FIRATO 92

Maandagmorgen. Het Amsterdamse RAI-complex biedt weer onderdak aan de Firato, de tweejaarlijkse expositie van consumentenelektronica. Zij ging zojuist van start, voor de 27e keer. Buiten verdienen studenten een centje bij door als parachutist aan een groot billboard te hangen. Zo moet de aandacht van het publiek worden gevangen. Binnen rennen de eerste freaks al rond. Oogjes glinsteren, oortjes staan wagenwijd open. Bij Sony stoft een hulpje met een rode stropdas nog gauw even de Reference Modules af In het business-centre dromt de vakhandel samen. Bij het hotdog-karretje draaien de eerste worstjes rond aan het spit.

Malaise

Maar er ging aan de Firato wel heel wat gekissebis vooraf. De consument had het op de vorige editie van deze audio/video-beurs massaal aflaten weten en exposanten en organisatoren zaten elkaar daarover in de haren. Ze waren spinnijdig. Eén ding was al gauw duidelijk: Het ging slecht in de markt van consumentenelektronica. Gisterochtend liep rond een uur of elf de 50.000e bezoeker de Firato'92 binnen. De beursorganisatie was tevreden, maar liet zich niet controleren door het verwachte bezoekersaantal voor de gehele beursweek te noemen.

Het viel lange tijd nog te bezien of de Firato'92 wel door zou gaan. JVC en TDK hadden geen belangstelfing voor Amsterdam, Pioneer trok voor de RAI beleefd zijn neus op. En toen haakten ze plotseling allemaal af: Philips, Panasonic, Sony en nog zes andere gevestigde merken.

Steeds meer bedrijven in audio/visuele snufjes vonden de Firato te sterk regionaal georiënteerd en gaven de voorkeur aan grotere, meer internationale beurzen in bij voorbeeld Keulen en Berlijn. Met pijn en moeite wist de RAI, door te dreigen met een kort geding, te voorkomen dat haar hallen in de reeds besproken tentoonstellingsweek slechts halfbezet zouden zijn. De beurscommissie heeft het aantal tentoonstellingsdagen nu teruggeschroefd van tien naar zeven. En zo ging de beurs in sterk afgeslankte vorm afgelopen rriaandag toch weer van start. Met 115 exposanten. Zonder Sanyo, Nokia, Nordmende en TDK.

Automobielen

Je zou zeggen: zo'n beurs van geluidsapparaturen is een wereld van lawaai. Maar dat valt best wel mee. Hoofdtelefoons en geluidscabines houden de decibels binnen de perken. Slechts hier en daar dreunt een beat van house, rap, hiphop of heavy metal. Alleen de TROS -met Veronica de enige omroep die nog fiducie in de beurs heeft- maakt het bijzonder bont op haar stand waar 'grote artiesten' de sfeer krijsend bederven. De omroepczendt live radio uit vanuit de RAI.

Het is opmerkelijk hoe veel automobielen op deze elektronicabeurs zijn binnengehaald. Een puur Nederlandse Donkervoort S8A is uitgerust met een Mitsubishi autotelefoon. Honda Nederland heeft een 750cc motor aangeleverd om te laten zien datje ook als motorrijder muziek aan je hoofd kunt hebben. Grundig sloot een verbond met Porsche, Casio met VW Golf Sony reed meer dan een half miljoen gulden binnen: BMW 8501, Mazda RX7, Alfa SZ.

Een jochie van een jaar of dertien likt zijn vingers af Een broodje hotdog drupt van vettigheid. Er valt een drupje op de bekleding van de vlammend rode 11X7. Niemand die het ziet. Een oud heertje met een keurig gesteven, lichtgrijze pantalon gaat er pardoes middenop zitten.

Ook veel belangstelling is er voor "House op wielen". Een snelle auto die geheel is volgepropt met speakers. Elke box heeft een doorsnee van 40 centimeter. Je hoort het al: een beukende auto naast je bij het stoplicht. De dwaasheid ten top.

Zalfjes

Filmnet is ook op de Firato. „Laat je vanavon'd eens lekker gaan", schreeuwt hun stand. Er is een rad van Fortuin. Of ik er even aan draaien wil? ,Ah, meneer, wat flauw". Ze draaien flitsen van vieze filmpjes. Pure porno. De belangstelling is groot.

Poppeliers Culemborg is er met een eerlijk geluid: vleugels van Yamaha en Samick, piano's, keyboards, clavinova's en een orgel met een drummetje erin. Hier en daar is er niet alleen belangstelling voor apparatuur, maar ook voor muziek. Bij Philips klinkt een digitale cassette met Pinchas Zukermann, die de vioolconcerten van Bach speelt. Zalfjes!

Nieuw op de Firato is een speciaal paviljoen in de Oosthal, waar aandacht wordt besteed aan multi-media, ofwel de integratie van tekst, beeld en geluid via de pc. Nieuw is ook de doe-tentoonstelling "Een Wereld van Geluid", waar alle mogelijke facetten van geluid tastbaar zijn gemaakt. Hoe klinkt je stem in de badkamer. Maak een plaatje van je eigen stem. Doe mee aan een dialectenkwis. Luister naar verborgen boodschappen van The Beatles of Queen. Zit er echt een duiveltje in "Obladi, Oblada"? Kan je geest woorden horen die er niet zijn? Beslis zelf maar, zegt de geluidenexpositie.

Primeurs

Primeurs zijn er volop. Er zijn nieuwe digitale geluiclsdragers die in de huiskamer een revolutie moeten ontketenen. Philips pakt breed uit met de interactieve compact disc (cd-i), de digitale compact cassette (dec) en de breedbeeldtelevisie. De cdi-speler, sinds deze maand verkrijgbaar, is voor Philips een van de speerpunten van de toekomst. Slaagt de introductie niet, dan zou dat voor het concern wel eens ernstige gevolgen kunnen hebben. Op de Philips-stand op de Firato staan er daarom genoeg. En het publiek verdringt zich rondom de apparaten waarmee gespeeld kan worden. Dat is leuk! Je kunt er ook muziek mee beluisteren, je kunt er zelfs encyclopedieën mee raadplegen.

De prijs van een cd-i-speler zal rond de 1700 gulden komen te liggen, zo verwacht Philips. Het apparaat moet dan nog gekoppeld worden aan een tv of computerscherm. Met de spelers kunnen ook gewone audio-cd's en Photo-cd's gedraaid worden. Tegen het eind van dit jaar introduceert de multinational zelfs een draagbare cd-i-speler, met ingebouwd (lcd-)scherm. Op dit moment zijn er zo'n 35 cd-i-programma's beschikbaar. Er wordt achter de schermen hard gewerkt om dat aantal te vergroten. De prijzen van deze schijfjes liggen tussen de 50 en 150 gulden per stuk.

Analoog

Als het aan Philips ligt, kunnen alle ouderwetse (analoge) cassetterecorders en -decks naar de schroothoop. De digitale (al een tijdlang het toverwoord in de elektronicabranche) vervanger staat klaar: de dcc-speler. Neemt digitaal op en speelt digitaal af De geluidskwaliteit is even perfect als die van een cd-speler. En het apparaat lust ook de oude metal-, chroom- of ferro-tapes nog. De weergavekwaliteit is dan natuurlijk minder.

„We willen de consument niet opnieuw met een ander systeem opzadelen", aldus Philips-persvoorltchter H. Waalwijk. „Hij heeft al een keer moeten overschakelen van vinyl naar cd, en je kunt het hem niet aandoen dat hij nu weer een verzameling oude cassettes kwijt is". Volgens Philips kiest de markt voor tapes. „De consument is best wel gek op bandjes".

Een nadeel van de dec is dat het zoeken van een bepaald muziekstuk veel meer tijd kost dan bij een cd-speler. Philips gelooft niet dat dat een doorslaggevende rol speelt. „Dat is maar één facet van het systeem. Als je naar muziek luistert, ga je toch niet continu zitten schakelen? Je zet muziek op die je mooi vindt, en je accepteert het als er een wat minder nummer tussen zit".

Een dcc-speler moet 1599 guldens bij de winkelier in het laatje brengen. Een cfigitale cassette met een speelduur van 90 minuten gaat ongeveer twee tientjes kosten. „Maar dan heb je wel digitale geluidskwaliteit".

Breedbeeld

Wie de afgelopen zestig jaar tv keek, zat naar een volkomen verkeerde beeldbreedte te staren. Breedbeeld-tv, dat is het. „De verhouding van 16 staat tot 9 sluit aan op onze normale manier van waarnemen. Het menselijke blikveld is van nature breder dan dat net hoog is. De middeleeuwse schilder wist het al en schetste zijn landschappen in de breedte, volgens de formule van de gulden snede", heet het bij Philips. „Een breedbeeld-tv sluit aan bij deze wetenschap".

Omdat er nog niet zo veel tv-uitzendingen op het nieuwe formaat zijn, hebben de breedbeeld-tv's techniek in huis om gewone uitzendingen „op te blazen" naar het 16:9-formaat. Op digitale wijze worden de daardoor toegenomen lijnflikkeringen onderdrukt, zodat toch een redelijk rustig beeld ontstaat.

Op verschillende stands staan high definition television (hdtv)-apparaten, de tv van de toekomst. Het aantal beeldlijnen van die kasten is verdubbeld ten opzichte van de gewone tv, die zich moet behelpen met 625 beeldlijnen. Hoe je er ook tegenaan kijkt, -en óf je er sowieso tegenaan wilt kijken-, de kwaliteit van hdtv is verbluffend. De beelden zijn haarscherp. Maar voorlopig zal hdtv de huiskamer van de liefhebber nog niet veroveren. Er moet eerst nog een strijd worden uitgevochten over een nieuwe standaard: wordt het de Japanse of de Europese?

Mini-disc

De mini-disc-speler van Sony is niet aanwezig, maar toch is het bar druk bij de mini-disc-hoek. Het Japanse bedrijf ziet de mini-disc als vervanger van de cassettes en bindt daarmee dus de concurrentiestrijd aan met Philips' dcc-spelers. De minidisc is een soort kleine cd, maar dan één waarmee ook opgenomen kan worden.

Op een mini-disc is ruimte voor 74 minuten muziek. Sony heeft daarvoor datacompressie moeten toepassen. De geluidsgegevens worden samengeperst tot een vijfde van het oorspronkelijke. Dat levert wat kwaliteitsverlies op, „maar 90 procent van de mensen hoort dat niet", aldus Sony-technicus N. Jacobs.

Sony ziet de mini-disc niet als vervanger van de cd, maar meer als de draagbare variant ervan. Jacobs: „Het is een handig klein apparaat, gemakkelijk om mee te nemen. Daar komt bij dat een mini-discspeler behoorlijk shockproof is. Dat komt door de manier van afspelen. Hij leest informatie voor 10 seconden muziek, stopt dat in een stukje geheugen, speelt dat af en zoekt ondertussen de volgende 10 seconden op. Daardoor is het vrijwel uitgesloten dat er muziek overgeslagen wordt, bij voorbeeld tijdens het joggen of als het apparaat ergens tegenaan stoot".

Er komen twee mini-disc-spelers op de markt. Met de ene kun je alleen afspelen (999 gulden), met de andere ook opnemen (1399 gulden). Op het moment van introductie (eind dit jaar) zullen er zo'n 300 verschillende muziek-discs te leveren zijn, voornamelijk met popmuziek.

Foto 's

Kodak introduceert een nieuwe manier van foto's bekijken. Met een Photo-cdspeler- kunnen plaatjes op een tv-scherm worden vertoond. Bij de fotohandel bestel je straks niet alleen mat of glanzend, maar „zet ze ook maar op cd". De de negatieven worden gescand en daarna digitaal opgeslagen. Er kunnen er ongeveer 100 op een cd'tje. De kwaliteit is gelijk aan de analoge opnamen.

Thuis gaat de cd in de Photo-cd-speler en kunnen de foto's op het scherm geprojecteerd worden. Kan het hele gezin gelijktijdig kijken, is de Kodak-filosofie. Voor 900 gulden heb je al een afspeelapparaat. Een lege cd kost 17 gulden en per gescande foto is de klant 1,50 kwijt, schat Kodak-woordvoerder B. Brantjes. „Je zult dan ook meestal geen heel rolletje op cd laten zetten, maar een selectie".

De foto's zijn ook op een personal computer te projecteren, maar dan moet er eventjes een cd-rom-xa-drive bijgekocht worden (1500 gulden). Daarmee gaat er dan wel een wereld open: je kunt de foto's vergroten, verkleinen, retoucheren en het resultaat digitaal opslaan op de pc. Volgens Brantjes komen er volgencl jaar nog veel meer professionele toepassingen op de markt.

De gerenommeerde fabrikant van hoofdtelefoons Sennheiser laat een staaltje van zijn kunnen zien met de digitale buizenhoofdtelefoon Orpheus, „het beste en meest exclusieve hoofdtelefoonsysteem ter wereld". Het gevalletje weegt 365 gram en de kwaliteit is zeer, zeer hoog. Alsof de muzikanten een meter van je afzitten te spelen.

Hallo?

Die kwaliteit is ongetwijfeld een gevolg van de in de hoofdtelefoon verwerkte flinterdunne elliptische polymeer membraan met opgedampte goudlaag, die over de hele oppervlakte wordt aangedreven door twee elektroden van zeer slagvast verguld glas met een open honingraatstructuur. Hallo, bent u daar nog? En dat exclusieve klopt ook. Er worden er niet meer dan 300 van gemaakt. Prijs? Op vijf tientjes na 24.000 gulden. Hallo? O, u was al weg.

Het zou zo gemakkelijk zijn voor de consument als de elektronicafabrikanten erin zouden slagen om een informatiedrager te maken die door alle apparatuur geslikt zou worden. Dat zou bij voorbeeld de compact-disc kunnen zijn. Waarom dat gedoe met vhs, vhs-c, video-8, mini-disc, dec, diskettes, cd-i, cd-rom, cdrom xa, photo-cd en al die andere afwijkende media? In de computerwereld heeft de wisbare optische schijf, eigenlijk een opnieuw beschrijfbare cd, zich al bewezen. Waarom daar niet op voortgeborduurd? Philips-man Waalwijk: „Dat is nog toekomstmuziek. Daar gaat veel tijd overheen, want de fabrikanten moeten dan onderling afspraken maken". En het is natuurlijk maar de vraag of dat commercieel wel interessant is.

Langspeelplaat

Pe langspeelplaat schittert door afwezigheid. Voor de eerbiedwaardige, zwarte lakplaat met al die groeven, heeft het Requiem voorgoed gelclonken. Als hommage is er op de Firato een overzichtstentoonstelling ingericht met "Hollands Hoezen". Het had heel prachtig kunnen zijn, want zo'n vierkante hoes -met binnenhoes!- had toch gewoon meer dan het klinische cddoosje van nu. Maar er zijn alleen maar hoezen van popplaten. Van de jaren vijftig tot de jaren negentig.

De eerste beursdag is voorbij. Het oude heertje met de lichtgrijze broek heeft de vetvlek nog niet gemerkt. De vlek zit achterop, dus hij kan 'm zelf ook niet zien. Hij is er toch wat katterig van geworden, van al dat geslenter. Dat zie je zo. En wat moet hij eigenlijk met al die folders en dat reclamemateriaal? Stiekem legt-ie het op de grond. En loopt door.

"Horen, zien, en uit je dak"? Hij niet! Hij is wel wijzer!

De Firato is morgen nog te bezoeken van 's morgens tien tot 's avonds tien uur. De toegangsprijs is vijftien gulden per persoon, voor jeugd en houders van Pas95 is de toegangsprijs tien gulden. De gecombineerde Trein + Toegangsregeling is vanaf vrijwel alle stations in Nederland van kracht. Digitaal, het toverwoord in de elektronicabranche.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen