„Nepal zonder koning is ondenkbaar"

Wat tragiek betreft, doet de 'Nepalese revolutie' niet onder voor die in Oost-Europa wèl hebben de Nepalezen de grote afstand tussen hen en het Westen tegen. Van een zelfde mate van westerse betrokkenheid is geen sprake, en daar werd in Kathmandoe handig op ingespeeld: „Iedereen in de wereld kijkt naar Oost-Europa, niet naar jullie", klonk het wekenlang door de luidsprekers van het leger.

En inderdaad, wie weet hier van de gigantische rijkdommen die koning Sri Pantsch Maharadsch Maharadscha Birendra Bir Bikram Schah Dewa sinds 1972 heeft bijeengeschraapt? Hoe hij tegelijk tot de tien rijkste families in de wereld behoort èn koning is van bijna het armste land op deze aarde? Hoe hij zijn bureaucratisch apparaat jaarlijks de helft van het bruto nationaal produkt liet opslurpen via corruptie en andere dievenpraktijken? Hoe de als goddelijk geziene monarch zich verlaagde tot winstbejag uit de" drugshandel en zwarte handel? En hoe -om niet meer te noemen- elke andersluidende politieke mening werd gesmoord in de donkere kerkers van het staatsbolwerk?

Toch heeft de vorst daarmee de wil van het volk niet weten te breken. „De roep om democratisering en om de instelling van een multipartijensysteem gaat terug tot de late jaren 70", zegt Michael Hutt, die als onderzoeker is verbonden aan de London School for Asian and African Studies. „Dat heeft alles te maken met de groei van een geschoolde stedelijke middenklasse die ook meer zicht heeft op wat er buiten Nepal te koop is".

Belabberde toestand

„Een tweede reden is natuurlijk dat het panchayat-systeem niet méér te doen gaf dan instemmen met datgene wat al besloten was. De echte besluiten werden immers reeds door de koning gedaan. Dus ook al werd er in Nepal altijd verkondigd dat het land „een democratie" heeft, in de zin van dat er gekozen wordt voor een representatief systeem, dan voldeed dit systeem van geen kant vanwege het feit dat de vorst naar willekeur alles van tafel kan vegen".

Als derde reden noemt Hutt de dramatische verslechtering van de economische situatie in het land vanwege het handelsconflict met India. „De belabberde toestand van het land heeft ertoe geleid dat de bevolking zich sterker bewust is geworden van het evenzo belabberde bestuurssysteem, de panchayat, met aan het hoofd een clicatoriaal regerende vorst. Kortom, het is een combinatie van factoren die meespelen. Doorslaggevend is, denk ik, het feit dat de bevolking pertinent buiten de politieke besluitvorming werd gehouden in combinatie met het absoluut ontbreken van elk teken van (economische) vooruitgang".

„Er is door de koning altijd beweerd dat het panchayat-systeem —ingevoerd door de vader van de huidige koning, in de jaren '50- een zuiver hindoeïstische erfenis is, gebaseerd op oeroude traditie van dorpsraden. Meer in de buurt van de waarheid is dat het volledig op allerlei utopische ideeën rust. Maar waar het vooral om gaat, is dat het als democratisch verkocht wordt, terwijl het absoluut on-democratisch is".

Brede steun?

Of de recente onrust ook brede nationale steun geniet, is voor Hutt nog maar de vraag. „Ruim 90 procent van de mensen leeft op het platteland. Het kan zijn dat zij zich inmiddels iets meer bewust zijn geworden van hoe het er in Kathmandoe aan toe gaat, maar de graad van geschooldheid is onder de bevolking nog bijzonder laag. Ik was dan ook bijzonder verbaasd óver de snelle omslag van de koning, omdat het nog maar zeer de vraag is of er wel massale steun is van de zijde van boeren. Ik denk dan ook dat buurland India een grote rol op de achtergrond speelt. Er is sowieso geen politieke ontwikkeling in Nepal denkbaar die niet dpor India is beïnvloed. Zo ook nu: elke langdurige vorm van ernstige instabiliteit binnen Nepal zou de status van het land ernstig in gevaar brengen. De kans dat India zich actief met de interne politiek zou gaan bemoeien nam immers snel toe".

Grote vraag voor de komende tijd is natuurlijk in hoeverre de eis tot democratisering de positie van de koning aantast. Hutt daarover: „Tot voor kort is er nooit één oppositiegroep geweest die het verdwijnen van de koning heeft geëist. Zeker in de Congrespartij is er altijd erkenning geweest van de verenigende betekenis van het koningschap voor het land, dat met heel veel verschillende bevolkingsgroepen en talen te maken heeft. Nepal zonder een koning is voor de meeste burgers absoluut ondenkbaar".

Echt gemeend?

„Het fascinerende van de huidige ontwikkeling is natuurlijk: wat wordt er nu echt gemeend van de belofte tot democratisering? De koning heeft weliswaar toegezegd dat politieke partijen zullen worden toegestaan, maar of dat zal betekenen dat ze binnen het bestaande systeem zullen moeten opereren, met de koning blijvend als dominerende macht over het kabinet, dat is de vraag. Ongetwijfeld zal de oppositie daar geen genoegen mee nemen, en feitelijke beperking van de koninklijke macht eisen". 

Maar ook aan oppositionele zijde is nog veel onzekerheid, aldus Hutt. „Het huidige samengaan van de verschillende partijen is duidelijk een gelegenheidssprong. De Congrespartij is qua opvattingen te vergelijken met haar naamgenoot in buurland India. Enkele communistische partijen —verenigd in het Links Front- hebben zich achter haar geschaard om maar het gezamenlijk nagestreefde doel te realiseren: legalisering van hun partij. Onderlinge tegenstellingen over hoe het land verder te besturen, zullen zeker naar boven komen zodra die legale status is bereikt".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen