De Zeedijk maakt een nieuwe start

Er gloort hoop voor het oudste stukje Amsterdam. Althans, dat is de boodschap van de tentoonstelling "Een dijk van een straat", die tot en met 3 augustus te zien is in het stadhuis. De Zeedijk moet weer een leefbare woon- en werkbuurt worden. En daar wordt keihard aan gewerkt. Zestig totaal verwaarloosde panden zijn recent opgeknapt en van een nieuwe bestemming voorzien. Het komende najaar gaat de hele straat open en worden alle ondergrondse leidingen vervangen. En dat allemaal dank zij een uniek samenwerkingsproject van gemeente en particulieren.

De tentoonstelling doet geen moeite het slechte imago van de Zeedijk te verbergen. De allereerste foto toont een niet gedateerd plakkaat, ondertekend door burgemeester W. Polak, waarin het stadsbestuur „de Zeedijk tot rampgebied verklaart". Machteloosheid ten top. „De gemeente staat niet langer in voor de handhaving van de openbare orde en de veiligheid van bezoekers en bewoners". Mistroostig vervolgt Polak: „Straatrovers en handelaren in verdovende middelen hebben hier vrij spel. Bewoners wordt aangeraden te verhuizen naar onze hygiënische buitenwijken. Bezoekers worden verwezen naar Madurodam, waar het hartje van de stad is nagebouwd".

Spuugzat

Burgemeester Polak overdrijft niet. Verpaupering, schuttingwoorden, welig tierende drugshandel, samenscholingen van louche figuren en demonstrerende buurtbewoners bepalen de grimmige situatie eind jaren zeventig, begin jaren tachtig. „Stop de straatterreur", schreeuwt een spandoek. En een ander: „Oorlogsverklaring: Amsterdam heeft er genoeg van". Wanhopige bewoners bezetten de raadszaal omdat wethouder Etty „een wanbeleid" voert. „Veel beloven, weinig doen", is hun vernietigende kritiek.

Jazz

Winkeliers worden opgeroepen hun zaak eerder te sluiten en massaal te protesteren tegen de drugsoverlast. Van het gemeentelijk beleid blijft geen spaan heel. Het straatjunkenproject mislukt bij „gebrek aan cellen en bedden". Het openbare-ordeteam is „gehalveerd en uitgekleed". De samenscholingsverboden zijn „papieren maatregelen". Een crisiscomité wordt opgericht. „De buurt is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Wat doet u hier met uw auto?", klinkt het agressief. De bewoners zijn alles spuugzat. „We gaan de acties opvoeren. Nog massaler, nog lastiger en nog dringender".

De Zeedijk werd ooit aangelegd als verdedigingslinie. Prachtige panden verrezen er, zoals de Sint Olofskapel, die momenteel gerestaureerd wordt en daarna dienst gaat doen als exclusief vergadercentrum van het Barbizonhotel. In de vorige eeuw werd de Zeedijk pas echt bekend, maar dan als uitgaanscentrum. Zeelui zochten tot in de kleine uurtjes hun vertier in de vele brouwerijen, kroegen en wijnhuizen. In 1926 gingen op de Zeedijk de deuren open van Amsterdams eerste homocafé. Het Mandje. "Casablanca" was een begrip voor jazz-liefhebbers. Het café wordt binnenkort heropend.

Een keerpunt in de roerige geschiedenis van de Zeedijk werd het jaar 1985. Toen de straat al jaren een pleisterplaats van criminielen was, besloot het gemeentebestuur van Mokum er flink tegenaan te gaan. De NV Economisch Herstel Zeedijk werd opgericht, een maatschappij die de haast onmogelijke taak kreeg om de leefbaarheid ter plekke te herstellen. Zestig leegstaande panden werden opgekocht van de gemeente en opgeknapt. Een unieke samenwerking tussen overheid en particulieren steunde het project. Subsidies werden aangewend om de huren, die tussen de drie- en vierhonderd gulden per maand liggen, laag te houden.

Aantrekkelijk

Het herstel van de Zeedijk wordt in twee delen uitgevoerd. Eerst is het stuk van de kop (bij het Barbizonhotel) tot aan de Stormsteeg aan de beurt, dan volgt de rest tot aan de Nieuwmarkt. De opknapbeurt moet er uiteindelijk toe leiden dat er straks weer „een gevarieerd aanbod van winkels en exclusieve maar betaalbare restaurants" te vinden is. Ook de dienst Stedelijk Beheer heeft zich van de goede kant laten zien door een bestratingsplan te ontwerpen, dat de komende winter gerealiseerd wordt. Kortom, de Zeedijk maakt een nieuwe start.

Of de samenwerking tussen de gemeente Amsterdam en de NV Economisch Herstel Zeedijk' wel zo goed is, kan betwijfeld worden. Wethouder J. B. Saris (Groen Links) meldde vorige week vrijdag bij de opening van de tentoonstelling dat dit najaar de hele Zeedijk opengaat omdat alle ondergrondse leidingen worden vervangen. Hij deed dat volgens de regionale pers nogal triomfantelijk, omdat hij daarmee een overwining behaalde op de projectmaatschappij. Die zou steeds ontkend hebben dat vervanging van de leidingen nodig was. Als de samenwerking echter in zo'n competitiesfeer verloopt, is het te vrezen dat de Zeedijk opnieuw de dupe wordt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen