POLSSLAG

Hartoperatie

Hartpatiënten in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam kunnen na een hartoperatie waarbij een kransslagader wordt omgeleid, eerder naar huis dankzij een nieuwe operatietechniek. Het hartcentrum van het AMC is het eerste ziekenhuis ter wereld dat die nieuwe techniek toepast.

Bij een omleiding van een vernauwde kransslagader (een bypassoperatie) benutten de hartchirurgen een ander bloedvat van de patiënt. Daarvoor gebruiken ze behalve de slagader die binnen het borstbeen loopt, een grote ader uit het been. Tijdens de gebruikelijke operatie om deze ader eruit te halen, maken artsen een lange snee van lies tot enkel. Dat levert bij 15 tot 20 procent van de patiënten zodanige wondproblemen op dat ze daarvoor langer in het ziekenhuis moeten blijven.

Bij de nieuwe operatiemethode maakt de chirurg gebruik van een kijkbuis (endoscoop) met een opblaasbaar ballonnetje. Die schuift hij via een klein sneetje langs de te verwijderen ader, waardoor een kanaaltje ontstaat. Dit kanaaltje wordt met kooldioxide gevuld, zodat de ader vrij komt te liggen. Door gebruik te maken van de kijkbuis kan de chirurg via een ander klein sneetje in het been elke zijtak van de ader afsluiten. Daarna kan hij, nog steeds via dat kleine sneetje en met gebruikmaking van de endoscoop, de ader losknippen, verwijderen en prepareren voor de bypassoperatie.

De speciale operatietechniek maakt de ingreep 1500 gulden duurder. Die extra kosten vallen echter in het niet bij de kosten van de extra ligdagen die met de methode worden bespaard, aldus het AMC. Bovendien hebben de patiënten minder pijn, verliezen ze nauwelijks bloed en houden ze er kleinere littekens aan over.

Op dit moment past alleen het AMC de nieuwe techniek nog toe. Het ziekenhuis zal in samenwerking met de Amerikaanse fabrikant van de endoscoop gaan fungeren als trainingscentrum voor Europa. Binnenkort passen ook het Academisch Ziekenhuis van het Vrije Universiteit en het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, waarmee het AMC samenwerkt, de nieuwe techniek toe. In die drie ziekenhuizen hebben per jaar 2200 bypassoperaties plaats.

Schimmels in oude boeken

Archiefmedewerkers hebben soms allergieklachten ten gevolge van schimmels in papier. Over de omvang van het probleem heerst nog onduidelijkheid. Daarom organiseert de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland (VAN) in samenwerking met een aantal onderzoeksinstituten een enquête.

Bepaalde voor de gezondheid schadelijke schimmels kunnen gedijen op papier. Zo blijkt uit een Duits onderzoek uit 1993 dat zo’n 30 procent van de archiefmedewerkers meer allergieklachten hebben dan een controlegroep. Het ging om luchtweg- en huidaandoeningen. Schimmels en schimmelsporen werden in het onderzoek aangewezen als mogelijke bron van de klachten.

Aard en hevigheid van de klachten hangen mede af van de aanlandingsplaats van de schimmelsporen en de persoonlijke gevoeligheid ervoor. Ze kunnen worden ingeademd of op de huid terechtkomen, aldus Mark Schoute van de Chemiewinkel van de Universiteit van Amsterdam, die in de nieuwsbrief milieu & arbo van de UvA een stukje aan het fenomeen gewijd heeft.

De klachten zijn doorgaans vrij algemeen. Voor betrokkenen is het dan ook moeilijk om door Arbo-diensten erkenning van hun problemen te krijgen. Daarom is besloten in mei een enquête te houden.

Schimmelplekken kunnen in boeken met het blote oog niet of nauwelijks worden waargenomen. Dit lukt wel met ultraviolet Ucht. Wat ook waarneembaar is, zijn spikkels op papier. Het probleem daarmee is echter dat ze niet specifiek duiden op de aanwezigheid van schimmels. De spikkels kunnen evengoed worden veroorzaakt door vroegere vochtplekjes of metaaldeeltjes in vaak oudere, met de hand geschepte papiersoorten, vertelt Schoute.

Hij noemt de komende enquête belangrijk, omdat de uitkomsten Arbo-diensten ertoe kunnen bewegen meer aandacht voor de problematiek te ontwikkelen. Bovendien vormen de uitkomsten volgens Schoute een stimulans om meer onderzoek te verrichten naar de manier waarop schimmelproblemen in papier het beste kunnen worden aangepakt.

Onderzoek naar eventuele schimmels in oud papier wordt in ons land verricht door het Centraal Bureau voor Schimmelculturen (CBS) in Baam. Voorkomen is ook in dit geval uiteraard beter dan genezen. In dat kader is het van belang (oude) boeken onder de juiste omstandigheden in een niet-vochtige ruimte te bewaren.

Gewrichtsslijtage

Ouderen met gewrichtsslijtage (artrose) moeten veel in beweging zijn en hun lichaam minder laten rusten, ook als ze pijn hebben. Hierdoor kan worden voorkomen dat de pijn leidt tot lichamelijke beperkingen en een vermindering van de kwaliteit van leven.

Die conclusie trekt dr. M. Hopman-Rock in haar proefschrift over ouderen die leven met pijnklachten in-heup of knie door artrose. Mevrouw Hopman promoveerde gisteren aan de Universiteit Utrecht.

Artrose is slijtage van het kraakbeen dat zich als een dun laagje bevindt op de gewrichtsvlakken die langs elkaar draaien, zoals bijvoorbeeld in het kniegewricht of in de heupkom. Over de oorzaak van artrose is nog weinig bekend.

Het slijtageproces kan leiden tot pijn. Door fietsen, wandelen en zwemmen blijven de gewrichten in beweging en de spieren in conditie. Regelmatig rusten in bed of op de bank vergroot de kans op problemen, aldus Hopman.

Zij geeft toe dat dit tegenstrijdig klinkt. Er is weliswaar sprake van slijtage, maar bewegen is voor ouderen met artrose toch noodzakelijk. Door hen voor te lichten hoeven zij minder snel naar een arts toe en kunnen zij zichzelf helpen.

Hopman deed haar onderzoek onder 306 ouderen in Rotterdam, van wie er 234 wel eens gewrichtspijn hadden. Zij onderzocht welke invloed deze pijn op de kwaliteit van leven had, waardoor de pijn werd veroorzaakt en hoe vaak mensen een huisarts of specialist raadpleegden.

Bij 70 procent van de onderzoekdsdeelnemers met recente pijn werd artrose geconstateerd en 36 procent belandde daardoor bij een specialist. Hopman concludeert dan ook dat artrose een grote druk legt op de gezondheidszorg. Als mensen beter met de aandoening leren leven, is een bezoek aan de arts minder snel nodig, aldus Hopman.

De resultaten van haar onderzoek worden gebruikt voor het opzetten van een cursus voor ouderen met artrose. Tijdens deze cursus kan hen worden geleerd hoe ze moeten omgaan met pijn en beperkingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen