Door drs. B. Belder

Dat proces —waarschijnlijk een testcase voor de gerechtelijke afhandeling van de ruim 300 eendere delicten aan de voormalige Duits-Duitse grens en bij de Muur die de Berlijnse justitie momenteel in onderzoek heeft— heeft bij onze oosterburen inmiddels veel stof doen opwaaien. Kun je burgers voor daden laten boeten die op het tijdstip van de handeling wettelijk niet strafbaar waren? Waarom moeten juist in eerste instantie vier eenvoudige grenssoldaten 'hangen' in plaats van de grote bonzen, hoofdschuldigen als partij- en staatsleider Erich Honecker en zijn minister van defensie Kessler?

De hoogste rechterlijke instantie in Berlijn, het Kammergericht, heeft het proces uitdrukkelijk gelegitimeerd door te stellen dat de bloedige verhindering van vluchtpogingen, ongeacht de voor een strafvervolging relevante DDR-wetten, niet te rechtvaardigen of te verontschuldigen is. Op grond van hun geweten had het de aangeklaagde grenssoldaten volstrekt duidelijk moeten zijn dat het schietbevel onrecht was. Waarom moesten immers na afloop van elke dodelijke mensenjacht bij de grens of Muur altijd alle sporen zorgvuldig worden uitgewist?

Vanzelfsprekend heeft deze argumentatie de advocaten van de vier grenswachten —tussen de 24 en 27 jaar oud— allerminst overtuigd. Verdediger Eisenberg betoogde bij voorbeeld dat zijn cliënt, een werktuigkundige uit Dresden, niet in staat was geweest de onrechtmatigheid van het schietbevel te onderkennen. Hij had de Westduitse televisie niet kunnen volgen, Westduitse kranten niet kunnen lezen. Bovendien werden DDR-soldaten, aldus Eisenberg, door premies en loftuitingen aangespoord vluchtelingen koste wat kost tegen te houden. Zijn belangrijkste tegenwerping is evenwel dat het optreden van de grenssoldaten geheel binnen het kader van de DDR-wetgeving viel, ergo niet strafbaar kon èn achteraf kan zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen