Wereldraad staat voor 'spannendste' vergadering

De door mevr. Van der Veen genoemde onderwerpen hangen, volgens haar, samen met de wijze waarop dr. Emilio Castro, een methodistentheoloog uit Uruguay, als secretaris-generaal leiding aan de Wereldraad geeft. Of „geen leiding geeft", zoals mevrouw Lois Wilson uit Canada al anderhalf jaar na Castro's benoeming constateerde. Zij is een van de zeven presidenten van de Wereldraad. Van der Veen-Schenkeveld formuleerde kortgeleden haar mening over Castro als volgt: „Toen hij werd benoemd, kreeg hij het voordeel van de twijfel. Nu is alleen de twijfel overgebleven".

Castro is een man van de instituten. Voor hem zijn kerken en kerkleiders belangrijk, zegt de eveneens uit Uruguay afkomstige Julio de Santa Ana, bevrijdingstheoloog en ontwikkelingsdeskundige, die Castro al ruim een kwart eeuw kent. In Buenos Aires was Castro afwezig bij de wekelijkse demonstratie van de Dwaze Moeders. „Voor hem was de ontmoeting met de toenmalige president Alfonsin van Argentinië het hoogtepunt", aldus De Santa Ana.

Geen veroordeling

Een zelfde patroon valt te constateren in Castro's houding ten opzichte van Roemenië. Over het Centraal Comité dat vorig jaar geen veroordeling over de schending van mensenrechten in Roemenie uitsprak, schrijft Castro in zijn verslag voor de vergadering van volgende week: „Met veel pijn en moeite werd de solidariteit met de lidkerken betuigd". Het is zeer de vraag of die solidariteit de gewone kerkgangers en dorpspredikanten betrof of alleen de kerkleiders die de Wereldraad van een veroordeling wisten af te houden. Ds. Laszlo Tökes, wel de katalysator van de revolutie in Roemenië genoemd, heeft kortgeleden de Wereldraad ervan beschuldigd geen enkele steun aan de strijd voor de Roemeense vrijheid te hebben gegeven. Tökes zal overigens volgende week maandag het Centraal Comité toespreken over de recenie ontwikkelingen in OostEuropa. De Roemeens-orthodoxe metropoliet Antonie, beschuldigd van nauwe samenwerking met het regimeCeausescu, heeft zich overigens afgemeld voor de vergadering van de Wereldraad, volgende week in Genève. Antonie, die volgens ds. M. J. van der Veen-Schenkeveld „nogal wat gezag" binnen de Wereldraad heeft, wist vorige zomer te voorkomen dat het Centraal Comité een veroordeling uitsprak over Roemenië. Er was volgens hem geen reden tot ongerustheid.

Belemmering

Bij het doen van uitspraken wordt de Wereldraad belemmerd door de regel dat er met de lidkerken in een bepaald land eerst overleg wordt gepleegd. Er zijn echter wel situaties denkbaar waarin de Wereldraad zich niet uitsluitend door het standpunt van de lidkerken laat leiden. Het Centraal Comité heeft dit in 1985 in Buenos Aires nog eens bekrachtigd. aldus prof. dr. Th. C. van Boven, voorzitter van de Wereldraadcommissie voor internationale zaken.

„De kerken hebben dus geen laatste veto. Anders zou de Wereldraad ook erg weinig ruimte hebben". Naar zijn mening is het Centraal Comité vorig jaar inzake Roemenië wellicht te 'voorzichtig geweest. In bepaalde opzichten is misschien niet de juiste lijn gevolgd.

Van Boven wijst er overigens op dat we Oost-Europa niet op één hoop moeten gooien. In andere landen dan Roemenië is de Wereldraad, zo vindt hij, „duidelijk gelukkiger opgetreden". Het gaat hem te ver om tevoren reeds vast te stellen dat dé Wereldraad in héél Oost-Europa heeft gefaald.

De voorgestelde reorganisatie van de Wereldraad houdt enerzijds het gevaar van centralisatie in en anderzijds dat de Wereldraad zich van basisgroepen verwijdert, zo luidt de kritiek van een oecumenische werkgroep uit de Bondsrepubliek. Zonder de groepen die voor gerechtigheid, vrede en het behoud van de schepping strijden, zou het conciliaire proces nooit van de grond zijn gekomen, aldus de uit Uruguay afkomstige Julio de Santa Ana, bevrijdingstheoloog en ontwikkelingsdeskundige.

De organisatorische toenadering tot de kerken is volgens hem ook in strijd met de ontwikkeling in de maatschappij waarbij juist wordt gedecentraliseerd. „Kijk bij voorbeeld naar het instellen van deelraden in de grote steden of naar de basisbewegingen in de Derde Wereld. De Wereldraad is meer dan een optelsom van kerken".

Van der Veen-Schenkeveld heeft met ds. W. R. van der Zee, die als secretaris van de Raad van Kerken waarnemer bij de vergadering is, afgesproken dat ze zich tegen de reorganisatie zullen verzetten. Die geluiden zijn ook uit de Bondsrepubliek en van de Wereldraadcommissie voor internationale zaken te horen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen