Huizer: Protestants-christelijke thuiszorg nog steeds in gevaar

Het bureau van zijn sobere kamer („voor een dure aankleding is in de sociale sector geen geld”) oogt kaal. Niet zonder reden. Vandaag neemt W. Huizer (60) met een mini-symposium over de positionering van de protestants-christelijke hulpverlening afscheid als directeur van de Protestants Christelijke Stichting voor Maatschappelijke Dienstverlening Noord-West Twente (PSMD). „Meer dan 40 jaar stond het begrip ”sociaal” in mijn werkomschrijving centraal”, zegt hij.

Als (eerste) diaconaal medewerker van de Christelijke Gereformeerde Kerken en later als mede-oprichter van de Gereformeerde Sociale Academie, nu uitgegroeid tot de Christelijke Hogeschool Ede, deed hij mee aan discussies over de levensbeschouwelijke inkleuring van zorginstellingen. „In de jaren zeventig was er een enorme schaalvergroting in het maatschappelijk werk. De rijksoverheid wilde hiermee een grotere doelmatigheid en effectiviteit bereiken. Kleine protestants-christelijke organisaties voor maatschappelijk werk fuseerden met neutrale of rooms-katholieke. Ze vormden algemeen-christelijke of algemene instellingen met de zogeheten ”gevulde algemeenheid”. Daarbij zouden ze rekening blijven houden met de levensbeschouwelijke richtingen van de bevolking. Dat bleek niet mogelijk. Gevulde algemeenheid is gewoon grijs”.

Interne uitholling

De pc-instellingen hadden volgens Huizer zelfstandig verder kunnen gaan. „Ik heb die keuze altijd met verve verdedigd”. Hoe was dan zo’n teloorgang van de christelijke zorg mogelijk? „Bij een deel van de instellingen die toen nog protestantschristelijk waren, was de uitholling intern al begonnen. Zij voerden geen stringent personeelsbeleid. Dat is de basis van een christelijke organisatie”.

Christelijke zorginstellingen moeten hun identiteit bewaken door regelmatig hun grondslag, doel en zorgvisie te ijken, vindt Huizer. „Besturen, leiding maar vooral ook het personeel moet daarover met elkaar spreken en elkaar daarbij diep in de ogen kijken. Dat voorkomt dat ze op papier wel maar in werkelijkheid niet achter de identiteit staan”.

In de fusiegolf van de jaren zeventig bleven toch nog vijftig protestants- christelijke instellingen voor maatschappelijk werk overeind staan. Na de tweede fusiegolf, die van 1990 „tot op heden” voortduurt, resteerden er dertien. Samen vormden zij de Federatie van Protestants Christelijke instellingen voor Thuiszorg en Maatschappelijke Dienstverlening, waarvan Huizer ambtelijk secretaris is, een functie die hij nog anderhalf jaar hoopt te vervullen.

Gevaar

Het voortbestaan van de overgebleven pc-instellingen voor thuiszorg en maatschappelijk werk loopt volgens de scheidende directeur nog altijd gevaar. „Minister Borst heeft vorig jaar gezegd dat gezinszorginstellingen alleen mogen blijven als zij het totale pakket van thuiszorg kunnen aanbieden. Het liefst ziet zij dat gerealiseerd door fusie met neutrale collega-instellingen. Ik noem dit paarse beleid dubbel: Enerzijds grotere instellingen, terwijl anderzijds de vraag van de klant centraal dient te staan om zo de veelkleurigheid van onze samenleving vorm te geven”.

De PSMD-directeur pleit ervoor dat het totaalpakket in de thuiszorg ook tot stand kan komen door samenwerking van thuiszorg met verpleeg- en verzorgingshuizen. De PSMD gaf het goede voorbeeld. Zij gaat in de nabije toekomst fuseren met een aantal Rijssense verzorgingstehuizen en een verpleeghuis in Almelo. „Als pc-instellingen dit soort samenwerkingsverbanden niet aangaan, zal de thuiszorg totaal veralgemeniseren. Terwijl de dubbele vergrijzing vraagt om de nadruk op de eigen identiteit”.

Huizer gaat na zijn afscheid van de PSMD als interim-directeur de kleine Gereformeerde Stichting voor Gezinsverzorging in Enschede begeleiden in het fusieproces met het vrijgemaakt-gereformeerde verzorgingshuis Martha-oord. „Ik ga op herhalingsoefening”.

Brede achterban

De Almelose afdeling van de PSMD startte veertig jaar geleden als diaconale instelling van de plaatselijke gereformeerde en christelijke gereformeerde kerken. Inmiddels wordt de instelling gedragen door een brede achterban, van Nederlandse hervormde gemeenten en gereformeerde kerken tot (oud) gereformeerde gemeenten en baptisten.

In Noord-West-Twente (Almelo, Rijssen/Wierden, Enter/Vriezenveen) behapt de PSMD de helft van alle aanvragen voor thuiszorg. De organisatie is daarmee even groot als haar neutrale evenknie. Een unicum in Nederland. Als er elders in het land ook breed was samengewerkt, had volgens Huizer „overal in Nederland de protestantse thuiszorg zich kunnen handhaven”.

Van enghartige samenwerkingsverbanden wil de scheidende PSMD-directeur niet weten. „Moet elk kerkje zijn eigen hulpverleningsorganisatie hebben? Dat is bijna niet de realiseren. We hebben in onze kring al zoveel heilige huisjes. Daar waar je het in de zorgsector over de ethiek eens bent, moet je samenwerken. Het is voor mij geen punt om met vrijgemaakten en evangelischen samen te werken. Met rooms-katholieken? Nee, daar ligt mijn grens”.

Huizer geeft toe dat rooms-katholieken in ethisch opzicht soms dichter bij bijbelse normen staan dan medeprotestanten. „In eigen kring wordt samenwerking steeds moeilijker. Binnen een organisatie als de Christelijke Vereniging van Zorginstellingen wordt al het geluid gehoord van ‘soms wel, soms geen euthanasie’”.

Op een kier

De protestants-christelijke, reformatorische en gereformeerde instellingen moeten volgens Huizer een platform creëren. „Niet zo maar een loze koepel, maar een veelzeggend platform met invloed”. Hij betreurt het dat het initiatief van de Commissie Reformatorische Ouderenzorg, het zogeheten SGP-initiatief, is verengd tot de reformatorische verzorgingshuizen. „Hoewel, de deur staat op een kier”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen