Verademend boek prof. Van Bruggen weerlegt deskundig alle schriftkritiek

Toch is dit boek juist daarom helemaal niet overbodig, maar juist zeer nuttig. Want prof. Van Bruggen weet op zulk een overtuigende wijze en zo boeiend de zogenaamd wetenschappelijke manier van bijbelstudie, zoals de schriftkritische theologen die beoefenen, te weerleggen, dat het een vermaak is om deze nieuwe pennevrucht uit Kampen te lezen.

Tweemaal heb ik het gelezen en het heeft mij geen ogenblik verveeld. Het was zo sprankelend en fris, zo interessant en hoogstaand, dat het lezen van dit wetenschappelijke boek een genot is. Moeilijke woorden komen er zeer weinig in voor, zodat de geïnteresseerde, die geen moeilijke vaktermen verstaat, het zeker zal kunnen lezen.

Klimmende belangstelling

Wat biedt dit boek dan? Zoals ik reeds zei: Het is in zekere zin een overbodig boek. Ik kan me namelijk goed voorstellen dat de doorsnee-lezer van het RD helemaal geen probleem ervaart bij het lezen van de vier Evangeliën. Wanneer Van Brug* gen dan ook het "synoptische probleem" aansnijdt, is dat voor velen een zaak die ver buiten hun horizon ligt. Daarom zal dit boek voor hen geen interessante lectuur zijn. Maar degene die weet heeft van de zeer diep doordringende theorie van de tegenstrijdigheden tussen de vier Evangeliën zal met klimmende belangstelling het betoog van de professor volgen, waarin hij rustig en helder en met een overvloed aan bewijsmateriaal de theorie weerlegt (niet alleen weerspreekt!) als zou er geen historische werkelijkheid achter de vier Evangelie-verhalen zijn.

De ondertitel van het boek wijst ons aan wat de bedoeling van prof. Van Bruggen is: de levensbeschrijving van Christus door leerlingen en tijdgenoten. De vier Evangeliën beschrijven het leven van Jezus op aarde. Wanneer we echter de vier eerste boeken van het Nieuwe Testament lezen, kunnen zeer veel vragen rijzen: Hoe komt het dat er zoveel verschillen zijn tussen de beschrijving van Matthéüs en die van Markus of van Lukas en Johannes? Duidelijk wordt in dit nieuwe boek dat er wel degelijk overeenstemming is. Uiteindelijk komt de visie van Van Bruggen hierop neer, wat een emeritus professor in het Nieuwe Testament, dr. Eta Linnemann, mij zei: „Es gibt gar kein Synoptisches Problem!"

Snijtafel

De verschrikkelijke ongeloofstheorieën van de historisch-kritische methode/theologie laten van Gods Woord geen spaander over. Alles wordt door die godloochenaars op de snijtafel van hun verdorven en vijandige verstand gelegd. En als theologisch student wordt er zonder meer van uitgegaan dat die opvatting de enig wetenschappelijke, de enig juiste is. De Bijbel is een mensenboek met heel veel fouten en vergissingen, ja aperte leugens! Want de vier evangelisten hebben de waarheid geweld aangedaan bij het beschrijven van levensgeschiedenis van Jezus, zodat ze eigenlijk op geen enkel punt meer te vertrouwen zijn. Matthéüs en de anderen zouden de werkelijkheid hebben aangepast aan hun eigen ideeën of aan de ideeën van de christenen uit de eerste eeuw. Zodoende weet je nooit zeker of iets in de beschrijving van deze Evangelisten wel historisch betrouwbaar is.

Dit is de verdoemelijke leer van de historisch-kritische theologie. En het is zeer te betreuren dat ook in onze kring reeds zovelen erdoor beïnvloed zijn. Het is daarom zeer verademend en het doet heerlijk weldadig aan •wanneer we dit boek lezen, waarin de vrijgemaakt gereformeerde schrijver voor honderd procent de inspiratie vasthoudt en van alle ongeloofstheorieën niets overlaat. Helaas heb ik moeten constateren dat de hooggeleerde schrijver gebruik wenst te maken van de Nieuwe Vertaling. Gelukkig moet de wetenschapper meermalen de Statenvertaling aanwijzen als veel beter, nauwkeuriger dan de Nieuwe Vertaling!

Wat komt er in dit boek aan de orde? Het boek wil een eerste deel zijn van een serie commentaren op de bijbelboeken van het Nieuwe Testament. Het is een inleidend deel, waarin niet een boek tekst voor tekst wordt besproken, maar waarin een dwarsdoorsnede is gemaakt, met betrekking tot de historiciteit van het verhaalde in d^ vier Evangeliën. De schrijver gaat eerst uitgebreid en wetenschappelijk allerlei bronnen over het leven van Christus na, ook van de hand van niet-christenen. Dan stelt hij met bewijzen omkleed dat de vier evangelisten werkelijk betrouwbaar zijn, verwijzend naar allerlei getuigenissen uit de oude tijd.

Deskundig

Vervolgens komt in hoofdstuk 2 aan de orde hoe de Evangeliën gelezen moeten worden: Niet als levensbeschrijvingen, maar wel als feitenverslag! Het grootste deel van het boek, pag. 78-254, gaat over de gang der geschiedenis van de Zoon van God (helaas schrijft Van Bruggen dan geen hoofdletter, evenmin als bij de bezittelijke voornaamwoorden!). Er blijken verschillende perioden te onderscheiden te zijn in Zijn omwandeling op aarde: Zijn geboorte en jeugd -waarbij ook uitgebreid de vraag aan de orde komt of Jozef en Maria nog andere kinderen kregen na Jezus' geboorte-; Zijn ontmoeting met Johannes de Doper; de periode van Zijn omwandeling door Galilea, waarin op zeer deskundige wijze de verschillende gebeurtenissen met elkaar worden vergeleken.

Verrassend is het om de visie van prof. Van Bruggen te lezen over allerlei bijna-gelijkluidende gebeurtenissen, die toch zo verschillend zijn als bij voorbeeld de dubbele .roeping van de discipelen bij het meer van Galilea, of de roeping van Matthéüs en later de genezing van Bartimeüs en de andere genezing bij Jericho.

De Galilese periode wordt in drie episoden uiteengezet: 1. Van Zijn intocht tot de aanstelling van de Twaalf, 2. Van de bergrede tot de uitzending van de Twaalf; 3. De voorbereiding voor Zijn lijdensweg. In hoofdstuk 11 komt een zeer groot gedeelte van Lukas aan de orde, waarin hij -in onderscheid met de andere evangelisten- uitvoerig schrijft over de reis van Jezus door Perea, als Hij opgaat voor de laatste maal uit Galilea naar Judea, waarin ook verrassende perspectieven worden vermeld, bij voorbeeld hoe de genezing van de tien melaatsen historisch is in te passen, terwijl oppervlakkige lezing zou doen vermoeden dat Lukas onbetrouwbaar met de historische gegevens is omgesprongen.

Helder overzicht

Maar Van Bruggen weet het zo eenvoudig, helder en aannemelijk op te lossen: verbluffend! Vervolgens komt de opgang naar Jeruzalem uitgebreid aan de orde, waarin hij van dag tot dag de gebeurtenissen schetst. Zeer helder krijg je op deze wijze een indruk hoe het allemaal is gegaan. Natuurlijk hebben we veel meer nodig dan het historische relaas om de geestelijke inhoud van alles te verstaan en bevindelijk te mogen inleven, namelijk de onderwijzing van de Heilige Geest. Maar dat neemt niet weg dat het toch wel heel fijn is om zulk een helder overzicht te krijgen!

In de hoofdstukken 14 en 15 komt uitgebreid de vraag aan de orde of het Sanhedrin eigenlijk wel iemand ter dood mocht brengen, waarin hij overtuigend bewijst dat dat wel mocht; maar toch moest Pilatus worden ingeschakeld, omdat op de 15e Nisan, onze Goede Vrijdag, geen doodvonnis mocht worden uitgevoerd volgens de Joodse Wet. Daarom moest Jezus nu maar gekruisigd worden. Hier zien we zo prachtig de lijnen van het klein-menselijke èn van het groot-Goddelijke ineenlopen!

De gang van Goede Vrijdag, met het verhoor en de verloochening door Petrus en de beschrijving van de opstanding, waarin heel wat problemen van harmonisatie worden opgelost, worden aan het einde gegeven. Kostelijk!

Met grote aandacht en instemming gelezen. Ik besef dat het voor de niet-theologisch geïnteresseerde lezer geen boek is dat hij zal willen lezen. Maar een ieder die weet heeft van de problemen die wetenschappers op dit punt maken, kan in dit wetenschappelijke (!) boek op eenvoudige wijze oplossingen vinden, zodat toch het voldane gevoel ontstaat: geloof in Gods onfeilbaar Woord is weliswaar niet rationeel als juist te bewijzen, maar is in ieder geval ook niet (gelijk onze oudvaders reeds zeiden) tégen de rede en de wetenschap!

Er zijn een paar min-puntjes, vooral het niet gebruiken van de Statenvertaling en van hoofdletters, zoals PROE DR. J. VAN BRUGGEN. dat uit eerbied mijns inziens wel had gemoeten. Verder zou het heel fijn geweest zijn als er een tekstregistet was geweest. Maar de totaalindruk is: neem en lees. We hopen dat prof! Van Bruggen de wijsheid, gezondheid en lust mag ontvangen om voort te' gaan met zulke bijbelgetrouwe publi; katies in deze serie van verklaringen der Heilige Schrift.

 Moge het zijn dat vooral ook onze aanstaande predikanten, die in' Utrecht of Leiden en Groningen met; zoveel schriftkritiek in aanraking komen, alsof dat het enige verantwoorde bijbelgebruik is, in dit boek een bijbels tegengif ontvangen, om te weten: Gods Woord is betrouwbaar. Af zal prof. Van Bruggen dan de verhar-" de standpunten der 'geleerden' misschien niet hebben kunnen kraken, misschien mag onder de onmisbare zegen des Allerhoogsten zijn boek dan toch een middel zijn om twijfe-* lende studenten en predikanten te er-' van overtuigen dat de Schriften ook wetenschappelijk geen dwaasheid bevatten. Geve de Heere ons geloof omi alles wat God in Zijn Woord heeft geopenbaard voor waar te mogen houden, moge het zijn met zaligmakend geloof voor eigen hart en leven!

N.a.v. "Christus op aarde. Zijn leven bezien door Zijn leerlingen en tijdgenoten", door prof.' dr. J. van Bruggen; Kok, Kampen, 1987, 287 bladz.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen