Dichter bij het waterlandschap

Voortbouwend op |iet succes van het eerste Verkade Natuurboek "nieuwe stijl" heeft de 2aanse koek- en beschuitfabrikant kort geleden een tweede deel op de markt gebracht. Vorig jaar was het onderwerp bos-, heide- en parklandschappen. Nu gaat het over Nederland als waterland, twee begrippen die niet los van elkaar te denken zijn. Zo lang er in ons land mensen wonen, hebben zij gevochten tegen het water. Dat er ooit een. tijd zou komen dat zij voor het water moesten vechten, dat komt in het nieuwste Verkade-album aan de orde. Een succesformule, ontstaan uit een incident. Zo typeert drs. F. E. Verkade, directeur van Koninklijke Verkade NV, het verschijnen van de natuuralbums weleer en de uitgave van "Dichter bij de Natuur" nu. Bij een terugblik in de geschiedenis van de Zaanse brood-, koek- en beschuitenfabrikant wordt duidelijk wat dat voor een „incident" was.

Reclame-actie

In 1900 koopt Ericus jr. via een Duitse importeur enkele kisten met kleurenplaatjes, met de bedoeling hiermee de verkoop van beschuit en koek te bevorderen. Een dergelijke reclame-actie is in ons land nog onbekend, maar in het buitenland voor de eeuwwisseling zelfs zeer gebruikelijk. Ericus dumpt de kratten echter al gauw op een stoffige zolder, want het blijkt ondoenlijk de afbeeldingen bij onverpakte produkten te leveren.

Drie jaar later gaat Verkade over op de verkoop van verpakte koek en bussen beschuit. Vanwege uitbreiding van de fabriek ontbreekt echter het geld om reclame te maken. In Zaandam doen ze een geniale vondst. De kisten vol plaatjes! Voor een kwartje per stuk worden verzamelalbums verkocht. De Nederlanders ontvangen het nieuwtje geweldig enthousiast. De verzamelwoede begint direct commerciële resultaten af te werpen. In twee en een halve maand verdubbelt de koekomzet! Een concurrerende bakker ziet deze ontwikkeling met lede ogen aan en adverteert: „Goede koek behoeft geen prentjes om de kinderen te amuseren, maar verkoopt zich door hare qualiteit"...

Geen propaganda

De eerste drie Verkade-albums worden gevuld met Duitse „losse flodders". Bij Verkade ontstaat echter het plan om het zakehjke element af te stemmen op de toenemende belangstelling voor alles wat groeit en bloeit.

Er wordt contact opgenomen met Jac. P. Thijsse, een schrijver die op dit gebied sterk naar voren komt. Om hem voor de albumtekst te strikken, is nogal wat overredingskracht nodig. De onderwijzer voelt er niet voor een reclamealbum samen te stellen. Pas als hij de verzekering krijgt dat er geen letter propaganda over Verkade in hoeft en hij hoort dat er maar liefst 144 gekleurde plaatjes bij zijn verhaal komen (in die tijd een unicum), zegt Thijsse "ja". En zo verschijnt in 1906 "Lente", het eerste 'echte' Verkade-natuuralbum, met afbeeldingen van de begaafde Nederlandse illustratoren Jan Voerman jr., L. W. R. Wenckebach en de vogelschilder Jan van Oort.

Van "Lente" gaan 17.437 exemplaren over de toonbank. De oplagecijfers van de volgende 26 albums liegen er niet om. Absolute topper is "Dierenleven in Artis", waarvan er in 1939 155.374 worden verkocht. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog luidt tevens het einde van het Verkade-albumtijdperk in.

Opzet
In 1965 wordt nog de gereedliggende tekst van een nooit uitgegeven album, voorzien van kleurenfoto's, als natuurboek op de markt gebracht. Een hommage aan Thijsse en wederom een groot succes met een oplage van 150.000 stuks. Vorig jaar blies Koninklijke Verkade de vermaarde reeks natuuralbums nieuw leven in. Toen verscheen "Dichter bij de Natuur, een nieuw Verkadeboek dat qua opzet heel anders was dan de vroegere albums. De band met Thijsse moest nadrukkelijk worden losgelaten, dicteerde de koekfabriek aan de samenstellers Tom van Ewijk, Lucienne van Ek en Toon Fey, publicisten die —hoewel van huisuit geen biologenop natuurgebied alle drie een groot aantal pennevruchten op hun naam hebben staan. Allen komen ze ook uit het nest van het populaire natuurmaandblad Grasduinen.

Het was de enige beperking die het drietal kreeg opgelegd. Ze mochten helemaal zelf uitmaken wat er in kwam. Het werd daarom geen documentaire. De schrijvers zeggen zich met opzet verre te hebben gehouden van een wetenschappelijke benadering. Laten zien wat er in de Nederlandse natuur nog te beleven valt, was voor hen belangrijker dan het verschil te duiden tussen paardebloem en biggekruid. Door middel van een persoonlijk getinte impressie van de natuur proberen ze de lezer te „enthousiasmeren".

Omzetontwikkeling

Van het vorig jaar verschenen Verkade-album "Dichter bij de natuur" werden 42.000 exemplaren verkocht. Dat lijkt op de successen van de oude Verkade-albums van de legendarisch geworden schrijvers Thijsse en later ook A. F. J. Portielje, de "Inspecteur van de Levende Have van Artis". Dit ondanks het feit dat het nieuwe boek in niets meer lijkt op de oude albums.

Directeur F. E. Verkade zag in zijn bedrijf vorig jaar een positieve omzetontwikkehng. In hoeverre die te danken was aan het Verkade-album "nieuwe stijl", is volgens hem vrij lastig meetbaar. „Dezelfde zakelijke overwegingen van toen spelen natuurlijk nog steeds een rol. De albums dienen de kooplust op te wekken. Daarnaast proberen we. zeer bewust, de belangstelling voor de natuur te stimuleren. De netto-winst voor het bedrijf is niet in geld uit te drukken. Zeker is wèl, dat het effect lang nawerkt. Verkade-albums zijn een begrip geworden en mede daardoor blijft de firmanaam bekend".

Bezorgdheid

Het nieuwste natuuralbum belicht de verschillende waterlandschappen van ons land. Ze zijn grotendeels door menselijk ingrijpen gevormd. Dat dit lang niet altijd negatief hoeft te zijn, komt in de tekst en de vele illustraties tot uiting. De auteurs zijn zich echter ook bewust dat ze de situatie beschrijven van waterrijk Nederland anno 1991. Behalve verwondering klinkt inde tekst dan ook — terecht— hun bezorgdheid door.

Door middel van het sparen van 30 Ruiterzegels kan men in totaal vijftig 'plaatjes verzamelen, die weer in het Verkade-album geplakt kunnen worden.

Het boek is verkrijgbaar bij de boekwinkels van Bruna en de Boekelier. Door middel van het sparen van 30 Ruiterzegels, die op de Verkade verpakkingen zijn afgebeeld, kan men de in totaal vijftig aanvullende plaatjes verzamelen. De actie duurt tot en met eind april 1992. N.a.v. "Dichter bij de Natuur", door Tom van Ewijk, Lucienne van Ek en Toon Fey; in opdracht van Koninklijke Verkade NV vervaardigd door Uitg. Uniepers te Abcoude, 1991; 128 biz., prijs 21,90 gulden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen