De zaak gaat voor het meisje

Huwbare prinsen en prinsessen zijn dankbaar voer voor roddelbladen. Zij hoeven maar met een lid van de andere sekse te worden gezien, of de bladen horen de bruidsklokken al luiden. Heel wat door deze persvertegenwoordigers voorziene huwelijken zijn evenwel nooit voltrokken. Negen van de tien keer had de prins of prinses de zogenaamde geliefde slechts eenmaal of zelfs nooit gezien.

BEPERKINGEN

Het romantische gezwijmel van de populaire pers gaat voorbij aan de beperkingen die zeker troonopvolgers bij de partnerkeuze kennen. Officieel hoeft prins Willem-Alexander slechts toestemming van het parlement, voorafgegaan door de goedkeuring van koningin Beatrix, te hebben. De parlementaire toestemming wordt niet gevraagd, als de prins inschat dat de Staten-Generaal nee tegen zijn keuze zullen zeggen. De parlementariërs hebben nog nimmer een koninklijk huwelijk tegengehouden. Bij de stemmingen over het huwelijk van prinses Beatrix waren er slechts negen tegenstemmers. Hieraan ging een stormachtig debat vooraf. Nogal wat Nederlanders hadden moeite met prins Claus. De gemaal van de troonopvolgster was een Duitser die ook nog een blauwe maandag in de Wehrmacht had gediend. De tegenstand tegen het huwelijk liep op een gegeven moment zo hoog op dat prins Claus aanbood zich terug te trekken. Prins Bernhard vroeg hem daarop: „Houd je van haar of niet?” Prins Claus bleef.

Het voorbeeld geeft aan dat behalve het eigenbelang het landsbelang een woordje meespreekt bij de partnerkeuze. Koningin Emma moest zelfs bij de zoektocht naar een gemaal voor haar dochter Wilhelmina rekening houden met de wensen van de Duitse keizer. Prinses Beatrix was zich er begin jaren zestig van bewust dat haar echtgenoot meer moest zijn dan een woeste, aantrekkelijke verschijning. Zij verbrak mede daarom een vriendschap met een Israëlische schaapherder.

Prinses Margriet onderstreepte rond haar zilveren bruiloft nog eens dat mr. Pietet van Vollenhoven niet de hare was geworden zonder het ja van de Staten-Generaal. Zij vond dat zij „de zaak niet in de steek kon laten”. Als de toestemming was uitgebleven, was de trouwpartij niet doorgegaan. Het plichtsbesef als troongerechtigde van Oranje was er volgens Margriet „met de paplepel ingegaan”.

ONBESPROKEN GEDRAG

De volksvertegenwoordigers geven hun toestemming als de keuze van de troonopvolger van onbesproken gedrag is: de enige maar tegelijk ook heel vage eis. Wat onbesproken gedrag is, lijkt voor een groot deel af te hangen van de heersende moraal. Een rooms-katholieke verloofde van prins Willem-Alexander zal nu op weinig weerstand stuiten. In de jaren zestig, ten tijde van het huwelijk van prinses Irene, was dit een van de onoverkomelijke bezwaren. Ook een dame met een ‘verleden’ zal niet een, twee, drie afgewezen worden.

Prins Willem-Alexander zal zich bij zijn keuze laten leiden door zijn eigen voorkeur. Zijn toekomstige vrouw mag wat hem betreft rooms-katholiek en niet van adel zijn. Blauw bloed is geen garantie voor een gelukkig huwelijk. De adellijke prinses Diana heeft het uiteindelijk met prins Charles niét uitgehouden. De teloorgang van hun huwelijk deed de Britse monarchie op haar grondvesten schudden.

Europa kent twee voorbeelden van burgermeisjes die het als koningin uitstekend doen. De Noorse koningin Sonja, die twaalf jaar moest wachten voordat zij met koning Harald mocht trouwen, is enorm populair bij haar onderdanen. Een adellijke dame zou haar taken niet beter vervuld hebben dan Sonja het doet, vinden de Noren.

De Zweedse monarchie dankt haar huidige populariteit aan koningin Silvia. Voor hij in 1976 met de Duitse Silvia Sommerlath trouwde, kon koning Carl Gustav op weinig enthousiasme van de Zweden rekenen. De onhandige en soms wat lomp optredende koning veranderde door Silvia totaal. De koningin, die voor haar huwelijk tolk en hostess tijdens de Olympische Spelen was, wist door haar charmante optreden de Zweden te ontdooien.

VORM

Wat voor vrouw Willem-Alexander kiest, zal mede worden bepaald door de manier waarop hij het koningschap vorm wil geven. Kiest hij voor een politiek inhoudelijke bijdrage aan de regering waarvan de koning deel uitmaakt? Een handelsbevorderende functie? Een ceremonieel koningschap of een combinatie van deze drie?

De prins zal allereerst een vrouw willen met wie hij het goed kan vinden. Op haar moet hij kunnen terugvallen bij het uitoefenen van zijn eenzame en veeleisende toekomstige functie. Zij zal, zeker als hij kiest voor de serieuze invulling van het ambt, een van zijn belangrijkste adviseurs, zo niet de belangrijkste zijn. In het laatste geval lijken voor een kandidate een universitaire opleiding en een eigen carrière een pre te zijn. Zij weet wat er te koop is in de wereld en kan op niveau meepraten. Blijft natuurlijk de vraag of iemand een leven in vrijheid wil opgeven, voor een door het protocol en staatsrecht beknot bestaan aan het hof. Ook een vrouw zal een zinvolle invulling aan haar dagen willen. Misschien is de suggestie van oudminister Gardeniers om de vrouw van prins Willem-Alexander een baan bij de Raad van State te geven, nog niet zo gek. Welke kant het zal opgaan, zal de toekomst uitwijzen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen