Bouw vindt het tijd om te gaan

Bouw ontkende gisteren tijdens de bekendmaking van de jaarcijfers dat de teleurstellende resultaten over 1996/1997, een winstdaling met 311 miljoen gulden tot 236 miljoen gulden, de reden zijn voor zijn vertrek. „Persoonlijk ben ik van mening dat een dergelijke functie niet te lang door dezelfde persoon moet worden uitgeoefend”.

Weg is weg

De scheidende president-directeur zal ook geen zitting nemen in het toezichtsorgaan, de raad van commissarissen. „Dat is niet aan de orde. Ik vind het niet goed als bestuurders tot de raad van commissarissen toetreden. Voor mij geldt: weg is weg”. Bouw zal dan ook geen adviesfunctie bij de KLM gaan bekleden. Wel is hij bereid om op ad-hocbasis deze en gene van zijn ervaring en contacten te laten profiteren.

Nu Focus 2000 op de rails staat, vindt Bouw het juiste moment gekomen om afscheid te nemen. Dat KLM nog steeds geen grote Europese partner heeft en het conflict met Northwest Airlines ook nog niet helemaal uit de wereld is, heeft hem niet van een vertrek kunnen weerhouden. „Op ieder ander moment dat ik was weggegaan, waren ook zaken genoemd die nog niet waren opgelost. Je hebt nooit een ideaal moment”.

Het verblijf aan de top van het Nederlandse zakenleven heeft Bouw niet nadelig beïnvloed. Hij is wars van kouwe drukte en poeha. Zijn christelijke achtergrond zal daarbij mede een rol spelen. Op de vraag wie het belangrijkst is voor KLM, de president-directeur of de jongste bediende, is zijn antwoord altijd: „Allebei zijn ze even belangrijk”. Daarmee relativeert hij meteen het belang van zijn doen en laten.

De wat wetenschappelijk en zeer sociaal ingestelde Bouw had tien jaar de hoogste baas van de luchtvaartmaatschappij kunnen zijn. In 1987 mocht hij de legendarische Orlandini niet opvolgen omdat hij „te jong was”. Op 1 janaari 1991 mocht de in Nijkerk geboren topman zich alsnog president-directeur noemen.

Bezuinigingen

Onder zijn leiding kreeg KLM in alle hevigheid met de tucht van de markt te maken. De liberalisering van de luchtvaart dwong de luchtvaartmaatschappij keer op keer tot grote kostenbesparende operaties. Na het ambitieuze ConcurrerendKosten Niveau uit 1991, waarbij 955 miljoen gulden op de uitgaven werd beknibbeld, volgde een reeks van kleine bezuinigingsronden. De ineenschrompeling van het bedrijfsresultaat-, het bedrag dat KLM verdient met het vervoer van passagiers en vracht, dwong Bouw vorig jaar november tot de aankondiging van Focus 2000. Deze reorganisatie moet een kostenbesparing van 1 miljard gulden opleveren.

Bouw zal ook de geschiedenis ingaan als de man van de allianties. Hij was de gangmaker achter het pact met Northwest Airlines. In Europa zocht en vond KLM samenwerking met kleinere partners zoals Eurowings, Air UK, Martinair en Transavia. In de laatste drie luchtvaartmaatschappijen heeft KLM een aanzienlijk belang, waardoor zij mede het beleid kan bepalen. Niet-renderende lijnen binnen Europa worden aan deze partners overgedaan.

Het ontbreekt KLM nog aan een grote Europese partner. De luchtvaartmaatschappij heeft twee keer een poging gedaan. De beoogde fusie met British Airways strandde op de waardering van het KLM-belang. Maanden van onderhandelen met SAS, Swissair en Austrian Airlines hepen ook op niets uit. Het is een publiek geheim dat Bouw zijn onderneming graag had zien samengaan met British Airways. Deze combinatie bood in zijn ogen de beste vooruitzichten voor de toekomst.

Verrassing

Het vertrek van Bouw komt voor de buitenwereld als een volslagen verrassing. Ook binnen de KLM was het opstappen bijna tot het laatst toe onbekend. De ondernemingsraad kreeg een paar dagen geleden lucht van een wisseling in de top. Gistermorgen kreeg het medezeggenschapsorgaan te horen dat de president-directeur zelf opstapte. Daarna zijn de bonden ingelicht.

Bij de bonden en de ondernemingsraad valt over de persoon van Bouw geen kwaad woord te horen. Bestuurster J. Smeets van de Vervoersbond FNV noemt hem „een integere vent”. CNV-bestuurder Aarts: „Bouw heeft met grote betrokkenheid de KLM-familie op de grond en in de lucht bij elkaar gehouden”.

Woordvoerder B. Baksteen van de Vereniging van Nederlandse Vliegers (VNV) heeft „grote waardering voor de mens Bouw. Hij is echt betrokken bij de wereld en de mensen om hem heen”. Minder ingenomen is Baksteen met het beleid dat Bouw en zijn opvolger Van Wijk de afgelopen jaren hebben ingezet. „Bij de directie leeft te veel de gedachte dat het hoofdkantoor het bedrijf is en dat de rest ingehuurd kan worden”.

Te abstract

Het andere beleid leidde tot botsingen met de vliegers. Twee jaar geleden kwam het tot acties van de VNV. Tijdens de onderhandelingen over de geschilpunten hadden Baksteen en Bouw op een gegeven moment een akkoord. De president-directeur werd toen teruggefloten door Van Wijk. De laatste kenschetst Baksteen als iemand van de harde en zakelijke lijn. „Hij denkt te abstract. Hij bedenkt allerlei plannen, maar vergeet dat voor de verwezenlijking ervan mensen gemotiveerd moeten worden. Het motiveren van mensen is niet zijn sterkste kant”.

Baksteen wil niet speculeren over een moeizame relatie met de nieuwe president-directeur. „Wij zullen Van Wijk met open vizier tegemoet treden”. De VNV-woordvoerder is tevreden met nieuwe directielid P. Hartman. Hartman is nu nog hoofd van de technische dienst. „Dit is een man uit de praktijk. Hij weet hoe belangrijk mensen voor het product KLM zijn”.

De vliegers hebben nog een robbertje te vechten met de directie over de invulling van Focus 2000. De VNV laat de plannen onderzoeken door de Amerikaanse pilotenbond US-Alpa. Naar verwachting zal begin juni het onderzoek afgerond zijn. KLM wil in het kader van de reorganisatie 20 procent besparen op de kosten van de vliegers.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen