„Dovendienst is meer dan wat mensenwerk”

Twee keer per jaar belegt de ”Noorderkring” een ontmoetings- en studiedag voor predikanten in de noordelijke provincies die behoren tot de Gereformeerde Bond en de Confessionele Vereniging. Met een opkomst van acht predikanten was de kring minder goed bezocht dan gebruikelijk.

De voorzitter van de kring, ds. W. H. van Boeijen uit Ferwerd, hield een meditatie over de genezing van een doofstomme. „Jezus legt hem niet direct de handen op, maar neemt hem apart. Dat lijkt een beetje geheimzinnig, maar de Heere wil eerst contact leggen met de dove. Deze moet weten wat er gebeurt en Wie hem geneest. Als Jezus zucht en vervolgens Zijn machtswoord spreekt, worden niet alleen mond en oren van de dove geopend. De hele mens staat dan open en wordt mens voor Gods aangezicht. Dan blijkt ook wie er eigenlijk doof is. De schare. Doof voor het gebod van Jezus. Ze laten Hem maar praten”.

Diepe stilte

Ds. Poortman merkte op dat het in Markus 7 eigenlijk niet over een doofstomme gaat. „In de Bijbel staat dat hij moeilijk kon spreken. Dat is te begrijpen. Een dove moet. de taal leren gebruiken door te kijken hoe anderen woorden uitspreken”. Wat ervaart een dove eigenlijk? Niet zozeer dat hij een handicap heeft, antwoordde ds. Poortman. „Onder elkaar zijn doven helemaal niet gehandicapt. Ze kunnen met elkaar praten, lachen en maken grappen. De dove ervaart wel een diepe stilte. Voor iemand die op latere leeftijd doof wordt, kan die stilte heel pijnlijk zijn. Vooral als hij zijn beroep moet opgeven en relaties onder druk komen te staan”.

De knapste liplezer onder doven kan hooguit een kwart van het gesprokene volgen, vertelde ds. Poortman. „De rest probeert de dove uit het zinsverband op te maken. Daarom moet de gezichtsuitdrukking de woorden ondersteunen. Ook zijn ondersteunende gebaren belangrijk, hoewel vergissingen daarbij snel voorkomen. Het gebaar voor moeder lijkt bijvoorbeeld veel op dat voor liegen. Schreeuwen heeft totaal geen zin. Dat vervormt juist de stem”.

Een preek voor dove mensen duurt relatief kort. Het ‘luisteren’ kost veel inspanning. Als een dove de draad kwijtraakt, kan hij die vaak niet meer oppakken. Zelf houdt ds. Poortman een preek op ongeveer een kwartier. Ook moet het taalgebruik eenvoudig zijn. Een dove heeft een geringe taalschat, zei de predikant uit Stadskanaal. „Woordspelingen begrijpen doven niet, want ze vatten de woorden letterlijk op. Een begrip als goedertierenheid komt ook niet over. En een werkwoord als ”aanvangen” moet je vervangen door beginnen. Een dovendienst leiden is een goede les om eenvoudig te leren preken. Je moet je beperken tot hoofdzaken en alle uitstapjes van tafel vegen”.

Doventolk

Een bijkomende moeilijkheid is dat oudere doven vaak bijzonder goed getraind zijn in liplezen, terwijl jongeren veel meer oefening in gebarentaal krijgen. Wat de een prettig vindt, blijkt voor de ander juist moeilijk te zijn. Als ds. Poortman een dovendienst leidt, is er meestal een doventolk aanwezig. Heel moeilijk wordt het als de dove ook blind is. Dan worden de woorden in de hand geschreven.

Ds. Poortman is sinds enkele jaren voorzitter van de commissie Groningen van het Interkerkelijk Dovenpastoraat. Sinds 1975 werken de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Christelijke Gereformeerde Kerken samen in het dovenpastoraat. De commissies adviseren op aanvraag kerkenraden bij catechese en huisbezoek onder doven. De kerken hebben elk een dovenpredikant aangesteld, die volledig bevoegd is in de drie kerken. Nederland is verdeeld in drie rayons, waarin de predikanten. A. Dingemanse, J. F. G. Kamphorst, en L. A. de Graaf werkzaam zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen