Instituut Effatha biedt gespecialiseerde hulp aan dove kinderen en hun ouders

Hierover een gesprek met de algemeen directeur van Effatha, de heer K. Koenen, en de psychologe mevrouw J. C. W. van de Heuvel, mevrouw W. M. Brouwer (Voorburg) en de heer P. C. Boersma (Zoetermeer).

Effatha kreeg als eerste huisvesting het pand aan de Langebrug 87 te Leiden. Er werd begonnen met vier leerlingen, drie meisjes en een jongen. De formele oprichtingsdatum van de vereniging is 17 oktober 1888. In 1890 zijn er al twintig leerlingen. In dat jaar komen er nog tien bij. Van 1899 tot 1926 was Effatha gehuisvest te Dordrecht, eerst in gebouw Bethel aan de Wolweversgracht, later werd een ander pand gekocht (hoek Gravenstraat en Wijnstraat). In 1926 besloot de gemeenteraad van Voorburg „aan het Doofstommen-instituut "Effatha" te verkopen de buitenplaatsen "Arentsburgh" met 16590 m² grond en "Hoekenburg" met 4100 m² grond voor de som van 90.000 gulden. Het eerste gebouw zal voor Internaat en het tweede voor school bestemd worden, welke thans beiden te Dordrecht gevestigd zijn", aldus een bericht in een krant uit dat jaar.

Groei leerlingenaantal

Sinds die tijd is er veel veranderd. Het leerlingenaantal is gegroeid tot rond de driehonderd. Ook werkt men sinds 1981 op twee plaatsen; in Voorburg is een kernschool met een afdeling voor zeer jeugdige dove kinderen. Er is daar ook een school voor meervoudig gehandicapte kinderen. In Voorburg zijn twee leeftijdsgroepen, een van drie tot acht jaar en een van acht tot dertien jaar. In Zoetermeer wordt het voortgezet onderwijs gegeven. Voor de doven van Effatha is dit apart bij de wet geregeld. De leerlingen van dertien jaar en ouder nemen deel aan het voortgezet buitengewoon onderwijs en het lager beroepsonderwijs, zo vertelt de heer Koenen.

Desgevraagd zegt hij dat Effatha zich bij al zijn arbeid stelt op de grondslag van Gods Woord, opgevat in reformatorische zin zoals dat ook verwoord is in de statuten. Het doel is het bevorderen van het geven van christelijk onderwijs aan dove kinderen. Alleen personeel afkomstig uit de protestants-christelijke kring wordt aangenomen. Deze kring wordt ruim genomen en loopt van de Gereformeerde Gemeenten tot de Pinkstergemeenten. De leerlingenpopulatie is open. Kinderen van ouders die respect willen opbrengen voor de regels die op het instituut gelden zijn welkom. Dat betekent dat de lessen met gebed worden begonnen en geëindigd, er wordt onderwijs uit de Bijbel gegeven. Buitenstaanders zeggen ons dat onze identiteit te merken is in het instituut, aldus Koenen.

Indringende gesprekken

Met vertegenwoordigers van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Gereformeerde Gemeenten en de Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk zijn indringende gesprekken gevoerd die nog niet afgerond zijn. Het is bij Effatha bekend dat er in de vrijgemaakte kring bekeken wordt of het te verwezenlijken is dat er een zesde dovenschool komt. Als die er zou komen zou men dat in Voorburg betreuren. „Als resultaat van de gevoerde gesprekken zijn wij nu zover dat we nagaan of er in het internaat in Voorburg mogelijkheden zijn om een situaties te scheppen waar kinderen uit die gezindte kunnen wonen. Als het om vormen gaat en het scheppen van een eigen leefgemeenschap, alhoewel er bezwaren aan kleven voor ons. willen we dat overwegen. We gaan niet zover dat we ook het onderwijs aan de wensen van kerken gaan aanpassen", zo zegt de directeur.

De heer Boersma merkt op het ook onderwijskundig gezien te betreuren als er een zesde instituut zou bijkomen. Zij zullen dan als klein instituut niet kunnen bieden wat wij te bieden hebben. Verder zal ons leerlingenaantal zakken, ^at weer vermindering van subsidie inhoudt. De kennis die er is zal versnipperd worden, terwijl we daar juist zuinig op moeten zijn.

Behandelfunctie

Een groot verschil met de beginperiode van Effatha en nu is het feit dat toen alle leerlingen in het internaat woonden. Dit aantal is nu veel minder. Vooral in Voorburg gaat een aantal iedere avond weer naar huis, zeker in de weekeinden en alle vakanties. Van groot belang is ook dat er in sociaal opzicht een behandelfunctie aan het werk van Effatha toegevoegd is. Als er probleemgevallen zijn kan er professionele hulp verleend worden. Dat is een kenmerkend verschil met de beginperiode. We hebben alle vormen van speciaal onderwijs, behalve dat aan blinden, in huis.

Het geven van onderwijs op een dergelijk instituut eist veel geduld en inspanning. De stof moet soms wel drie keer herhaald worden. Leerkrachten die van de pabo komen krijgen een interne opleiding. Op het instituut moeten zij de nodige ervaring opdoen en leren van andere docenten. Een van de belangrijkste dingen is wel dat de doven taal leren. Op Effatha heeft men sinds enkele jaren voor "totale communicatie" gekozen. Alles wordt gebruikt: spreken, gebaren, mimiek, houding enzovoorts. De afdeling maatschappelijk werk doet er al het mogelijk aan om ook de familie en gezinsleden zo goed mogelijk te begeleiden.

In oktober van dit jaar hoopt men uitgebreid bij het jubileum stil te staan. Prinses Juliana zal de nieuwe kleuterschool in Voorburg openen. Ook zal een symposium worden gehouden op 10 oktober in de Pieterskerk te Leiden waar prof. dr. L. Dasberg en drs. H. Menkveld zullen spreken. De lezingen zullen in het kader staan van het werk onder doven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen