Oversteek in een vliegende torenflat

Een tochtje over de Noordzee vanuit Hoek van Holland zal nooit meer zijn als voorheen. Op maandag 2 juïni neemt Stena Line op de route naar Harwich de HSS in gebruik. De afkorting staat voor Highspeed Sea Service, een supercatamaran die als het ware op twee enorme ski’s over het water scheert. De Stena HSS Discovery is twee keer zo snel als de huidige veerboten. In 3 uur en 40 minuten aan de overkant van de plas.

Op de tekentafels van de Finnyardsscheepswerf in het Finse Rauma liggen twee uitvoeringen van de Stena HSS: een 900 en een 1500. De getallen staan voor het maximumaantal passagiers aan boord. Tussen Hoek van Holland en Harwich gaat een 1500 varen. Maar is het eigenlijk wel varen? De ‘torenflat’ schiet met een topsnelheid van ruim 40 knopen, 75 kilometer per uur, over het water.

Zo snel mogelijk naar de overkant van de plas met veel passagiers en veel auto’s en vrachtwagens, dat is het streven van Stena Line. Daarmee wil het bedrijf onder meer een geduchte concurrent blijven van de Kanaaltunnel. Voor een „efficiënte exploitatie” op deze route moeten er per jaar ten minste 1 miljoen passagiers oversteken. De ‘Hollandse’ HSS, inclusief aanpassingen in de havens, kost Stena 220 miljoen gulden.

Licht

Op de Ierse Zee, tussen Engeland en Ierland, vaart sinds april vorig jaar een HSS 1500, de Stena Voyager. De wind komt deze dinsdagmiddag in Holyhead uit het zuiden en is „light to moderate”. De zee is „slight”, zodat de monitor in de passagiersterminal concludeert: „Crossing good”. Goedgemutst stappen de passagiers aan boord van het witte schip.

De HSS 1500 is de grootste catamaran ter wereld. In een keer kunnen er 1500 passagiers en 375 personenauto’s, dan wel vijftig vrachtwagens en honderd auto’s mee. Het schip is 124 meter lang en 40 meter breed, anderhalf keer zo breed als de gangbare passagiersferry. Om de combinatie van grootte en snelheid mogelijk te maken, moet de veerboot zeer licht zijn. De constructiematerialen zijn dan ook aluminium en met glasvezels versterkte composieten. Een stalen uitvoering van de reuzen-catamaran zou twee keer zo veel wegen.

De passagiers stappen aan de achterkant in. Onder de voetgangersbrug rijden de auto’s naar binnen. Het autpdek ligt 8 meter boven de waterlijn. Door de enorme breedte van het schip kunnen de voertuigen helemaal rondrijden op het dek. Makkelijker zou zijn achter erop en voor er weer af maar dat past niet binnen de constructie van het schip. Lossen gaat ook weer via de achterkant. De restaurants en winkels aan boord worden via het dak van het schip bevoorraad. Alles gaat razendsnel. Dat moet bok wel, want de HSS ligt minder dan 1 uur tegen de kant. Straks in Hoek van Holland moet alles eraf en erop in 40 minuten. Met recht een opgave.

Jumbo

Kapitein Timothy Andrew Kershow van de Voyager begroet de passagiers via de intercom. Hij meldt dat de motoren draaien en we ieder moment kunnen vertrekken. Het geluid doet niet onder voor de start van een Jumbo. Klopt! In elk van de twee rompen van de HSS 1500 staan twee gasturbines, een kleine en een grote. Deze laatste houdt met gemak een Boeing 747 in de lucht. De vier motoren hebben een totaalvermogen van 100.000 pk, vergelijkbaar met de gezamenlijke kracht van 250 grote vrachtwagencombinaties. Bij topsnelheid jagen de krachtpatsers er met z’n vieren 19.000 liter dieselolie per uur door. Ter vergelijking: een 747 slurpt op kruissnelheid ruim 16.000 liter per uur.

De boot schuift heel voorzichtig het haventje van Holyhead uit. Meeuwen kijken vanaf de pier toe. De viskotter GY377 ”Sarah” lijkt speelgoed. Eenmaal buitengaats komt de torenflat pas echt in zijn element. Maar achter het glas merk je niets van de snelheid. Je hebt nauwelijks het gevoel aan boord van een schip te zijn. Personeel boent rustig een vloertje. Van deining is helemaal niets te merken. Alleen aan de nattigheid op de grond van het mannentoilet is te zien dat de boot ietsje heen en weer gaat.

Stena beweert dat bij golven tot 8 meter de passagiers niet naar de kotszakjes grijpen. Dat komt door de constructie van het schip. De twee drijvers zijn voorzien van holle kanten, zodat ze in de waterlijn extreem smal zijn maar onder water uitdijen tot grote drijvers. De hoek van de twee voorschepen is zo puntig mogelijk gemaakt. De voorstevens van de HSS zijn dan ook maar enkele centimeters breed. Net ski’s. Mocht een van die ski’s onverhoopt breken, dan blijft het schip gewoon drijven vanwege de dubbele bodem.

Zeepsop

Roken aan boord is verboden. Bij een van de achterdeuren staan mensen verlangend naar buiten te kijken. Bij hoge uitzondering doet een Stena-dame de achterdeur 10 minuten open. Op een soort balkonnetje kunnen de kettingrokers even een trekje nemen. Daar is pas echt te zien hoe hard 40 knopen is. De catamaran trekt een kilometerslange streep sop over de Ierse Zee. Vissen met een middagdutje krijgen m na het passeren van de HSS vast niet meer te pakken.

De traditionele scheepsschroeven voor de voortstuwing zijn bij de snelheidsferry vervangen door waterjets. Dat zijn vier kolossale waterpompen die elk per seconde 30.000 liter water opzuigen en weer uitspuwen. Voor de 110 zeemijlen tussen Hoek van Holland en Harwich is straks meer dan een miljard liter Noordzee-water nodig. Op de plaats van het rotorblad kan een volwassen man staan. Door dit geweld duurt het niet langer dan een minuut voordat de boot zijn topsnelheid heeft bereikt. Met de beweegbare waterjets stuurt de bemanning het schip. Door ze naar beneden te richten, remt het schip.

Het middendeel van het passagiersdek van de HSS ligt 1,5 meter hoger dan de rest. Via de enorme, panoramische ramen trekt de film van lucht en zee aan iedereen voorbij. Veel kinderen zien het niet. Die vermaken zich in de speeltuin, bij de videospelletjes of happen nog wat bij McDonald’s. Stena gaat er prat op de enige varende hamburgertent ter wereld aan boord te hebben.

Commandocentrum

Het haventje van Dun Laoghaire, iets ten zuiden van de Ierse hoofdstad Dublin, stelt eigenlijk niets voor. Met de HSS in haar midden is zij vol. Het schip keert en meert af met de kont tegen de kant. Een speciaal op maat gemaakte steiger koppelt de boot met de kade. Brandstofslangen sluiten zich automatisch aan, zodat de schuit weer volloopt voor de volgende trip. Containers met voedsel, drank en spullen voor de taxfree winkels komen via een rail op het bovendek.

Terwijl iedereen in een mum van tijd van boord gaat, is er even gelegenheid om op de brug te kijken. Alhoewel, brug is eigenlijk een te groot woord. De ruimte heeft meer weg van het commandocentrum van een spaceshuttle met computers, displays en beeldschermen.

Het schip is in’handen van drifc man: de kapitein, de stuurman/navigator en de machinist, die ook voor de elektronica zorgt. De besturing gebeurt met behulp van een computerscherm waarop te zien is of het schip volgens de aangegeven koers vaart. De bewaking gaat via een satelliet, die tot op 10 meter nauwkeurig de positie vaststelt. Bij het manoeuvreren in de havens zelfs tot op 1 meter nauwkeurig.

Bij het afmeren ziet de kapitein niets van wat er achter hem gebeurt. Alles gaat met de joystick in de hand en het oog op een beeldscherm. Maar zodra de HSS 1500 in de buurt van de steiger komt, neemt laserapparatuur de besturing van het schip over. Deze apparatuur meet de positie van het vaartuig en geeft commando’s aan de motoren. Via monitoren is te volgen wat er live gebeurt. De baas kan met de armen over elkaar zien wat het schip doet.

De Hollandse Stena HSS Discovery krijgt op 28 mei zijn naam van minister Jorritsma van verkeer en waterstaat. Drie dagen later, zaterdag 31 mei, ligt het schip aan de Rotterdamse Parkkade en kan iedereen hem bewonderen. Stena heeft de eerste afvaart gepland voor maandag 2 juni om kwart over zeven ’s ochtends.

Wie gaat er mee naar Engeland ‘vliegen’?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen