Dromen achtervolgen Georgiërs

Met de Leidse Kaukasuskenner dr. H. J. Smeets vervolgen we ons gesprek over de grote politieke onrust in de republiek Georgië. Kan president Gamsachoerdia zelfs geen greintje kritiek velen? Staat dat bij hem al meteen gelijk aan politieke ontrouw? „Dat is misschien iets te sterk gezegd. Maar je kunt in het algemeen wel stellen dat hij critici op de een of andere wijze probeert de mond te snoeren. Veel mensen uit zijn eigen kamp —hij heeft diverse bewegingen van verschillende oorsprong in de Ronde Tafel, zoals zijn beweging heet, bij elkaar gebracht- die lang met hem zijn meegegaan, zijn de laatste maand afgehaakt". Ook de monarchistische groep heeft zich nu tegen hem gekeerd. Vraagt om zijn aftreden? „Ja, maar dat is misschien omdat hij zelf koning wil worden!"

Dynastieke trekjes
Klopt dat verhaal? „Dat weet ik niet. Maar ik vind het zo'n leuk verhaal omdat het zo lijkt te passen in het geheel". Zijn moeder heeft in een droom een keer hel signaal gekregen dat de familie Gamsachoerdia van monarchale komaf is, las ik. Je vraagt je wel af: uit welke bron komt zo'n merkwaardig verhaal? Heeft Moskou misschien soms weer eens behoefte dwarsligger Gamsachoerdia extra zwart af te schilderen of wellicht belachelijk te maken? „Kijk, zo'n verhaal hoort zo typisch bij hem dat het haast niet eens waar hoeft te zijn om toch een waardevol licht op z'n karakter te werpen. Die Gamsachoerdia's hebben natuurlijk enigszins dynastieke trekjes met die pa (beroemd schrijver) en die zoon (charismatisch politicus). Zwiad gedraagt zich ook een beetje als een autocratisch heerser".

Holle kreten
Maar hij heeft nu dan de wind behoorlijk tegen. „Inderdaad. Dat zal hem geweldig spijten, want onder de Georgiërs bestaat een wijd verbreid verlangen naar een grote mate van onafhankelijkheid voor hun republiek. Dat is overigens niet iets dat hij erin heeft gestampt. En ja, Gamsachoerdia is nu eigenlijk meer bezig zijn kansen te verknoeien. Voor Georgiës onafhankelijkheid heeft hij grote steun van andere landen nodig —financiële steun— en dat gaat hij natuurlijk nu mislopen. Vertegenwoordigers van veel landen zijn in Georgië poolshoogte komen nemen. Zij hebben het thuisfront gerapporteerd dat het er momenteel niet pluis is. Zojuist is bij voorbeeld een delegatie van het Amerikaanse Congres in Tbilisi op bezoek geweest. Die mensen toonden zich ook niet zo tevreden. In Georgische kranten wordt van de weeromstuit president Bush nogal zwart afgeschilderd omdat hij in hun visie talmt met de erkenning van een onafhankelijk Georgië. Bush is overigens helemaal niet bereid dat te doen, want Georgië is een kruitvat".

„Of deze Trankaukasische republiek levensvatbaar is, is een totaal andere zaak. Deze mensen willen allemaal onafhankeljk zijn, maar de programma's van de partijen zijn zonder uitzondering buitengewoon onrealistisch. Daar zijn de Nederlandse partijprogramma's hele realistische boekwerkjes bij. Ik las gisteren nog het verhaal van een Engelse collega die de moeite had genomen de economische programma's van de Georgische partijen onderling te vergelijken. In vrijwel geen van deze programma's staat ook maar één cijfer. Dat is natuurlijk heel zwak als je een economische programma hebt dat zo weinig gedetailleerd is dat er geen cijfers in voorkomen. Je treft er doorgaans zulke holle frases aan als „In de economie gaan we het net zo doen als Japan" en qua democratie „volgen wij het voorbeeld van Israël". Zo kunnen u en ik samen ook een programma maken dat klinkt als eenklok".

Gouden eeuwen
Is Georgië als onafhankelijke staat economisch levensvatbaar? „Dat is moeilijk uit te maken. Ik zou zeggen van wel. Maar niet met de regering die nu in Tbilisi zetelt èn na heel veel inspanningen. Georgië is qua grootte twee keer Nederland. Er wonen zo'n vijf miljoen mensen. Het heeft een gunstig klimaat. Er groeien veel zuidvruchten. In de Georgische bodem bevinden zich nogal wat ertsen, koper, mangaan. Daar zou je iets mee moeten kunnen doen".

„Er zijn evenwel een aantal traditionele problemen. De hele Transkaukasus zou samen misschien wel sterk staan: Azerbeidzjan, Armenië en Georgië. Maar die drie -alle drie!- kunnen elkaar niet zien of luchten. Dat betekent al onenigheid binnen dit kleine woongebied, binnen de Transkaukasus, waarbij vrijwel iedereen aanspraken maakt op grondgebied van anderen. Zowel Georgië als Armenië dromen van een herstel van de eigen gouden eeuw. En die tijdperken vielen uiteraard niet samen. Maar ze tekenen wel kaartjes van hun gouden eeuw en daarin is natuurlijk een grote overlap van gebieden. Georgië en Armenië betwisten elkaar in wezen vrij grote stukken territoir".

„Georgië tekent ook graag kaartjes waarbij een flink stuk van NoordoostTurkije aan het eigen grondgebied wordt toegevoegd. Dat is helemaal niet zo gek. Er zijn daar gebieden die vroeger Georgisch zijn geweest, maar die dat nu in feite niet meer zijn. Georgië was voorheen wat groter. Stalin heeft op een gegeven moment de grenzen getrokken en toen een stuk van Georgiës oosten bij Azerbeidzjan gestopt. Dat zijn ze bepaald niet vergeten".

„Er zijn dus problemen met de twee buurrepublieken van de SowjetUnie en met de buurlanden zijn er geen goede contacten, want Georgië is zeer uitgesproken christelijk in de zin van een pro-westerse, anti-islamitische levenshouding. En ja, met islamitische buren als Turkije, Azerbeidzjan en Iran zit je als Georgiërs dan niet geweldig. Zo'n situatie van ingebouwde conflicten verhoogt de levensvatbaarheid van hun republiek niet".

„De Georgiërs beweren weliswaar dat deze spanningsvelden kunstmatig

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen