„Als ik hard duw, wordt het 18 centimeter"

J. van Peet, bureauhoofd waterbeheer van het hoogheemraadschap voor de Vijfheerenlanden, noemt de score laag, maar niet verrassend. „Het is inderdaad niet zo hoog, maar dat hadden we ook niet verwacht. We hebben weinig activiteiten in db polder gezien", aldus Van Peet. De schouwmeesters dachten er hetzelfde over.

Samen met nog een vijftal schouwmeesters trokken Kool en Van Dijk er op uit voor de diepteschouw in de polders Achthoven en Lexmond. De twee polders' meten zo'n 2800 ha, waarvan Kool en Van Dijk er ruwweg 800 voor hun rekening nemen. Op een speciale instructieavond zijn de schouwmeesters door het hoogheemraadschap Alblasserwaard en Vijfheerenlanden geïnformeerd over de te volgen werkwijze.

Uitgaande van een winterpeil van 40 centimeter onder NAP moet er 30 centimeter water in de sloten staan. Op de voorlichtingsvergadering werd al direct duidelijk dat twijfelgevallen onvermijdelijk zijn. Daarom mogen de schouwmeesters een marge hanteren van 20 procent.

Op stap

Met een nieuwe polsstok en een speciaal voor de diepteschouw vervaardigde peilstok gaan Kool (melkveehouder) en Van Dijk (fruithandelaar) op een woensdagmiddag op stap. Aan het begin van hun ronde door de polder Achthoven controleert Van Dijk op een peilschaal eerst of het werkelijke waterpeil inderdaad 40 centimeter-N AP is.

Voordat Floor Kool voor de, éérste maal de waterstand op de aluminium peilstok afleest spreekt hij de verwachting uit dat 70 a 80 procent van LEXMOND Floor Kool controleert met een speciale peilstok de diepte van de poldersloten. de sloten te ondiep is. Na drie keer meten van duidelijk te ondiepe sloten merkt collega-schouwmeester Van Dijk op: „Nou Floor, ik denk dat we er weinig van dertig zullen tegenkomen". Dat blijkt juist. Ook na een dertigtal metingen wordt duidelijk dat Kools percentage van 70 ü 80 rijkelijk optimistisch is. Slechts 3 van de 30 sloten voldoen min of meer aan de norm.

Het lijkt de twee Lexmondse schouwmeesters niet te verbazen. Floor Kool: „Het leeft niet. Je moet niet vergeten dat het bijna twintig jaar geleden is dat de diepteschouw voor het laatst is uitgevoerd". Volgens Gerrit van Dijk is het nog langer geleden. Hij is sinds 1965 schouwmeester en zegt zich niet te kunnen herinneren dat er in de bewuste polder na die tijd een diepteschouw is geweest.

Om diverse redenen werd de diepteschouw destijds afgeschaft. De polderconcentraties en de ruilverkaveling zijn er enkele. De verwachting van het polderbestuur dat door de toegenomen landbouwmechanisatie bij het gewoon onderhoud van de watergangen (het weghalen van de slootkant' begroeiing) ook het groot onderhoud tegelijkertijd zou worden gedaan, bleek niet juist. De twee schouwmeesters wijzen tevens op de invloed van de muskusrat.

Diens graafgedrag (de muskusrat graaft gewoonlijk net onder de waterspiegel een gang) doet ook geen goed. Hoe het ook zij, veel sloten zijn in de jaren dat er niet werd gecontroleerd, dichtgeslibd. Om de doorstroming en de waterkwaliteit te verbeteren is de diepteschouw nu weer ingevoerd. Eenmaal in de zes jaar worden de watergangen voortaan op diepte gecontroleerd.

Wat Kool en Van Dijk betreft, is het een goede zaak. „Het is beter voor de waterkwaliteit als er meer water in de sloten staat. Een inlaat van 5 centimeter vervuild water merk je nauwelijks als het waterpeil 30 centimeter is. Staat er maar 5 centimeter dan is dat wel de helft", zegt Kool.' Van Dijk vult aan door te zeggen dat flora en fauna veel meer kansen hebben bij goed uitgebaggerde sloten. Sinds het onderhoud aan de slootkanten machinaal gebeurt, is dat weer duidelijk te merken aan de hoeveelheid kikkers, meent hij. „Er zijn er weer plenty".

Hard duwen

Uit eigen waarneming weten de beide Lexmondse schouwmeesters dat zij noch hun collega's uit eigener beweging de sloten regelmatig hebben uitgebaggerd. Vandaar ook hun verwachting, die door de peilstok keer op keer wordt bevestigd. De peilstok geeft 20, 15, 20, 10 centimeter aan. Verre van voldoende en de reacties zijn er dan. ook naar: „Als ik hard duw wordt het 18 centimeter". ~

De schouwmeesters zijn in niets anders dan hun collega's. Slechts één sloot van Kool kan door de beugel, maar collega Van Dijk moet daarvoor wel de toegestane marge van 20 procent benutten. Het is kantje boord 25 centimeter. Van Dijk hoeft slechts één sloot te onderhouden, maar de meetlat is onverbiddelijk: 6 centimeter.

Het is duidelijk, iedereen kijkt de kat uit de boom zonder aan het nut van de diepteschouw te willen twijfelen. In Kools woorden: „Je kunt niet verwachten dat iedereen direct alles in orde heeft. In het najaar is er tegelijkertijd met de najaarsschouw de herschouw. De meeste boeren zullen het tijdens de zomer beetje bij- beetje doen. Je kunt ook niet je hele kamp in een keer onder de modder gooien. Het moet goed uitkomen met de beweiding".

Toeslag

De reactie van een boer die de schouwmeesters op hun tocht tegenkomen en wiens sloten duidelijk onder de norm zitten, is illustrerend: „Ik lig er niet wakker van, ik kijk nog wel hoor". Kool verwacht dat na de herschouw 20 procent van de sloten niet aan de norm voldoet. „De meesten van deze boeren zullen de maanden na de herschouw gebruiken om hun zaakjes in orde te maken. Er zijn er natuurlijk altijd een paar die dwars liggen en niets doen". Voor diegenen heeft het hoogheemraadschap de gebruikelijke oplossing in petto. Het schap voert het werk uit en stuurt de rekening verhoogd met 25 procent toeslag naar de^slooteigenaar.

Tijdens de schouw valt het Kool op dat sloten,'waarvan de kanten met een dichte bak zijn geschoond, dieper zijn dan sloten die alleen met een open maaikorf zijn bewerkt. Het brengt hem tot deze geruststellende conclusie: „Als je voor het gewone onderhoud elk jaar een dichte bak gebruikt, hoef je niet speciaal voor de diepteschouw te baggeren".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen