Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Theoloog Burggraaf promoveert op specialistisch letterkundig onderwerp

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Theoloog Burggraaf promoveert op specialistisch letterkundig onderwerp

Grammaticale analyse nodig om bevinding in preek, tot recht te laten komen

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

ROTTERDAM - De theologie wordt wel de koningin der wetenschappen genoemd. Het goed beheersen van talen is een van de stukken gereedschap om te exegetiseren, dat wil zeggen om bijbelgedeelten uit te leggen. Net als filosofie en bij voorbeeld archeologie is taalwetenschap een belangrijke wetenschap die detheoloog ten dienste staat. Een klein specialistisch maar wel belangrijk stukje gereedschap is te vinden in de letterkundige dissertatie waarop drs. Ir. M. Burggraaf uit Rotterdam donderdag 21 september in Leiden hoopt te promoveren tot doctor.Zijn proefschrift is zo specialistisch, dat een vakbekwame recensie ervan voor de doorsnee dagbladlezer zinloos is. Een vraaggesprek over Burggraafs bedoelingen ligt meer voor de hand.

Drs. Burggraaf, die eerst theologie studeerde in Utrecht, behoort tot de Gereformeerde Gemeenten. Hij hoopt zijn proefschrift te verdedigen aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Het behelst een taalkundig onderzoek, pionierswerk dat slechts voor specialisten toegankelijk is.
Menigeen zal de wenkbrauwen fronsen bij het lezen van de titel van de dissertatie. Wat moet men zich voorstellen bij "Een onderzoek naar functie en gebruik van de infinitivus constructus voorafgegaan door de prepositie / in het klassieke Hebreeuws"? Het probleem dat de promovendus behandelt, is een zuiver grammaticale, taalkundige constructie.
Eenvoudig gezegd: hoe wordt de onbepaalde wijs gebruikt in het klassieke Hebreeuws als die onbepaalde wijs voorafgegaan wordt door het voorzetsel /.
Vakmensen, theologen, hebben uiteraard allang vastgesteld dat er in het Hebreeuws bij het gebruik van de onbepaalde wijs in het ene geval wel een voorzetsel voor staat en in het andere geval niet. Maar aan het waarom is eigenlijk nog nooit iemand toegekomen. Met andere woorden: dat het probleem er was en waar de problemen zich voordeden, is in vele commentaren te vinden. Maar de sleutel om de desbetreffende deur te openen was nooit aangereikt.
Drs. ir. Burggraaf die in 1930 ge boren werd- werkte tot 1978 als elektrotechnisch ingenieur in het bedrijfsleven. In 1976 ging hij theologie studeren in Utrecht (de zaterdagcursus). Zijn kandidaatsexamen deed hij in 1981 en zijn doctoraal in 1984, met als hoofdvak Oude Testament (bij prof. dr.- C. van Leeuwen) en als bijvakken Akkadisch en Nieuwe Testament. Intussen volgde hij al colleges aan de faculteit der letteren in Leiden en wel aan de vakgroep Hebreeuwse, Aramese, Ugaritische Talen en Culturen. Bovendien volgde hij de theologische opleiding aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten in Rotterdam.
Burggraaf is sterk betrokken bij het kerkelijk leven. Hij is tal van jaren diaken geweest van de gereformeerde gemeente van RotterdamCentrum. De promovendus is reeds vanaf het ontstaan lid van het Deputaatschap voor studerenden en verder secretaris van het Deputaatschap tot hulpverlening in bijzondere noden, dat onder andere een werelddiaconale functie heeft. In deze laatste positie, zo staat er in het curriculum vitae (de levensbeschrijving van de auteur in het proefschrift), maakt hij regelmatig reizen over de gehele wereld.
Aan zijn vorige werkkring bij de international Siemens AG en aan zijn reizen is kennelijk de niet-vakgerichte stelling bij het proefschrift ontsproten. Hij adviseert in die stelling luchtvaartmaatschappijen in hun vliegtuigen op intercontinentale non-stopvluchten enkele "fietstoestellen" te plaatsen om zodoende de bloedsomloop van de passagiers te (laten) stimuleren.  Burggraaf stuurde deze stelling naar de KLM ter informatie

Motivatie

De vraag doet zich inmiddels voor wat de motivatie is om een zo detaillistisch onderzoek te gaan verrichten. De promovendus blijkt niet iemand te zijn die zomaar de keuzes van de meerderheid der. theologische studenten volgt. De meesten uit de gereformeerde gezindte promoveren -globaal gesproken- in de (kerkgeschiedenis, een enkeling op een dogmatisch onderzoek. Burggraafs pioniersgeest zal eraan bijgedragen hebben dat hij dit pad koos.
Vanuit mijn oorspronkelijke vakgebied (de elektrotechniek) was ik gewend sterk geordend, mathematisch en strikt logisch te denken", zo zegt de promovendus. „Ik voelde me altijd sterk aangetrokken tot de zogenaamde dode talen, waaronder het klassieke Hebreeuws, de tale Kanaans waarin het Oude Testament geschreven is, waarbij men stuit op allerlei (grammaticale) problemen. Ik raakte erdoor geboeid en voelde me gedrongen mee te helpen oplossingen te zoeken", aldus Burggraaf.
Prof. dr. J. Hoftijzer, een letterkundige van internationale allure op dit gebied, is zijn promotor, „onder wiens bekwame leiding ik mijn proefschrift op prettige wijze voorbereidde".

Moeras

Het advies dat prof. Hoftijzer ten aanzien van de aanpak van het onderzoek gaf was: „een zoektocht door een moeras naar enkele droge plaatsen om daarna te proberen een begaanbaar pad aan te leggen". De promovendus vult aan: „Van ongeveer vijfduizend teksten heb ik het merendeel wel twintig keer doorgenomen. De draagwijdte van het onderzoek reikte verder dan aanvankelijk vermoed werd. De hoeveelheid werk -die al groot was- nam ook toe want niet alleen het bijbels proza maar ook de poëzie werd onderwerp van het onderzoek".
In het proefschrift zelf gaat het over endocentrische constituenten met bij voorbeeld een kernelement verbonden met een participium, over nominale en verbale zinnen, exocentrische constituenten en deelverzamelingen van verbale zinnen met al dan niet finiete werkwoordsvormen, om maar te zwijgen over het belang van de semantische waarden van kernelementen of het belang van prepositionele verbindingen. 

Concrete betekenis 

Wat is, zo vragen wij de promovendus, volgens u nu eigenlijk de , concrete betekenis voor kerk en gemeente in het algemeen en voor de Gereformeerde Gemeenten in het bijzonder van dit proefschrift? Concreet blijkt dat aan een buitenstaander moeilijk duidelijk te maken. „Het moet meer gezien worden in het grote geheel van de grammaticabeoefening, waarbij de promovendus wil staan in de traditie van de reformatoren, die uiteindelijk zowel de taalwetenschap als de theologie op universitair niveau brachten".
Burggraaf: „Door dit onderzoek komt de diepere rijkdom van de Schriften meer naar de oppervlakte en kan er sprake zijn van een beter verstaan ervan. Als algemeen voorbeeld kan ik aandragen dat bij voorbeeld de Statenvertalers zo dicht mogelijk bij het Hebreeuws wilden staan. Daartoe heb je een goede grammatica nodig. Een grammatica die het Hebreeuws in alle onderdelen behandelt, bestaat nog steeds niet. Mijn onderzoek kan ook gezien worden als een bijdrage om tot een volledige grammatica te komen", aldus de promovendus.
Als klein praktisch voorbeeld noemt Burggraaf een probleem uit 2 Koningen. Daar staat eerst dat God Juda niet zal verderven. Even verderop staat dat God Israël niet zal verderven. Omdat in het ene geval wel de prepositie / staat en in het andere geval niet, bleef de goede interpretatie voor de exegese toch moeilijk. Mede dank zij het proefschrift is er nu voor de exegeet een stuk beter gereedschap om de juiste conclusie te trekken, zo zegt de promovendus.

Engelse vertaling

Het Hebreeuws is een (fundamentele) wetenschap bij de exegese en om het Hebreeuws goed te beheersen is dit onderzoek dus een klein stuk gereedschap. De vraag naar dit onderzoek is iri ons land betrekkelijk gering vanwege het bijzondere karakter. Een Engelse, vertaling, die in voorbereiding is, zal het (overigens ook beperkte) internationale koor van vakwetenschappers moeten dienen. De uitgever die wereldwijd enkele honderden exemplaren van het proefschrift aan de man weet te brengen,.geeft daarmee blijk een werkelijk goed koopman te zijn.
Velen zal de directe invloed en het snelle effect ontgaan. Drs. ir. Burggraaf is er echter ten volle van overtuigd dat hij dit werk uiteindelijk heeft moeten doen in de dienst des Heeren.
"Ik weet dat ik dit werk als een opdracht van de Heere heb ontvangen. Ik mag ook zeggen dat, als ik met' problemen zat, ik die nood de Heere steeds heb mogen voorleggen. Ondanks alle tegenstand -hoe dat ook ingevuld wordt- mag ik thans ook zeggen dat Hij waarmaakt wat Hij beloofd heeft. De Heere komt alle eer toe", zo zegt hij.

Bevinding

Eén stelling die bij het proefschrift gevoegd is, maakt, zegt Burggraaf, de bedoeling van deze arbeid eigenlijk helemaal duidelijk en geeft de reformatorische intentie aan: „De exegese als één van de beide elementen uit de prediking dient gebaseerd te zijn op goed voorbereide juiste grammaticale analyse van de tekst, opdat het bevindelijke deel als het tweede element van de prediking ook werkelijk tot zijn recht zal komen en niet zal degraderen tot mystiek of emotionaliteit".

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 5 september 1989

Reformatorisch Dagblad | 12 Pagina's

Theoloog Burggraaf promoveert op specialistisch letterkundig onderwerp

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 5 september 1989

Reformatorisch Dagblad | 12 Pagina's