Zaligverklaring leider Opus Dei krijgt stroom van kritiek

De kritiek richt zich niet alleen op de priester die volgens sommigen een luxueus leven zou hebben nagestreefd en sympathie zou hebben gehad voor het nationaal-socialisme. Velen koesteren groot wantrouwen tegen de behoudende lekenorganisatie Opus Dei, die Escriva op 2 oktober 1928 oprichtte.

De belangstelling voor de zaligverklaring is overigens groot. Volgens Opus Dei zullen meer dan 120.000 mensen, onder wie 200 bisschoppen, de zaligverklaring bijwonen. In Rome is geen hotelkamer meer te krijgen. Het casino op een schip waarmee 900 pelgrims naar Rome varen, is voor de gelegenheid tijdelijk veranderd in een kapel. Uit Nederland gaan ruim 300 Opus-Dei-leden naar Rome.

Lekenorganisatie
Josemaria Escriva de Balaguer y Alblas werd op 9 januari 1902 in het Spaanse Barbastro geboren. Hij studeerde rechten aan de univeristeit van Madrid en later theologie aan de pauselijke Laterenenuniversiteit te Rome. In 1925 werd hij priester gewijd en drie jaar later, op 2 oktober 1928, richtte hij de lekenoiganisatie Opus Dei (Weric van God) op.

Escriva beschreef de beginselen van Opus Dei in "Camino" (De weg), een "handleiding voor heiligheid" in de vorm van een reeks van 999 korte en langere uitspraken, die in 1934 werd gepubliceerd. Het boek legt grote nadruk op begrippen als roeping, gehoorzaamheid, ook op het gezag van paus en bisschoppen, kuisheid en nederigheid.

„Geur van heiligheid"

Opus Dei groeide uit tot een organisatie die op dit moment volgens het Vaticaans jaarboek 1992 ruim 76.000 leden telt: 75.004 leken, 1423 priesters en 349 priesterstudenten. Zijn grootste triomf beleefde Opus Dei in 1982, toen paus Johannes Paulus II hem tot personele prelatuur verhief. Hierdoor is de beweging rechtstreeks aan de paus verantwoording schuldig.

Escriva, de oprichter van de beweging, stierf kort na zijn gouden priesterjubileum op 26 juni 1975, volgens zijn volgelingen in een „geur van heiligheid". Al snel werd geroepen om zijn zaligverklaring. Het Vaticaan ontving tussen 1975 en 1981 meer dan 6000 schriftelijke verzoeken om het zaligverklaringsproces in te leiden.

Kritiek

De kritiek op de zaligverklaring richt zich zowel op de persoon van Escriva als de gang van zaken in het proces. Volgens sommige tijdgenoten heeft de Spaanse priester aanmerkelijk minder ingetogen geleefd dan hij zijn volgelingen aanbeval. Hij was op luxe gesteld en was zeer trots op de adellijke titels die hij in 1941 en 1968 verwierf, betoogden zij.

Veel pijnlijker waren de opmerkingen van een oud-lid, Vladimir Feltzmann, medewerker van de Engelse kardinaal Basil Hume. Feltzmann, wiens integriteit door Hume werd bevestigd, beweerde dat Escriva redelijk positief over Hitler dacht en hem zou hebben gezegd dat de nazi-leider ten onrechte werd beschuldigd van de moord op zes miljoen joden. „Het waren er slechts vier miljoen", zou Escriva hebben beweerd.

Opus Dei heeft de beweringen krachtig tegengesproken. Volgens de vicaris van de organisatie in Duitsland, Cesar Ortiz, vond Escriva de „monsterachtige misdaden" van Hitler afschuwelijk en noemde hij Hitler "ese loco" (die waanzinnige). Alvaro del Portillo zei Escriva niet anders te hebben gekend dan als een man die het joodse volk liefhad en elke tiran krachtig veroordeelde.

Dure verklaring

De snelheid waarmee het zaligverklaringsproces kon worden afgerond, was mede te danken aan het feit dat Opus Dei bereid was ruim in de beurs te tasten. Een zaligverklaring kost zo veel geld dat vooral bisdommen, religieuze ordes en congregaties en soortgelijke organisaties een zalig- of heiligverklaring kunnen betalen.

Kritiek van voormalige Opus-Deileden werd terzijde gelegd, omdat zij „psychologisch" niet toerekeningsvatbaar waren. De negen rechters die de zaligverklaring moesten beoordelen, zouden geen unaniem advies hebben uitgebracht. Twee van hen -een Spanjaard en een Italiaan- zouden er bij de paus op hebben aangedrongen dat het proces werd heropend.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen