Goud en platina draaien de rollen om

De edelmetalen hebben stuivertje gewisseld. In tegenstelling tot de gangbare praktijk is goud thans duurder dan platina. Afzonderlijk bezien geldt overigens ten aanzien van beide delfstoffen dat ze momenteel erg goedkoop zijn. Ze boeten duidelijk in aan vertrouwen onder beleggers. Het goud fungeert niet langer als vluchthaven, het platina kampt met een groeiend aanbodoverschot.

Op de markten voor edele metalen signaleren we een toch wel opmerkelijk verschijnsel. Sinds eind juli ligt de prijs van platina onder die van goud. Echt uniek is dat niet, want hetzelfde kwam ook regelmatig voor in de periode van 1981 tot en met 1983. De laatste keer dat we deze niettemin ongebruikelijke verhouding waarnamen, was in november 1985. De afgelopen dagen kostte een troy ounce goud (31,1 gram) in Londen rond 347 dollar, terwijl dezelfde hoeveelheid platina daar werd verhandeld voor ongeveer 340 dollar. Een jaar geleden, om een willekeurig tijdstip als vergelijkingsmaatstaf te hanteren, waren de rollen nog omgedraaid. Het verschil bedroeg toen zelfs om en nabij de 100 dollar. Daarna zijn de noteringen naar elkaar toe gekropen.

Glans verloren

De huidige situatie wordt bepaald niet veroorzaakt door een stijging van de goudprijs. De waarde van het geelkleurige edelmetaal is op dit moment juist relatief gering. Begin deze week zaten we op het laagste niveau sinds juni 1990. In Amsterdam telt men voor een kilo nu circa 22.000 gulden neer. Goud heeft de voorbije jaren aan glans verloren. Onder beleggers en speculanten -en zij vormen een vooraanstaande marktpartij — valt een tanende belangstelling voor dit traditioneel hooggewaarde mijnbouwprodukt te constateren.

Van die tendens kregen we recent nog eens een bevestiging, toen de wereld werd overvallen door de pogingen tot een staatsgreep in de SowjetUnie. In die dagen bleek opnieuw dat het goud zijn rol van vluchthaven bij oplopende politieke spanningen is kwijt geraakt. De notering vertoonde slechts een korte en qua omvang zeer beperkte reactie. Voor de tweede maal binnen een jaar bleef de markt erg koel onder een ingrijpende ontwikkeling op het internationale toneel. Het uitbreken van de Golfcrisis leidde destijds immers evenmin tot een echte opleving. Vroeger zou het onder dergelijke omstandigheden anders toe zijn gegaan. Zo werd in januari 1980 onder invloed van de dreigende situatie tussen de Verenigde Staten en Iran en van de opmars van het Sowjetleger in Afghanistan de prijs opgedreven tot een absoluut record van 875 dollar.

Een verklaring voor de verminderde aantrekkingskracht van het goud moeten we wellicht zoeken in de economische sfeer. Wereldwijd is er sprake van hoge reële rentestanden. Dat betekent dat een belegging in een valuta een behoorlijk rendement oplevert, terwijl iemand die voor goud kiest geen vergoeding ontvangt over zijn kapitaal. Bij een krachtige inflatie, die de reële rentevoet per definitie beperkt en zelfs negatief kan doen uitvallen, bestaat er uiteraard veel meer aanleiding om in het edelmetaal te stappen dan thans.

Katalysatoren

Met de waarde van het platina is het nog erger gesteld. Voor het eerst sedert eind 1985 zitten we onder het niveau van 350 dollar per ounce. Een jaar terug kenden we nog noteringen in de buurt van 480 dollar. De prijserosie hangt samen met factoren aan zowel de vraag- als de aanbodkant. Platina doet niet alleen dienst als beleggingsobject, maar vervult ook een industriële functie. Het wordt toegepast in conjunctuurgevoelige bedrijfstakken als de autobranche en de chemiesector. Derhalve mogen we een zeker verband veronderstellen tussen de prijs en de stand van de economie. De afvlakkende groei -sommige landen verkeren in een recessie- vermindert de vraag naar deze grondstof.

Bovendien moeten we er rekening mee houden dat de autofabrikanten in de toekomst waarschijnlijk structureel minder platina nodig hebben. Tol nu toe gebruiken zij een kleine hoeveelheid van dit metaal in de katalysatoren die de uitstoot van uitlaatgassen terugdringen. De steeds strengere milieu-eisen zouden een toename van de afzet voor deze toepassing doen verwachten, ware het niet dat er ook andere geluiden zijn. Ford maakte! enkele jaren geleden al bekend dat wordt gewerkt aan een goedkoper alternatief. Nissan verspreidde onlangs soortgelijke mededelingen. Deze signalen hebben twijfel gezaaid onder degenen die platina voor beleggingsdoeleinden aanwenden. Zij vrezen voor een sterke waardedaling in het geval de autoindustrie inderdaad op enig moment afhaakt als afnemer en trekken zich daarom uit voorzorg terug.

Traditioneel zijn met name de Japanners gehecht aan dit witte edelmetaal als mogelijkheid om hun geld in uit te zetten. Die speciale relatie vindt haar oorsprong in het feit dat de overheid in het betrokken land na de Tweede Wereldoorlog particulieren aanvankelijk verbood goud te bezitten. Zij weken toen uit naar het platina. De verkoopstromen die de achterliggende tijd over de markten rolden, waren dan ook vooral afkomstig uit Japan. Dat land was altijd de voornaamste importeur, maar staat nu inmiddels te boek als netto-exporteur.

Sowjet-Unie

Bij het inzakken van de prijs zijn, zoals reeds opgemerkt, ook factoren aan de aanbodzijde van belang. Een van 's werelds grootste producenten van platina is de Sowjet-Unie. In de afgelopen tijd heeft dit land de uitvoer flink opgeschroefd. De omvang van de verkopen gedurende de eerste zes maanden overtrof de export over geheel 1990. De Sowjets zitten dringend verlegen om harde wester- , se valuta, waarmee zij hun importen kunnen betalen, en proberen daarom een grotere hoeveelheid van de in hun bodem aanwezige grondstoffen te : slijten. Ook bij de mijnen in Zuid-Afrika, die eveneens een aanzienlijk deel van de mondiale produktie verzorgen, bestaan plannen voor uitbreidingen. Alles bij elkaar opgeteld kampt de be- trokken markt met een fors aanbodoverschot. ;! Verder zijn er berichten dat de Sowjet-Unie ? ook platina inzet als onderpand voor westerse Ie- ' ningen en ten behoeve van zogenaamde swaps. , Dit laatste betreft in het onderhavige geval transacties waarbij het edelmetaal wordt verkocht en tegelijk op termijn weer wordt teruggekocht. Op die manier krijgt genoemd land gedurende een bepaalde periode de beschikking over contanten. Deze swaps dragen uiteraard bij aan de indruk ; van de markt dat er een overvloed aan platina is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen