Suïcide met hulp, dood van de toekomst?

Vervolg van pag. 15

Als motieven voor deze vèrgaande opstelling worden genoemd: het recht op zelfbeschikking, het feit dat alleen de arts beschikt over de nodige middelen en zijn hulp dus onontbeerlijk is voor een 'zachte dood', en voorkoming van traumatische suïcides. 'Harde methodes', zoals van een hoogte springen en voor een trein gaan liggen, zijn immers uiterst schokkend voor hen die ermee worden geconfronteerd. Denk behalve aan familieleden ook aan treinmachinisten en ambulancepersoneel.

Stemmingmakerij

Ten aanzien van dit laatste motief kan men de opstellers stemmingmakerij verwijten. Op grond van eigen onderzoek onder vele nabestaanden van suïcides kom ik tot de conclusie dat een gruwelijke doodsoorzaak bij hen nog niet leidt tot de gedachte dat een 'zachte dood' beter was geweest. Verreweg de meesten zouden daarin niet hebben bewilligd. Stemmingmakerij, ook daar waar gesuggereerd wordt dat het aantal 'harde' suïcides met legalisering van hulp bij zelfdoding sterk af zal nemen. Dat valt echter te betwijfelen, mits men de deuren naar hulp bij suïcide echt wagenwijd openzet. Maar dan zal daardoor het aantal suïcides in ons land dramatisch stijgen. Velen die op het moment zelf diep in de put zitten en bang zijn voor de toekomst, zullen geen (gedwongen) hulp en daardoor geen kans op herstel, dan wel acceptatie van hun toestand, meer krijgen.

Gelukkig bestaan daartegen nog grote bezwaren. De vraag is of dat zo blijft. Iemand heeft eens gezegd dat suïcide met hulp wel eens de dood van de toekomst kan worden voor de afgeleefde mens van deze tijd.

Opmerkelijk is ook dat de NVVE voorbijgaat aan het gegeven dat doodswensen vaak voortkomen uit eenzaamheid bij patiënten. Steun en meeleven van naasten dempen de doodswensen vaak in sterke mate. Waarom geen pleidooi gevoerd voor meer persoonlijke zorg en aandacht, waaraan het nu in veel hulpverleningsinstellingen, maar ook bij familieleden, zo vaak ontbreekt? Zo ondermijnt dit rapport de -toch al afnemende- zorgbereidheid en draagkracht in de omgang met mensen.

Autonomiedwang

Het betoog van de NVVE is ten diepste terug te voeren op het 'credo' van het zelfbeschikkingsrecht. Waar God dood is verklaard, blijft dat inderdaad als enig geloofsartikel over. Daarover nu alleen enkele opmerkingen die liggen in de lijn van dit artikel.

Wij spreken over psychiatrische patiënten in een door hen als uitzichtloos en ondraaglijk ervaren toestand. Hij of zij is wanhopig! De situatie is niet los te zien van het geestelijk klimaat waarin het zelfbeschikkingsrecht gedijt. Daarin is geen plaats meer voor God, Die over leven, lijden en dood heerst. Dat plaatst de door ellende dodelijk vermoeide medemens naakt en weerloos voor een afgrondelijke toekomst.

Autonomie blijkt dan opeens een ander woord voor peilloze eenzaamheid. Het autonomiegeloof dwingt tot een keuze in een situatie zonder wegwijzers. De voorstanders van hulp bij suïcide beschouwen het als een daad van barmhartigheid deze hulp te verlenen vanuit respect voor het zelfbeschikkingsrecht. Mijn stelling is, dat dit geloof de eenzaamheid en daarmee de wanhoop bevordert.

Maar het kapt ook familiebanden. Weliswaar wordt gesteld dat bevorderd moet worden alle naasten in de besluitvorming te betrekken. Maar dit wordt meteen krachteloos gemaakt door de toevoeging „tenzij de hulpvrager dat weigert". Zo worden naaste betrekkingen buiten spel gezet. Men denke zich de machteloze rouw in van de nabestaanden die geconfronteerd worden met een geliefe die hun op deze wijze is afgenomen! Het is bekend dat de NVVE al geruime tijd dergelijke 'hulpverlening' praktiseert. de heerlijkheid die is weggelegt voor Gods volk (bij voorbeeld Romeinen 18:8).

Bij de Heere zijn uitkomsten tegen de dood (Psalm 68:21). We mogen zelfs lezen: „in de dood" De dood —ook die door suïcide—  heeft in het leven van Gods kinderen niet het laatste woord!

Levenswandel

Wanneer we zo getuigend spreken, moet onze levenswandel ook overtuigend zijn. Hebben we we voldoende oog voor mensen met psychische nood? Van ir. J. van der Graaf las ik onlangs dat er weinig eer is in te leggen met de zorg voor deze mensen. Ik kan hem daarin helaas niet tegenspreken, hoewel er ook onder ons toch zovelen zijn die gebukt gaan onder psychisch leed.

Juist in onze tijd, waarin we met woorden nog maar zo weinigen lijken te bereiken, is het zo belangrijk dat de werkelijkheidswaarde van het christelijk geloof aan ons beleefd kan worden. De Heere geve ons veel gebed voor en meeleven met hen die door doodsgedachten zijn bezet.

De auteur is directeur van de Gereformeerde instelling voor geestelijke gezondheidszorg De Poort

Literatuur
L. Boon (red.): "Euthanasie en zorgvuldigheid. Dilemma's bij instellingsbeleid richtlijnen, begeleiding zelfdoding, euthanasie jongeren en suïcide psychiatrisch( patiënten". Stichting Sympoz, Plantsoen Laanhorn 17,1181 BE Amstelveen, 1989.
J. van der Wal: "Suïcide. Christelijk hulpverlening rond een levensprobleem" J. J. Groen en Zoon, Leiden, 1989.
"Rapport inzake Hulp bij Zelfdodingsvragen". Commissie hulp bij zelfdodings vragen, Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie, 1991.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen