„In Mexico is 't een verschrikking"

Stanley Saathoff van de grenspolitie vond het maar vreemd dat niemand zich bekommerde om de alleenstaande wagon op het station van Sierra Blanca in Texas. Saathoff stapte op het treinstel af en opende het. Hij schrok. In de wagon lagen negentien mensen, van wie er nog maar een in leven was. Het treinstel, zo bleek later, was afkomstig uit Mexico. De lading, de doden en de overlevende: illegale immigranten.

Warm ging het er toe in Arizona. Onder begeleiding van de mensensmokkelaars Julio Parada Salazar en Ixtlan del Rio trachtten 25 Mexicanen de grens met Amerika over te steken. Onderweg werd de hitte hun te veel. Drie stierven er en twee moesten er worden opgenomen in het ziekenhuis. Toen het water op was, hadden ze hun urine in lege flessen opgevangen, zodat ze toch nog iets te drinken hadden.

Ongeveer tegelijkertijd vonden agenten in San Diego zestig illegale immigranten in een vrachtwagen. De Mexicanen werden het land uitgezet. Agent Gene Smithberg: „Het stonk verschrikkelijk in de truck. Die mensen hebben er werkelijk alles voor over om hier een baantje te vinden".

Lage loonkosten

Over de hele Verenigde Staten verspreid, maar vooral in Californië. Arizona, Texas en Florida, werken miljoenen illegale immigranten uit allerlei landen: Mexicanen als landarbeider in Californië, Portoricanen als bordenwasser in Florida, Afghanen als taxichauffeur in New York, Koreanen en Thais in ziekenhuizen, gezinnen en restaurants.

Drie, vier dollar verdient een illegale Mexicaan aan de pomp in Texas. In Florida verdringen in restaurants en hotels Cubaanse vluchtelingen autochtone zwarten. Zij willen voor een dollar per dag werken, de zwarten vragen 2,10 dollar.

„In Mexico te leven", zo zegt een Mexicaanse die in Los Angeles cosmetica-artikelen langs de deur verkoopt, „is een verschrikking". Zij wil niet meer terug, en dat terwijl ze in Amerika haar man door een verkeersongeval verloren heeft. Zij staat er nu alleen voor.

In Californië krijgt een illegale Mexicaan bijna altijd minder dan het wettelijk voorgeschreven minimumloon. Wat een Mexicaan verdient? Drie dollar.

Demonstratie van Mexicaanse vrouwen tegen de gedwongen terugkeer van illegale Mexicanen uit de VS naar hun geboorteland. misschien vier. Maar dat is nog altijd twee keer zo veel als wat hij in Mexico voor hetzelfde werk uitbetaald krijgt.

Amerikaanse ondernemers varen wel bij de zwartwerkers. Boeren, eigenaars van een restaurant of benzinepomp en vele anderen hebben met de armsten van de armen een akkoord gesloten. Hun loonkosten zijn niet zo groot door uitbuiting van de illegalen. De illegalen op hun beurt verdienen twee keer zo veel als in hun eigen land.

Immigratie aan banden

In.Amerika is het altijd al zo toegegaan. Toen de Britten daar heersten, voerden ze de negerslaven aan zodat die het smerige en zware werk op konden knappen. Toen Abraham Lincoln de slavernij afschafte, waren de Ieren goed genoeg voor dit werk. En nog weer later de Italianen. Maar sinds een jaar of twintig vervullen Latino's en Aziaten deze rol.

Maar, anders dan de Mexicanen van vandaag, kwamen vroeger de meeste immigranten niet illegaal het land binnen. Door de geweldige bevolkingsgroei die Amerika kort na de Tweede Wereldoorlog kende heeft men de immigratie sterk aan banden gelegd, de immigratiewetten werden verscherpt. De legale bevoorrading met goedkope arbeidskrachten stokte. De vraag naar goedkoop personeel bleef gelijk en nam soms zelfs toe. Oplossing bood de goedkope Latino of Aziaat, die stiekem de VS binnenkwam. De grens met Mexico, 3000 km lang, staat zo goed als wijd open. Slechts een procent van de grens is met een hek omzoomd. In bussen die bijna op instorten staan gaan honderden Mexicanen iedere dag naar het grensstadje Chula Vista in Califorië, Columbus in New Mexico, El Paso en Laredo in Texas. „Bij mij", zo zegt Latonya Hardin uit Chula Vista, „klopt drie maal in de week iemand aan de deur om de glazen te wassen en het gras te knippen".

Ingrijpende hervorming

Hoeveel er naar Mexico terugkeren of in de VS blijven, valt niet te zeggen. Wie eenmaal in het land is, heeft zelfs de mogelijkheid een burgerlijk bestaan op te bouwen, met een eigen huis, credit cards, bankrekeningen, en kinderen die onder de leerplichtwet vallen. De kinderen, mits geboren op Amerikaans grondgebied, worden Amerikaans staatsburger door geboorte. Door hen krijgen de ouders het recht in Amerika te wonen.

Toen de illegale immigranten 5 procent van de totale bevolking uitmaakten, vond de regering het tijd het verblijf van de Mexicaanse immigranten een legaal karakter te geven. Op 6 november 1986 ondertekende president Ronald Reagan een nieuwe wet, de "Immigration Reform and Control Act of 1986". De bedoeling van de wet was illegale buitenlanders die konden aantonen dat zij sinds 1982 in het land gewoond en gewerkt hadden, een verblijfsvergunning te verlenen. Over vijf jaar zouden ze dan het Amerikaanse staatsburgerschap ontvangen en aanspraak kunnen maken op de Amerikaanse sociale voorzieningen, zoals voedselbonnen (food stamps) voor een gratis maaltijd.

„Dit is de ingrijpendste hervorming van onze immigratiewetten sinds 1952", zei Ronald Reagan toen hij zijn handtekening onder de wet had geplaatst. De nieuwe wet ging 4 mei van dit jaar in. Werkgevers die nu nog illegale buitenlanders in dienst hebben, lopen kans een boete te krijgen die kan oplopen tot 10.000 dollar.

Wantrouwen

Ruim twee miljoen illegalen, van wie 80 procent Mexicanen, hebben zich bij de Immigratie- en Naturalisatie-Dienst (INS) gemeld. De INS had het aantal illegalen die in aanmerking komen voor amnestie geraamd op zo"n drie miljoen. Volgens die voorzichtige schatting -andere ramingen komen uit op vier tot vijf miljoen— zijn ruim een half miljoen illegale immigranten buiten de boot gevallen. Ondanks de»amnestieregeling, die in INS-kringen als een groot succes wordt beschouwd, blijft Amerika zitten met een omvangrijk ondergronds circuit.

Veel illegalen waren bang dat hun verzoek zou worden afgewezen. En als dit gebeurde, zouden ze over de grens worden gezet. Voor de politie is het dan immers een kleine moeite de illegale buitenlanders in de kraag te vatten, omdat ze hun verblijfplaats hebben moeten opgeven. Washington heeft weliswaar beloofd dat het niet zo'n vaart zou lopen, maar de illegale Mexicanen geloofden de Amerikaanse regering niet. Een van hen: „Indianen vraag je toch ook niet generaal Custer te vertrouwen".

Absurde bepalingen

Dat kwam natuurlijk ook door de absurde bepalingen die in de wet waren opgenomen: wie na 1 januari 1982 ook maar één keer het land had verlaten, kwam niet in aanmerking voor amnestie.

Bovendien maakten mensen met een hogere opleiding vaak geen kans. Wie in 1980 de Ri'o Grande over zwom en daarna zwart gewerkt heeft, zo kritiseerde de New York Times, krijgt amnestie. Buitenlanders die met een studentenvisum jarenlang de een of andere studie in de VS gevolgd hebben, moeten vertrekken. Het studentenvisum was immers legaal, en wie legaal het land' is binnengekomen, komt niet in aanmerking voor amnestie.

Amerika importeert de goedkope arbeiders en houdt de anderen buiten de deur. De Washington Post: „De wet is vermoedelijk opgesteld voor een arm volk, dat bereid is werk te verrichten waar een ander zijn neus voor ophaalt". Ook politieke asielzoekers kwamen niet in aanmerking voor amnestie. Ze worden vaak jarenlang onder bewaking vastgehouden en lopen grote kans het land uitgezet te worden. De Iraniër Mosshen Moharrershade is een van hen. In 1985 was hij met een Turkse vrachtboot naar de VS gereisd en had hij politiek asiel aangevraagd. Hij wacht nog ' steeds op een beslissing. Als hij de Rio Grande was doorgewaad en zich op een boerderij had verhuurd, zou zijn probleem nu zijn opgelost.

Echtparen

Slecht eraan toe waren ook illegalen die een beetje te anoniem werkten en nu niet konden aantonen dat ze in de VS gewoond hebben. Het gaat hier om zo"n 100.000 Mexicanen die de kost verdienen in restaurants of ergens huishoudelijk werk verrichten en contant uitbetaald worden. Ze hebben geen schriftelijke verklaringen waarmee ze hun langdurig verblijf kunnen aantonen.

Voor echtparen lag het soms helemaal moeilijk. Als de man bij voorbeeld aan de wettelijke bepalingen voldeed en de vrouw niet, omdat ze als poetsvrouw ergens had gewerkt, konden ze gescheiden worden. De New York Times: „Wat moeten echtparen doen? Moeten ze zich laten scheiden?"

Gecompliceerde wetten zijn altijd goed voor advocaten. Kerken en hulporganisaties konden radeloze illegale immigranten ook wel vertellen wat ze doen moesten, maar advocaten wisten beter de weg. Ze kennen de trucs om de weteen te ontduiken. De immigranten klopten dan ook liever aan bij een advocaat, al kostte dat ook het nodige geld. Een kerk of hulporganisatie wilde een illegale immigrant helpen voor 185 dollar. Een advocaat vroeg 1600 tot 2000 dollar. Ondernemers die illegale immigranten in dienst hadden, zijn niet zo te spreken over de nieuwe situatie. De illegale buitenlanders zorgden ervoor dat zij voordelig konden produceren.

Mexico niet blij

Fruitkwekers in Oregon zaten plotseling zonder fruitplukkers. Kersen en appels bleven aan de bomen hangen. Ook in het Californische Central Valley waren te weinig arbeiders. Veel Mexicanen die een verzoek hadden ingediend, wilden toen hun verzoek behandeld werd niet illegaal werken.

Mexico zelf was ook niet te spreken over de wetgeving; De regering van president Miguel de la Madrid voorziet voor zijn land ernstige problemen indien de in de VS niet erkende Mexicanen gedwongen worden binnen de eigen grenzen terug te keren. De momenteel in het "paradijs van het noorden" verblijvende Mexicanen sturen volgens de Bank van Mexico jaarlijks rond een miljard dollar naar hun achtergebleven familieleden. Bovendien betekent elke Mexicaan die illegaal het buurland ingaat een potentiële werkloze minder voor de ernstig geplaagde arbeidsmarkt in het thuisland.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen