De Gooise heide gaat weer bloeien
Rentmeester gebruikt koeien en schapen in strijd tegen vergrassing
LAREN - De tijd dat in het Gooi de heide in augustus en september in volle bloei stond, is voorbij. Op schilderijen ol tekeningen is dit .stukje natuurschoon nog wel te bewonderen. Een kudde schapen, grazend op de paarse heide, herinnert aan het verre, schone verleden.
Ook de Tafelberger- en de Blaricummerheide. gelegen tussen de plaatsen Huizen en Laren, zijn de laatste jaren langzamerhand veranderd in uitgestrekte grasvelden. De Stichting Goois Natuur Reservaat (GNR). al vanaf de jaren dertig beheerder van deze natuurgebieden, heeft deze natuurverarming echter aangepakt. Sinds enige maanden begrazen schapen en runderen de Tafelberger-en Blaricummerheide.
Ing. H. Korten, rentmeester van het GNR. verwacht dat de hei door deze begrazingsmethode over een tiental jaren weer in volle bloei zal staan. „Wij zijn ons er de laatste jaren bewust van geworden dat de heide verdwijnt en dat extra impulsen gegeven moeten worden om de heide te behouden, sterker nog, om ze weer terug te krijgen".
In de jaren dertig vond er op grote schaal uitbreiding plaats van woonwijken. Door de bestuurders van de provincie Noord-Holland en de voorzitter van De Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten werd dit met lede ogen aangezien. De Stichting Goois Natuur Reservaat werd opgericht. Als eerste stelde deze zich als taak geld in te zamelen om natuurgebieden van de eigenaren op te kopen. De opgekochte gebieden werden ontoegankelijk voor andere bestemmingen dan die van natuurgebied.
Bruine grasvelden
Volgens Korten is de heide een landschap dat door landbouwkundig gebruik ontstaan is. De bovenste delen van de heideplant. het strooisel. werden vroeger afgcplagd en gebruikt in de veestal. Als het vee in de stal stond, werd iedere dag een laagje strooisel over de veemest gestrooid. Hierdoor ontstond een dikke laag mest, vermengd met strooisel.
In het voorjaar werd de stal uitgemest en werd het mengsel over de akkers verspreid. Door deze bemestingsmethode ontstond de enge, waarop heide groeide. De heideplant De schaapskooi van Bïaricum. groeit het best op een bodem die arm IS aan voedingswaarden. Deze schrale bodem ontstaat wanneer de heide regelmatig afgeplagd wordt, wat een kale zandbodem oplevert. Doordat de Gooise heidevelden de laatste tientallen jaren niet meer afgeplagd werden, verrijkte de grond door het afgestorven strooisel dat als een humuslaag ging fungeren. De paarse heidevelden verdwenen en maakten plaats voor bruine grasvelden.
Koeien
Korten: ,.De enige methodiek om het wegkwijnen van de heide tegen te gaan, is de groeiomstandigheden voor het gras te verslechteren en de omstandigheden voor de heide te verbeteren. Omdat afplaggen van het gras een zeer kostbare zaak is, is in november vorig jaar de schaapskudde op de Gooise heide geplaatst".
De kudde bestaat uit 45 schapen, die iedere dag de heide opgaan. Deze dieren moeten zo'n achterstand inhalen, dat nu blijkt dat een dubbel aantal schapen efficiënter was geweest. Om de schapen een handje te helpen, staan er sinds enige maanden ook enkele koeien op de heide. „Koeien grazen harder dan schapen. Het graaspatroon van een schaap is totaal anders dan dat van een koe. Schapen hebben een verfijndere graasmethodiek doordat zij heel consequent het graasvlak afvreten. Runderen daarentegen grazen veel ruiger, waardoor een afwisselender heidelandschap ontstaat".
Mankracht overbodig
Op de Gooise heide is geen roodof zwartbonte koe te zien. Het GNR heeft bewust gekozen voor een Franse koe. „De Nederlandse koe is al jaren geselecteerd op het geven van zoveel mogelijk melk en vlees", zegt de rentmeester van het GNR. „De koe is verwend met zijn eten. zijn eetgewoonte is gebaseerd op mals gras. Als wij morgen in het oerwoud van Brazilië gezet worden, redden we het niet; we zouden verongelukken of opgegeten worden door wilde beesten. Zo zou het de Nederlandse koe op de heide ook vergaan: van het droge heidegras kan zij niet leven".
Volgens Korten gebeurt het vaker dat runderen ingeschakeld worden bij het onderhouden van niet-beboste natuurgebieden. Vooral in veengebieden worden de herkauwers regelmatig neergezet. „Het inschakelen van koeien is een beheersmethode waarbij het dier de natuur beheert en mankracht overbodig is".
Langzaam proces
Rentmeester Korten wil benadrukken dat men nu niet moet verwachten dat de heide het volgend najaar weer in volle bloei zal staan. „Het is niet een kwestie van: ik wil m'n huis nu eens blauw schilderen, ik neem de kwast en over veertien dagen is het huis blauw. Het is een langzaam proces geweest waarin de heide doodging, en het zal ook een langzaam proces zijn waarin de heide weer zal gaan bloeien. Dit alles heeft een lange adem nodig'".
Toch is er al enige vooruitgang te zien in de bloei van de heideplant op de Tafelberger- en Blaricummerheide. Verschillende stukken heide staan deze periode weer in bloei. Als we tien jaar verder zouden kunnen kijken, zagen we misschien wel een eenzame schilder die het paarse heideschoon op het witte doek zette. HATTEM - Het fiets- en voelveer over de IJssel blijkt uilsleliend te voldoen. Xug lol eind deze maand zal schipper B. van der Werf uil Zwolle dagelijks enkele honderden fietsers en voetgangers over de rivier zetten. Van der Werf is ex-binnenschipper. Met zijn ouders bevoer hij jarenlang Neêrlands binnenwateren met het motorschip Pieja-W. Foto AKI press BUNSCHOTEN - Op zaterdag 7 september wordt in Spakenburg de jaarlijkse visserijdag gehouden. Naast het wegen van de vangst komt ook de afvoer van de gevangen vis aan bod, waarbij de dit jaar geopende haringhangen van het museum 't Vurhuus een rol spelen. De Bruine Vloot stelt haar schepen open voor het publiek. De botters en aanverwante schepen kunnen niet alleen in de haven bezichtigd worden. Ook tijdens een rondvaart kan men met deze schepen kennismaken. Na afloop van elke rondvaart wordt men bij de voormalige visafslag afgezet. In dit aan de Bruine Vloot toegewezen historische pand wordt voor elke bezoekersronde de veilingklok in werking gesteld en kan men, door op het juiste moment de klok te laten stoppen, een hoeveelheid gerookte vis winnen. De opening is om 10.30 uur. EDE — De Verenigde Nutsbedrijven en de provinciale Gas- en Energiemaatschappij beginnen in september in Ede een voorlichtingscampagne om het energieverbruik in de gemeente terug te dringen. Het startschot wordt op 10 september in het gemeentehuis gegeven. De slogan luidt: "Spaar geld en milieu. Stop de metervreter". Door brochures, advertenties en persoonlijk advies krijgen inwoners tips over hoe zij geld kunnen verdienen door energie te besparen. In de loop van 1991
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 4 september 1991
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's

Bekijk de hele uitgave van woensdag 4 september 1991
Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's