MUZIEK OP MAANDAG

Gergjev is dure jongen

De in september aantredende nieuwe dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO), Valeri Gergjev, is een dure jongen. Wie in de Rotterdamse Doelen een concert onder zijn leiding wil gaan beluisteren, moet daarvoor vijf gulden meer neer- „ tellen dan voor concerten die onder leiding staan van andere grootheden. „Vijf gulden extra voor een Gergjev-concert is eigenlijk heel erg weinig”, zegt RPhO-directeur Paul Zegers. Valeri Gergjev is tegen een onbekend maar bijzonder hoog salaris tot chef-dirigent van het RPhO benoemd. Het komende seizoen staat hij slechts vijf weken voor het orkest, de jaren daarna zeven weken. Het orkest streeft in de toekomst naar 25 Gergjev-concerten per jaar. Gergjev staat bekend om zijn enorme reislust. Dat betekent dat het RPhO het komende seizoen wordt geleid door een lange stoet gastdirigenten, van wie de meesten niet langer dan een week in de Doelen staan. De gemeente Rotterdam en het Rijk hebben samen 300.000 gulden per jaar extra uitgetrokken om de beroemde Russische dirigent naar Rotterdam te halen. Men verwacht dat steeds meer mensen op Gergjev zullen afkomen, ondanks de prijsverhogingen.

Het RPhO speelt het komende seizoen relatief veel Nederlandse muziek. Dat heeft voor een deel te maken met het herdenken van de honderdste geboortedag van Eduard Flipse, de dirigent die in Rotterdam zo veel Nederlandse composities heeft geïntroduceerd. (A. M. Alblas)

Thijs van Leer

Fluitist-componist Thijs van Leer is een populaire jongen. Bekend van Focus, Introspection en later van de Van Leer Conxi-formatie. Een dezer dagen zit hij vijfentwintig jaar in het vak. Thiemo Burger interviewde de muzikant voor het Buma/Stemra/Magazine van maart. „Ik heb altijd graag gefantaseerd”, kopt het artikel. Het verhaal is doorspekt met verwijzingen naar klassiekers, op een eigentijdse wijze getoonzet. Die vormen ook het succes van Thijs van Leer. Componeren vindt hij een groot woord. Hij spreekt liever over muzikale fantasieën. Hij is grootgebracht met Bach en Telemann, de barokklassiekers. Later deed hij ook jazz en pop. Maar nu hij ouder wordt, grijpt hij toch vaak terug op die “goede oude Bach”. „Ga maar eens een uur of anderhalf fuga’s of Inventionen spelen. Dan lijkt het wel of er in je gedachten een soort kanaal wordt vrijgemaakt waardoor je ruimte krijgt voor de uiting van je eigen waanzin. Bach katalyseert als het ware jouw gedachtengang. Dat heb ik trouwens ook met Bartok”, zegt de fluitist. Maar even verder roemt hij ook de Beach Boys. „Mensen denken soms dat zij een oppervlakkig stel zingende surfers waren, maar het was één van de diepzinnigste popgroepen die ik ooit heb gehoord”. Samen met Rogier van Otterloo stond Thijs van Leer aan de wieg van wat later de Introspection-serie zou worden. „We zochten naar klassieke citaten en begonnen met de Pavane van Fauré. Ik heb toen wel eens gedacht: „Moet ik dat wel doen, doe ik de klassiekers geen geweld aan?” , Nou, daarvan was geen sprake, want het was absoluut smaakvol. Het bleek al gauw dat er behoefte bestond aan smaakvol gearrangeerde klassieke thema’s”.

Het leverde Van Leer gouden platen op. „We hebben veel klassiek naar de mensen gebracht. (…) Je moet overigens niet vergeten dat in het verleden veel componisten van zichzelf en zelfs van anderen muziek ‘leenden’ voor nieuwe composities”. En dan komt Thijs nog met zijn recente Rock-mis.

„Eerst dacht ik: „Wat kan er nu nog na de Hohe Messe van Bach worden geschreven?” Maar gaandeweg ben ik toch begonnen mijn eigen weg te zoeken”. Inmiddels is het “Dona Nobis Pacem” op cd verschenen. „Ik denk dat dit mijn beste werk is. Het is het beste gelukt van alles tot nog toe”. Geen wonder, want het kreeg de met de hand geschreven zegen van de paus. Het is de vraag of Bach daarmee blij geweest zou zijn. (A. M. Alblas)

Nederlandse-muziekarchief gered

Het Nederlandse-muziekarchief van de Haagse oud-violist Willem Noske is definitief veiliggesteld. De Stichting Musica Neerlandica heeft de privécollectie nu in haar geheel overgenomen. Musici Neerlandica had al eerder het beheer over een andere, nog oudere Nederlandse collectie van Noske overgenomen. Deze is nu in het Haagse Gemeentemuseum samengebracht met Noske’s verzameling van 2700 handschriften en 466 muziekuitgaven van voor 1810 en verder 1800 drukken uit de 19e en 20e eeuw. De collecties werden elk voor zo’n drie ton overgenomen. Iedereen kan er gebruik van maken. Dat is niet het geval bij Noske’s vioolbibliotheek. Die is uit veiligheidsoverwegingen ook in het Gemeentemuseum ondergebracht, maar ligt daar achter slot en grendel. Het is nog steeds Noske’s privé-bezit. Twee jaar geleden dreigde Noske de vioolcollectie aan een instelling in de VS te verkopen, omdat hij het beheer financieel niet meer kon behappen. De verzameling zou ongeveer tien miljoen gulden waard zijn.

Valerius in Gorinchem

Op zaterdag I april belegt de Gomarus Scholen Gemeenschap een zangavond in de Grote Kerk in Gorinchem. Deze zangavond vormt de afsluiting van een schoolproject over het thema Bevrijding: “De vijftigste mei”. Het programma van de samenzangavond (aanvang 19.30 uur) vermeldt onder andere samenzang van psalmen en vaderlandse liederen. Ook zal het schoolkoor een bijdrage leveren en is er een instrumentaal ensemble bestaande uit onder andere violen, dwarsfluiten, klavecimbel, orgel en piano. Ds. M. Karens, predikant van de gereformeerde gemeente te Werkendam, verzorgt een meditatie.

De vaderlandse liederen komen alle uit de bekende “Nederlandtsche Gedenckclanck” van Adriaen Valerius. Valerius was notaris te Veere. Het boek verhaalt over de opstand tegen Spanje vanaf het begin tot 1625. Eigenlijk is het een geschiedenisverhaal, maar het wordt afgewisseld met “Stichtelijcke Rimen en Liedekens”. Juist deze liederen hebben het werk klassiek gemaakt. Het boek vertelt niet alleen, het klinkt ook. Door het schoolkoor wordt een aantal van deze vaderlandse liederen gezongen. Enkele liederen zijn: Gelukkig is het land (danklied op de inneming van vele steden door prins Maurits in 1591), Heere, kere van ons af (gebed na de inneming van Haarlem door de Spanjaarden in 1573), Wilt heden nu treden (danklied voor de overwinning van de Staatse ruiterij op het Spaanse leger bij Turnhout in l597).

Franse onderscheidingen

Het genootschap “Arts, Sciences et Lettres” van de Société Académique d’Education & d’Encouragement te Parijs heeft dit jaar twee Nederlanders onderscheiden vanwege hun verdiensten voor de Franse orgelcultuur. De zilveren medaille gaat naar Hendrik Kooiker, orgeladviseur en organist van de Waalse Kerk te Den Haag. De vergulde medaille gaat naar prof. dr. Ewald Kooiman, hoogleraar orgelkunde aan de VU te Amsterdam.

Redactie: J. van 't Hul
Bijdrage: A. M. Alblas

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen