappeerd had dat op de eerste vergaderdag sterke kritiek uit de hele breedte van de Hervormde Kerk ten aanzien van het SOW-proces geuit werd. Ik heb absoluut geen enthousiasme voor het proces bespeurd, zo zei hij.

Malaise

In de woorden van prof. De Knijff proefde Van der Graaf de nodige scepsis ten opzichte van het proces. „Prof. De Knijff heeft op juiste wijze verwoord op welke wijze de hele besluitvorming door een zekere malaise gekenmerkt wordt. Wat nu gebeurd is, ademt een heel andere sfeer dan de roep om eenheid die het begin van het SOW-proccs in de jaren vijftig kenmerkte. Ik noem het opvallend dat nu besloten is dat gemeenten die niet mee willen, onder de hervormde respectievelijk de gereformeerde kerkorde kunnen blijven".
„Dat is", zo zei ir. van der Graaf, „enerzijds verheugend. De dwang is namelijk weg. Maar het is raar dat er nu in wezen drie kerken ontstaan zijn. Namelijk het gefedereerde model en de gemeenten die onder de oude kerkorde verder kunnen. Ik vraag mij af hoe lang de dwang om een te worden, buiten de deur gehouden kan worden".

„Veelzeggend vind ik het ook", aldus de secretaris van de Gereformeerde Bond, „dat de oproep van dr. S. Meyers om tot gezamenlijke schuldbelijdenis te komen, geen enkele weerklank vond. Ik vind het ook uitermate jammer dat gereformeerde synodeleden zo ontzettend vaag waren over het al dan niet huldigen van het afscheidingsbeginsel, dat mijns inziens nu de Hervormde Kerk is ingedragen. De praktijk zal overigens moeten leren hoe het Samen-op-Wegproces gestalte zal krijgen", aldus ir. van der Graaf.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen