NAVO -leiding in Duitse handen

De toetreding wordt een feit op een moment dat in de NAVO tevredenheid bestaat over de manier waarop de alliantie geopereerd heeft in de afgelopen jaren. De betrekkingen tussen Oost en West zijn aanzienlijk verbeterd, terwijl de westerse defensiecapaciteit op peil is gebleven. Het is volgens Carrington het „succesverhaal" van het beleid dat de NAVO altijd heeft voorgestaan.

Anderzijds bestaat er met name bij de NAVOmilitairen onzekerheid over de snelle ontwikkelingen in de Sowjet-Unie. Zij zien vertrouwde denkkaders aan het wankelen gebracht en zijn bang voor de onvoorspelbaarheid en instabiliteit die teweeg zouden kunnen worden gebracht door de veranderingen bij de tegenpartij. Ook bestaat er bezorgdheid over de tegenstellingen die onder de oppervlakte sluimeren tussen de bondgenoten onderling over kwesties als de lastenverdeling tussen de Verenigde Staten en de Europese lidstaten en de modernisering van de kernwapens in Europa.

Gevaariijke klippen

Dat er nu voor het eerst een Westduitser benoemd is als secretaris-generaal om de NAVO langs alle gevaarlijke klippen te loodsen is van verscheidene kanten met instemming begroet. West-Duitsland vormt het centrale front van de NAVO, heeft de grootste strijdmacht in West-Europa, herbergt troepen uit zes andere landen op haar grondgebied en heeft als enige de Bundeswehr rechtstreeks onder het NAVO-commando geplaatst. Tevens leverde Bonn een concrete bijdrage aan de totstandkoming van het INF-akkoord over de afschaffing van de middellange-afstandsraketten door zijn Pershing-la-raketten op te offeren.

Het was niet zozeer de belangstelling van WestDuitsland voor de hoogste politieke post in de NAVO die problemen veroorzaakte maar veelmeer de persoon die de Bondsrepubliek vorig jaar naar voren schoof. „Het juiste tijdstip, het juiste land, de verkeerde man", zo stelde een Britse krant in een reactie op Wörners kandidatuur. Wörner werd afgeschilderd als een man die nauwelijks een positieve bijdrage zou kunnen leveren aan het streven naar ontwapening. Zijn twijfel over de wijsheid van de dubbele nul-optie (de verwijdering van de INF-raketten voor de middellange èn de kortere afstand) en zijn bedenkingen tegen het afstaan van de Pershings-la werden aangevoerd als bewijs dat men hier te doen had met een harde havik.

Bovendien zou Wörner te veel het oog gericht houden op de Verenigde Staten om voldoende steun te kunnen geven aan het streven van WestEuropa een eigen pijler binnen de NAVO op te richten. Een ander punt van kritiek was dat hij te weinig tact zoii hebben een gevoelige functie als die van secretaris-generaal naar behoren te kunnen vervullen. Gewezen werd op de misstap die hij beging in de affaire -rond de Westduitse NAVO-generaal Günther Kiessling, die hij ten onrechte ontsloeg op grond van onjuist gebleken inlichtingenrapporten over vermeende homoseksuele contacten.

Diplomatieke gaven

De Nederlandse ambassadeur bij de NAVO. mr. J. G. N. de Hoop Scheffer, toont zich niet onder de indruk van de bezwaren tegen Wörners persoon. Hij hééft de Westduitser leren kennen als een zeer kundige minister van defensie, die zich niet alleen uitstekend manifesteerde in WestDuitsland zelf maar ook internationaal. Hij spreekt goed Engels en Frans en steekt duidelijk uit boven zijn buitenlandse collega's. Wörner had overigens niet alleen een grote kennis van defensiezaken, hij beschikte ook over diplomatieke gaven, meent De Hoop Scheffer als verwezen wordt naar Wörners vermeende botheid in de Kiesslingzaak.

De Nederlandse ambassadeur meent ook dat het niet tot de eerste taak van een NAVO secretaris-generaal behoort om een bijdrage te leveren aan het Westeuropese streven naar een grotere defensiesamenwerking. Voor dat streven is naar zijn mening de Westeuropese Unie (WEU) het kader bij uitstek. En wat de rol van de Amerikanen betreft, kan volgens De Hoop Scheffer geen secretaris-generaal zich eraan onttrekken om aandacht te besteden aan het standpunt van de VS, omdat de Verenigde Staten nu eenmaal de belangrijkste staat binfien de NAVO vormen.

„Een belangrijke rol van de secretaris-generaal is juist om de West-West-relatie (tussen de VS en Europa) zo goed mogelijk te doen zijn". Wörner geniet goede bekendheid in NAVO-kringen en hij heeft uitstekende contacten in Washington en Londen, en tevens een speciale band met Frankrijk. *

Francojïel

Hoewel Wörner bij velen overkomt als een man van actie —die zich graag in uniform op mihtaire oefeningen vertoont en als reservist piloot werd van een gevechtsvliegtuig— studeerde hij geschiedenis en filosofie in Parijs. Hij is sindsdien 'francofiel' gebleven. Ingewijden vinden dat een niet gering voordeel voor een secretaris-generaal van de NAVO, tot wiens taak het onder meer behoort Frankrijk weer meer bij de militaire structuur van het bondgenootschap te betrekken.

Wanneer Wörner deze week in Brussel aan zijn nieuwe baan begint, wachten hem enkele belangrijke zaken. Dat zijn de onderhandelingen over de strategische kernwapens, het met name voor de NAVO belangrijke overleg over de conventionele strijdkrachten, het probleem van de lastenverdeling, de relatie met de volop in beweging zijnde Sowjet-Unie en de modernisering van de Europese kernwapens. Dit laatste probleem ontmoet met name in Wörners eigen land verzet.

De Hoop Scheffer gaat er echter van uit dat de nieuwe secretaris-generaal alles in het werk zal stellen een adequate defensie te handhaven. Hij verwacht dat Wörner zich in deze kwestie zal kunnen losmaken van zijn Westduitse achtergrond.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen