Putten twijfelt over ruïne Groot Spriel

Landhuis Groot Spriel is een van de drie grote rijksmonumenten van de gemeente Putten. De andere twee zijn kasteel Olden Aller en De Vanenburg. Meer dan drie jaar na de brand worden er nu pogingen ondernomen om het landhuis te redden van de ondergang.

Het landhuis werd gebouwd omstreeks 1880. Architect van het huis was J. Pannevis. Deze heeft vooral in Utrecht verschillende gebouwen op zijn naam staan. In 1907 is er een toren bijgebouwd. Hiervan was L. A. van Essen uit Harderwijk de architect. Van Essen is onder andere de ontwerper van kasteel Staverden (tussen Ermelo en Elspeet) en Huize Oud Groevenbeek (tussen Putten en Ermelo).

Bijzonder aan landgoed Groot Spriel is de tuin die om het landhuis ligt. De oorspronkelijke tuin is gevormd als een assenstelsel. Architect hiervan was P. H. Wattez. In de vorige eeuw schijnt dit een beroemde tuinarchitect te zijn geweest. Hij ontwierp ook de tuinen om kasteel Staverden.

Oorzaak onbekend

Onlangs is het landgoed overgenomen door de Stichting tot herstel en instandhouding van Huis Groot Spriel. Deze stichting is op 21 augustus 1990 in het leven geroepen. Doel van de stichting is het herstel van dit landhuis. Men wil er vier appartementen in vestigen. De vorige eigenaar was niet in staat het huis te herstellen. Dit kwam omdat de verzekering weigerde de schade te vergoeden. De oorzaak van de brand is namelijk nooit opgehelderd.

Op het moment dat de brand uitbrak, was een team van Veronica in het huis bezig om opnamen te maken voor het programma Paralax. Het kan zijn dat het vuur ontstaan is door kortsluiting in het elektriciteitsnet van het huis. Maar volgens een woordvoerder van de politie van Putten is het nooit technisch bewezen dat dit de oorzaak van de brand was. Het is een mogelijkheid, aldus de woordvoerder, maar zeker weten doet de politie het niet.

Een andere versie van de oorzaak is dat het huis in brand is gestoken. Ook dit is niet bewezen. Er zijn destijds wel verschillende mensen gehoord, maar volgens de politie is er niemand verdacht van brandstichting. Na een brand is het normaal dat de politie betrokkenen hoort over de brand.

Geldnood

De nieuwe eigenaar wil de dat de gemeente Putten bij het ministerie van WVC een verzoek indient voor subsidie ingevolge de Kanjerregeling. Het college van Putten heeft hiertoe een pré-advies bij de gemeenteraad ingediend. De raad moet namelijk instemmen met een aanvraag voor een subsidie die voortvloeit uit de Kanjerregeling. Of dit gebeurt is nog zeer twijfelachtig.

Tijdens de commissievergadering waar het pré-advies ter sprake kwam, uitten alle partijen grote kritiek op dit advies. De verantwoordelijke wethouder, mevrouw D. ter Borg-Guliker (VVD), kreeg geen enkele partij achter het voorstel. Alle partijen wilden eerst meer informatie van het college. Dan pas wilde men een standpunt bepalen. De extra informatie is inmiddels gestuurd aan de raadsleden.

Vooral de verzekeringskwestie was voor veel raadsleden een lastig punt. Hierover wil men graag opheldering. Volgens wethouder Ter Borg was het huis onderverzekerd en keerde de verzekering daarom niets uit. Oud-eigenaar Van de Pol ontkent dit ten stelligste. Het is ook niet waarschijnlijk dat het pand is onderverzekerd. Voor een pand op de Rijksmonumentenlijst komt, wordt geëist dat het pand goed verzekerd moet zijn.

Moeilijk

De gemeenteraad van Putten staat voor een moeilijke beslissing. Gaat de raad niet akkoord met het aanvragen van subsidie voor Groot Spriel, dan moet het huis als verloren worden beschouwd. De toestand van het huis is dermate slecht dat het voor een particulier alleen niet is op te brengen het huis te restaureren. Men schat de totale kosten nu op ruim twee miljoen gulden.

Gaat de raad wel akkoord, dan is het nog niet gezegd dat de subsidie daadwerkelijk wordt toegekend. Het ministerie van WVC bepaalt of dit project in aanmerking komt voor de subsidie. Een bijkomend probleem is dan dat de gemeente Putten in 1998, 1999 en 2000 geen geld krijgt voor andere Rijksmonumenten in de gemeente.

Koetsier

Secretaris van de commissie welzijn is S. Louwsma. Bij hem moesten de raadsleden kenbaar maken of ze na ontvangst van de extra informatie wel akkoord konden gaan met het pré-advies. Navraag leerde dat nog geen enkel raadslid zich had gemeld. Louwsma benadrukte nogmaals dat het de laatste kans is op behoud van Groot Spriel. De gemeente Putten heeft zeker niet het geld om de restauratie te bekostigen.

Oud-koetsier van huis Groot Spriel is de 81-jarige A. Jansen. Hij bewoont nog altijd een huis op het terrein van het landgoed. De voorzitter van de stichting, de heer Lisman uit Nieuwersluis, kwam volgens Jansen in zijn jeugdjaren altijd naar het landgoed om daar paard te rijden. Jansen heeft er dan ook wel vertrouwen in dat het pand nu eindelijk gerestaureerd zal worden. „Ach, je went ook wel aan zo'n bouwval, maar een gerestaureerd huis is toch mooier. En wordt het huis toch afgebroken, dan planten ze er wel bomen", aldus Jansen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen