„In Vlorë maakt niemand een ommetje!”

Slootweg is alweer enige tijd teruggekeerd op zijn post in de hoofdstad Tirana. Met de regelmaat van de klok informeert hij het thuisfront (per email) over zijn bevindingen ter plaatse. Deze week was hij op missie in het opstandige zuiden, vanzelfsprekend onder internationale militaire escorte. Reden om weer eens telefonisch contact met hem te zoeken. Dat lukte gistermiddag.

„De mensen klampen zich vast aan wat ze kennen, hun eigen omgeving. Daarbinnen voelen zij zich al sterk bedreigd, laat staan dus van buitenaf. Vreemde bendes stichten veel kwaad. Daartegen wapen je jezelf door de formatie van eigen bendes. En zo zitten allen naar elkaar te loeren. Je merkt dat zowel op dorpsniveau als op regionaal vlak. Neem een stad als Gjirokaster en omgeving. Die sluit zich gewoon af van de rest van Albanië. De lijnen worden doorgesneden”.

Gegeven deze abnormale toestand maken de aangekondige parlementsverkiezingen van eind juni een absurde indruk. Hoe ervaren de Albanezen dat eigenlijk? „Iedereen is erg sceptisch. De vraag is hoeveel mensen er gaan stemmen. Die factor hangt weer af van de organisatie van de verkiezingen. Kijk, er komt nu toch weer een circus op gang van beloftes en cadeautjes om de burgers te paaien. De Democratische Partij van president Berisha vaart daar wel bij. Hoe je het ook wendt of keert: de buitenlandse waarnemers zullen niet in elk dorp of afgelegen streek voor een eerlijk verloop zorg kunnen dragen. Uitgerekend daar woont de meerderheid van de bevolking”.

Is de afkeer van president Berisha in het zuiden nog even hevig als enkele maanden geleden? „Dat is overduidelijk! Ik heb er niemand gesproken die daar ietwat genuanceerd over dacht. Ze verklaren hem voor gek of dichten hem paranoia (achtervolgingswaanzin, red.) toe. In elk geval vinden ze Berisha niet de juiste president voor het land, de vertegenwoordiger van alle Albanezen. Ze beschouwen hem als iemand die louter zijn eigen hachje wil redden, die slechts opkomt voor zijn Democratische Partij”.

Profiteren de postcommunisten, de Socialistische Partij, soms van deze wijdverbreide onlustgevoelens? „Om een voorbeeldje te geven: ik praatte in het kustdorp Divijak met families die serieus overwegen hun stemmen te verdelen over de deelnemende partijen. Dat werkt natuurlijk niet in een meerderheidssysteem! Uiteindelijk drijven er twee partijen naar boven en zul je toch een keuze moeten maken. Het overgrote deel van de parlementszetels (115 van de in totaal 155, red.) is immers gebaseerd op het districtenstelsel. De rest van de zetels wordt toegekend via het stelsel van de evenredige vertegenwoordiging”.

Bandietenplaag

In het zuiden deed het hulpkonvooi waarvan Slootweg deel uitmaakte verscheidene ziekenhuizen aan. Zijn schriftelijke rapportage bevat navrante details. Een fragment over het hospitaal in Gjirokaster: „De gewonden komen niet naar het ziekenhuis, of althans ze willen er niet opgenomen worden. Ze zijn bang dat rivaliserende bendes hen achterna komen en afmaken als ze in het ziekenhuis liggen. En inderdaad, dat is gebeurd”. Korte mondelinge toelichting van de Nederlander: „Echt een kwestie van het ‘karwei’ afmaken, het alsnog liquideren van de vijanden. Het is een paar keer voorgekomen en dat zet dan de toon”.

Over de ontvangst in het kinderziekenhuis van het ”rebellenbastion” Vlorë noteert Slootweg: „Ik zie de verpleegsters nog angstig kijken als we onder militaire bewaking onze hulpgoederen willen afgeven. Of we die spullen alsjeblieft weer mee willen nemen. Ze zijn bang dat ’s nachts bendes arriveren om alles af te pakken”.

„Ze prefereren in feite een dagelijkse bevoorrading”, vult hij aan. „Hoe reëel dat is? Het is angst en nog eens angst… Ik sprak met een pater uit Lushnjë. Hij is afgelopen zaterdag zijn auto kwijtgeraakt aan vier gemaskerde mannen. Dezelfde bende heeft ook zijn hele hebben en houden leeggehaald. Die geestelijke heeft inmiddels drie tot vier keer bendes over de vloer gekregen. Dat zijn verschrikkelijke dingen”.

De criminele epidemie noopt de inwoners van Vlore tot gezamenlijke actie, lazen we vorige week zaterdag in een rondzendbrief „In Vlore is de angst voor de bandieten zo groot dat de bewoners van flats samen de ingangen barricaderen. Elke entree wordt voorzien van een zware ijzeren deur die niet zo maar is in te trappen. Iedere familie krijgt een sleutel. Het enige goede aan de zaak is dat mensen die elkaar niet konden luchten of zien, die elkaar als verrader, verklikker of wat dan ook zagen, nu de handen ineenslaan om een groter kwaad te keren. Naar verluidt zou thans de helft van alle flats in de stad Vlorë op deze wijze zijn beschermd”.

Deze week kon Slootweg dit verhaal zelf natrekken. „Het klopt. Ik heb het met eigen ogen gezien. Ze barricaderen de ingangen om onbevoegden buiten te houden”.

Kalmeringsmiddelen

In Vlore maakte de planoloog ’s middags ook een ommetje met een collega. „Gisteren vond tussen zeven en acht uur een enorme schietpartij plaats, in het centrum. De tol: twee doden en drie gewonden. Twee bendes namen elkaar op de korrel. De mensen blijven derhalve liever binnen. Op straat komen we er niet veel tegen. We lopen een ”farmacia” binnen, een winkeltje voor medicijnen. Het is nagenoeg de enige zaak die open is. We informeren naar de toelevering. Er is niet genoeg, vooral aan kalmeringsmiddelen is een groot gebrek. De toevoer is mondjesmaat en moet uit Tirana komen. Naar Tirana gaan durft men niet vanwege de nummerplaat”.

Toevoeging van Slootweg: „De terreur van de bendes in Vlore was toen juist op zijn hoogtepunt. In andere zuidelijke steden was dat minder. Hoewel je ook daar ’s middags lege straten zag. Normaliter zijn die vol vrolijk flanerende mensen. Het gevolg van die bendeoorlogen is dat veel inwoners van Vlore zijn weggetrokken. Ze vinden onderdak bij familie in Tirana of pogen in Griekenland of Italië terecht te komen. „De helft van de bevolking is weg”, hoor je de blijvers zeggen”.

„Ik had er helemaal niet bij stilgestaan, maar in zo’n toestand grijpen de mensen begrijpelijkerwijs snel naar kalmeringsmiddelen. Ze slapen niet meer, leven permanent in angst. En ja, die nummerplaat… Albanië kent hetzelfde registratiesysteem van auto’s als in Duitsland. Je kunt dus zien waar een wagen vandaan komt. Welnu, de mensen in Vlore zijn bang dat ze daarop in Tirana worden aangekeken en bijgevolg de agressie -staven dynamiet!- opwekken van lieden die een bloedhekel hebben aan Vlore. Het omgekeerde gaat trouwens evenzeer op. Albanië telt momenteel reeds in totaal ongeveer 1100 doden. En elke dag komen er weer een paar bij”.

Van Slootwegs onschuldige ommetje in Vlorë snapten de apothekeres sowieso geen snars: „Een ommetje? In Vlorë maakt niemand een ommetje! Je gaat niet voor je plezier de stad in. Je moet ergens heen en daarom waag je je buitenshuis. Zie je soms iemand die hier lacht? Zie je gelukkig kijkende mensen?”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen