Neêrland op de penning

Zou dat nieuwe, onooglijke vijfguldenstuk met geribbeid randschrift, en slechts weinig groter dan ons vijfcentsstuk, over een eeuw op een veiling ook duizend gulden opbrengen? En zou ontwerper Bruno Ninaber ooit in een museum geëerd worden met een expositie zoals nu de penning-meesters Jan Bronner en Piet Esser? Onmogelijk is het niet, al staren wij nu nog met gemengde gevoelens naar het halve profiel van onze vorstin op geidstukjes die hun waarde al lang niet meer waard zijn. Munten en penningen: sommigen zijn er dol op. Niet omdat je er zoveel goederen voor kunt kopen, maar omdat ze zo'n mooi handzaam verzamelobject zijn. De Vereniging voor Penningkunst telt echter nog geen 700 leden. Het kan zijn dat verzamelaars zó op de penning zijn dat ze geen duit voor het lidmaatschap van die club over hebben. Ook niet-leden zijn welkom op de overzichtsexpositie "Nederlandse Penningkunst", tot 26 juni in het Singer Museum te Laren (NH). Daar hoort ook een smaakvol boekje bij, geschreven door J. N. van Wessem. "Nederlandse Penningkunst" is een gebonden uitgave met veel foto's van SDU-uitgeverij in Den Haag, 72 pagina's, 19,90 gld. Voor verzamelaars toch een werkje om te hebben. Lijkt me. kunst). Daarnaast zijn er de Maeviusboeken die de cataloguswaarde van munten en penningen weergeven. En de Aula-gids van Enno van Gelder. Maar "Nederlandse Penningkunst" is niet overbodig. De expositie toont „het grootste overzicht van Nederlandse penningen dat ooit bijeen werd gebracht". Boek en expositie beschrijven de ontwikkeling van de vaderlandse penningkunst —dus niét van de munten als wettig betaalmiddel— sinds 1887, met nadruk op ónze eeuw.

Er werd geselecteerd haar ambachtelijke bekwaamheid, vormbeheersing en het erkennen van de traditie, ook als men nieuwe formuleringen zoekt. In het aardige boekje worden penningontwerpers en edelsmeden-medailleurs besproken, vooral Jan Bronner en Piet Esser en hun leerlingen zoals Dirk Bus en Geer Steyn. De laatste schrijft in dit boekje ook een hoofdstuk over de technieken van het penningen gieten, uitsnijden of slaan.

Oud geld van ons koninkrijk op de omslag van het \MB-boek, waaronder de vierkante stuiver uit 1914, het Curaqaose driekantje (ontstaan door een gulden in drieën te delen) en het 20-gulden-biljet met beeltenis van koningin Emma.

Wie munten uit de Grieks-Romeinse oudheid verzamelt of munten en penningen uit de VS of zelfs 18e-eeuwse Nederlandse dukaten en 19e-eeuwse Antilliaanse realen en stuivers, moet op 8 juni maar naar de veihng van Christie's in New York (502 Park Avenue bij 59e Straat). Daar worden dan een kleine duizend kavels aan munten, penningen en papiergeld geveild. Oude Griekse munten moeten van 120 tot 1500 dollar 'doen'. Voor zeldzame munten uit het driekeizerjaar (69 na Chr.), met de beeltenis van Gaiba, Otho en Vitellius zal men zo'n 5000 tot 8000 dollar moeten neertellen; voor drie sestertiën van Vespasianus slechts 200 dollar.

Een gulden van koningin Wilhelmina uit 1897 is er al voor 60 a 100 dollar, een handelsdukaat uit Utrecht (1762) voor 100 tot 140 dollar, een reaal uit Curasao (1821) 300 tot 500 dollar en twee stuivers van de Ned. Antillen uit 1822 zo'n 120 tot 220 dollar. Rond de duizend dollar wordt de zeldzame 1-dukaat van Stephan Batory uit Danzig (het nu Poolse Gdansk) uit 1586 waard geacht.

En hoe veradeld de Eerste Kamer .* ' was, leert het lijstje voorzitters tot di^' Tweede Wereldoorlog: L. G. A. graaf van Limburg Stirum, jhr. J. C. Martens van Sevenhoven. E. J. A. '" graaf van Bylandt, J.A.G.barondeVc van Steenwijk, jhr. F. J. J. van Eysin;-^' ga, W. A. A. J. baron SchimmelpennMc van der Oije, J. E. N. baron Schim- ;'^ melpenninck van der Oije van Hoe\>^l; ken, J. J. G. baron van Voorst tot ' Voorst.

Tot 1913 maakten adel en patrici- ; aat de meerderheid uit in de Tweede Kimer. Daarna slonk hun aantal iedere ' • keer wanneer het volk weer had gesproken. De aristocratie legde het ten : • ; slotte af tegen de demofcratie. Zo kon,- f ,: parlementair'geschiedschrijver D. ; I ' Hans reeds in de jaren dertig verzuch-| ten: „Zij waren als een stil woud van, statige, krachtige populieren — en dei f storm der democratie is gekomen en • J is er door gevaren, dat ze ontworteld.tèr aarde stortten". Adeldom verplicht ; gewoon niet meer tot politiek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen