Gereformeerde Kerken gaan een weg ten dode

Al jarenlang houdt dit internationale oecumenische lichaam zich met deze vragen bezig. Hoofdbezwaren tegen de Gereformeerde Kerken in Nederland zijn hun visie op het relationele waarheidsbegrip en hun kijk op homofilie. In een meerderheidsrapport van de commissie die deze kwestie bekeek staat: „Aan de Gereformeerde Kerken in Nederland moet verzocht worden haar lidmaatschap in te trekken per 31 december 1988, tenzij deze kerken hun rapporten "Homofilia", "In liefde trouw" (over homofilie) en hun relationele waarheidsbegrip zoals neergelegd in "God niet ons..." en het vervolgrapport daarop, intrekken. Vanmorgen stemt de GOS nog over deze kwestie. Aan het meerderheidsvoorstel werkten onder andere prof. dr. W. H. Velema en dr. J. M. Forster mee.

Waarheidsbegrip

In "In liefde trouw" wordt gezegd dat homofiele aanleg en geaardheid geen reden is om iemand te weigeren tot het ambt en het avondmaal. In "Homofilia" wordt dat verbreed tot de homofiele praxis. In "God met ons..." staat het zogenaamde relationele waarheidsbegrip omschreven. In het vervolgrapport daarop (bedoeld als rectificatie) is het relationele waarheidsbegrip anders omschreven (volgens sommigen geheel verdwenen, volgens anderen, waaronder de christelijke gereformeerden, is dat in principe gelijk gebleven).

Aan het minderheidsrapport werkten de gereformeerde synodepraeses, ds. E. Overeem, mee en de gereformeerde dr. J. Vlaardingerbroek. Het , is.opmerkelijk dat het meerderheidsrapport ook tot de conclusie komt dat in het vervolgrapport op "God met ons..." nog steeds het relationele waarheidsbegrip aanwezig is en op onbevredigende wijze de verhouding tussen inspiratie en illuminatie van de Heilige Schrift verklaart. Hetzelfde door beide gereformeerde delegatieleden ondertekende minderheidsrapport stelt voor, de Gereformeerde Kerken te vragen om te overwegen het rapport "God met ons..." in te trekken.

In het minderheidsrapport staat ook het voorstel dat de GOS de Gereformeerde Kerken verzoekt hun standpunt ten aanzien van de homofiele praxis te herzien, evenals de wijze van interpretatie van de Heilige Schrift die daaraan ten grondslag ligt. Hoewel hij wel ondertekende, nam ds. E. Overeem later afstand van dit onderdeel.

„Niet gereformeerd"

Ds. Westerink tekende in Harare de situatie binnen de Gereformeerde Kerken en vertelde dat praktiserende homoseksuele predikanten in volle rechten hun ambt kunnen uitoefenen in die kerken. „De Gereformeerde Kerken zijn niet langer gereformeerd meer", zo zei hij. Hij merkte op dat hun kijk op homofilie slechts een van de gevolgen is van hun visie op de Heilige Schrift. „De GOS moet een keuze maken en uw stem is niet voor of tegen de Gereformeerde Kerken, maar voor een principiële koers van de GOS". Gaan de Gereformeerde Kerken niet uit de GOS, dan zal de GOS stap voor stap in de richting van de Gereformeerde Kerken in Nederland gaan, die hun theologische inzichten graag met de GOS-leden willen delen, zo vervolgde ds. Westerink.

Namens de Gereformeerde Kerken in Nederland sprak onder andere prof. dr. H. B. Weijland. Hij schilderde wat hij noemde de 'tragedie' van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Emigratie nam de besten, weg, maar nog elke zondag gaan honderdduizenden naar de kerk, zo zei hij. Schisma's onttrokken ook veel mensen. Daarbij merkte dr. Weijland op dat zowel de huidige Gereformeerde Gemeenten als de Christelijke Gereformeerde Kerken zich onttrokken aan de Gereformeerde Kerken, juist omdat de gereformeerden eigenlijk te orthodox waren.

Kerkgeschiedenis

Dat werd ds. J. Westerink allemaal te veel en hij stond op en vroeg moderator Boomsma of hij een door dr. Weijland absoluut verkeerd voorgesteld stukje kerkgeschiedenis mocht corrigeren. Dat mocht. Ds. Westerink wees toen in Harare op de kruisgemeenten en de ledeboerianen en het werkelijke ontstaan van de Gereformeerde Gemeenten en corrigeerde ook de ontstaansgeschiedenis van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Hij wees er bovendien op dat bij voorbeeld de Gereformeerde Bond in de Nederlandse Hervormde Kerk zeer veel bezwaren heeft tegen de Gereformeerde Kerken in met name het Samen-op-Wegproces. Niet vanwege hun door dr. Weijland zo hoog geroemde orthodoxie, maar juist vanwege hun vele onorthodoxe visies.

Prof. Weijland zei ook dat het theologisch wetenschappelijk onderwijs hoog in het vaandel van de Gereformeerde Kerken stond en dat er ook fouten gemaakt zijn. De visie op homofilie binnen de Gereformeerde Kerken verdedigde hij op grond van het feit dat rond 1968, volgens hem, homoseksuelen zelfmoord op zelfmoord pleegden. Hij zei overigens dat de Gereformeerde Kerken volgens hem (met hun geschrift "Homofilia", red.) één antwoord teveel gegeven hebben. Hij bestreed de opmerkingen van ds. Westerink dat de Gereformeerde Kerken een weg ten dode gingen en niet langer gereformeerd zijn. „Zijn wij dan een valse kerk?" zo vroeg hij. Prof. Weijland was echter van mening dat de Gereformeerde Kerken op weg naar Jeruzalem waren en de poorten van die stad staan altijd open, zo zei hij.

Niet scheidend

Prof. dr. J. Heijns van de Zuidafrikaanse NG-kerk was van mening dat de ontwikkelingen binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland -hoewel hij die bestreed- niet van scheidende aard waren. Ds. C. N. Jansz uit Sri Lanka wees erop dat er bij velen wel zorg was over de Gereformeerde Kerken, maar vroeg zich af waar de zorg bleef over hen die reeds van de GOS afhaakten omdat de Gereformeerde Kerken bleven of over hen die de GOS juist daarom (het blijven van de Gereformeerde Kerken) zullen verlaten.

„Er zijn er al zes gegaan en er zullen er zeker nog drie volgen". Ook zei hij dat de GOS al acht jaar lang spreken met de Gereformeerde Kerken, maar dat zij niet voldaan hebben aan het verzoek hun pastorale advies aangaande homofilie in te trekken. „Als iemand besmettelijk ziek is, moet hij uit liefde in een isoleercel, is hij weer gezond dan kan hij terugkeren. We moeten nu beslissen want in 1992 zijn veel andere kerken weg, of is inmiddels iedereen het eens met het pastorale advies", zo zei ds. Jansz gisteravond laat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen