Het 'wafelijzer' werkt niet meer

terreinen, zoals bij voorbeeld onderwijs, al vergaande autonome bevoegdheden.

Principes

Maar helemaal gefederaliseerd is het politiek-bestuurlijke systeem nog niet en dat betekent dat de kwestie van de telefooncentrales nog een van de laatste ouderwetse totaal-Belgische vraagstukken is. Compenseren dus, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

De Walen kunnen kabels leveren en eventueel onderdelen voor de centrales, maar dat levert allemaal niet voldoende op. Het is overigens niet nodig dat er compensatie gevonden wordt in de sector van de oorspronkelijke levering.

Vandaar dat het oog van een aantal Waalse bestuurders op de wapenfabrikanten "FN" ("Fabrique Nationale Nouvelle Herstal") en "Mecar" viel. Die hebben forse opdrachten van onder andere Saoedi-Arabië, maar de regering heeft nog steeds geen uitvoervergunningen verleend van die bestellingen. Als dat nu gebeurt, dan is het probleem opgelost en is er weer evenwicht. Het 'wafelijzer' heeft dan weer gefunctioneerd. Maar zo simpel liggen de dingen in het Belgische koninkrijk blijkbaar niet meer.

De Vlaamse Socialisten en de (Vlaamse) Volksunie, die deel uitmaken van het kabinet Martens-III, verzetten zich tegen wapenleveranties aan landen in het Midden-Oosten.

„Wij hebben net na de Golfcrisis besloten om aan zulke regio's geen wapens meer te leveren en dan zouden wij nu al na een paar maanden die principes weer overboord gooien vanwege een intern Belgisch probleem? Onaanvaardbaar!", aldus Volksunie-leider Gabriels. En hij krijgt in dat standpunt steun van de Vlaamse socialisten. De christen-democraten (CVP) van premier Martens houden zich op de vlakte, hoewel de indruk bestaat dat deze partij zich uiteindelijk niet zal verzetten tegen de wapenleveranties aan het Midden-Oosten.

Bizar omweggetje

De twee Waalse coalitiepartijen pleiten hartstochtelijk voor levering van de wapens. „Het gaat om werkgelegenheid", aldus de Waalse socialistenleider Spitaels, die voorstelt om de ferderalisering van België even een fase vooruit te schuiven. Dat zou het dan weer mogelijk maken dat het Waalse Gewesl> zelfstandig over deze kwestie zou kunnen beslissen. Maar daartegen verzetten de Vlamingen zich, omdat dit een "gelegenheidsoplossing" zou zijn die de" geloofwaardigheid van het Belgische politieke systeem bij de burgers en kiezers nog meer geweld zou aandoen.

Inmiddels is een bizarre oplossing voorgesteld. De wapens worden door de Waalse wapenindustrie wel geleverd, maar niet aan landen in het MiddenOosten. De eigen Belgische overheid zou die wapens kopen en zal dan later wel zien waar ze eventueel te slijten zouden zijn. De werkgelegenheid is dan gewaarborgd en via een wat kromme omweg functioneert het 'wafelijzer' toch nog op deze manier.

De Vlamingen protesteren heftig. De oplossing wordt in de eerste plaats "hypocriet" genoemd en in de tweede plaats wijzen zij erop dat Vlaanderen economisch veel beter draait dan Wallonië. Dat betekent dat het overheidsgeld waarmee de federale Belgische regering de Waalse wapens zou kopen toch voornamelijk uit Vlaamse zak komt.

Geen sprake van dus, maar inmiddels zijn in Wallonië werknemers uit de metaalindustrie al de straat op gegaan om hun benarde kameraden van de wapenindustrie een steuntje in de rug te geven. Een van hun thema's tijdens de demonstraties betrof de produktie van elektronische onderdelen voor cie Waalse wapenindustrie die geproduceerd worden in Vlaanderen...

Door diezelfde firma's die de telefooncentrales zouden mogen leveren. Zij verweten de Vlamingen in deze kwestie vergaande hypocrysie. Inmiddels heeft minister Colla gedreigd de centrales, nu het allemaal zo lang duurt, maar op eigen houtje te bestellen als men er op federaal niveau niet uitkomt. Maar dat zou naar alle waarschijnlijkheid onmiddellijk tot een kabinetscrisis leiden. En geen van de politieke partijen zegt daar behoefte aan te hebben zo vlak voor de verkiezingen.

Komende verkiezingen

Het is juist die aanstaande gang naar de stembus in januari volgend jaar die het politieke discussieklimaat in deze kwestie zo heeft opgehitst. Vandaar het feit dat men noch van Vlaamse, noch Het achtste kabinet van de Belgische premier, Wilfried Martens, wankelt. van Waalse kant bereid is tot concessies. Want dat wordt de politici straks in het stemlokkaal betaald gezet, zo vrezen zij. In de politieke wandelgangen in Brussel wordt intussen betwijfeld of de Vlaamse politici wel zulke morele bezwaren hebben tegen eventuele wapenleveranties aan het Midden-Oosten. Volgens de meeste commentatoren gaat het eigenlijk alleen nog maar om het politieke gewin dat men er met het oog op de komende verkiezingen mee hoopt te realiseren. Intussen worden er talloze voorstellen gedaan en weer verworpen, worden er verklaringen afgelegd en wordt de assistentie van hulptroepen ingeroepen. Zo heeft de directie van "FN" intussen verklaard dat langer uitstel van het toekennen van uitvoervergunningen het bedrijf komende maand al in liquiditeitsproblemen zal brengen. De raad van bestuur van het Verbond van Belgische ondernemingen (VBO) bekritiseerde het feit dat Belgische ondernemingen „op grond van politieke redeneringen worden gegijzeld".

Aller ogen zijn nu gericht op premier Martens, die al zo vaak in netelige kwesties een typisch Belgische oplossing heeft weten aan te dragen. Met voortdurend crisisberaad in kabinet en partijen poogt men eruit te komen, want niemand wil eigenlijk geloven dat het 'wafelijzer' werkelijk niet meer functioneert.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen