Le Pen in de rol van gijzelhouder

Het Franse volk ging gisteren zonder enthousiasme -onder een stralende zon- naar de stembus. Afgelopen dinsdag, op de valreep, probeerde president Jacques Chirac de burgers nog aan te porren zich van de burgerplicht te kwijten. In een regelrechte boodschap zei hij dat de Fransen met „één stem en met een sterke stem” van zich moesten laten horen. Hij waarschuwde daarmee tegen de gevolgen die een ”cohabitation” met zich meebrengt. Want het staatshoofd wil liever niet regeren met een socialistisch kabinet. Hij heeft als rechtse premier onder een linkse president nare herinneringen aan een dergelijke samenwerking.

Nu was de -alom gekritiseerde- interventie van Chirac geen overbodige luxe en blijkt uit de stembusresultaten dat het te vroeg is om een glas champagne te heffen. Aan de comfortabele meerderheid van zijn conservatieve RPR/UDF werd gisteren zwaar geknabbeld. 577 zetels waren er te verdelen waarvan 472 bezet door RPRAJDF. In totaal hadden zich voor die 577 zetels 6351 kandidaten ingeschreven. Van de 39 miljoen stemgerechtigde kiezers bleven er 30,5 procent thuis. Bij de vorige parlementsverkiezingen, in 1993, bedroeg dat percentage 30,8. Deskundigen wijten de abstentie aan de korte campagne, die hooguit vijf weken duurde en waarin veel feestdagen, festiviteiten en wedstrijden vielen. Zo was het gisteren moederdag in Frankrijk.

Dreux

„Een ernstige waarschuwing voor het zittende kabinet van premier Juppe”, concludeerden de Franse media vanmorgen. „De Fransen hebben voor verandering gestemd, maar het is onduidelijk hoe die eruit zal zien”.

De stembusresultaten geven aan dat verenigd links in Frankrijk het echec van de achterliggende jaren ongedaan wist te maken. Daarbij is de socialistische partij met 23,6 procent afhankelijk van een veelheid van groene en ecologische partijen (6,8 procent). Als de communisten met 9,9 procent zich stevig achter links voegen, kan de socialist Jospin misschien een kabinet gaan vormen. Communistenleider Robert Hue sloot niet uit dat alle linkse krachten zich zullen bundelen om „de meerderheid te veroveren”. De socialisten van Jospin bevinden zich qua alliantiemogelijkheden in een gemakkelijker positie dan de conservatieven. Die zijn de electorale gegijzelden geworden van het ultra rechtse Front National, iets wat de combinatie RPR/UDF in verlegenheid brengt.

Opvallend was de stijging en stabilisering van het extreem rechtse Front National. Behaalde deze partij bij de vorige parlementsverkiezingen in 1993 12,7 procent van de stemmen, nu staat het Front op 15,6 procent, wat mogelijk 1 zetel kan opleveren.

Marie-France Stirbois liep in het FN-bastion Dreux ten westen van Parijs aan kop met 31 procent. Ze verklaarde daarmee „zeer tevreden” te zijn en de zege te zien als een moment waarin het recht zegeviert. „We zitten al twintig jaar opgescheept met linkse en rechtse kabinetten die allemaal verandering beloofden zonder dat die er kwam, met name op het gebied van de belasting”, aldus Stirbois. Haar collega die de intellectuele vleugel van het Front vertegenwoordigt, Bruno Mégret, zei ook niet te begrijpen waarom Chirac op 21 april de Kamer had ontbonden.

Voor Le Pen was de stem van het volk duidelijk: de gevestigde partijen brengen geen oplossing, dus is het de beurt van het „eerlijke en patriottische” Front. Tot dusver werd het Front wegens het electorale afvalsysteem buiten het parlement gehouden, met uitzondering van de late jaren tachtig toen het via een korte, door voormalig president Mitterrand ingelaste, periode van proportionele vertegenwoordiging enkele zetels bezette. Alle ogen zijn nu gericht op het advies dat Le Pen zijn achterban gaat geven. Vanmorgen hield hij zich echter op de vlakte, om de spanning op te voeren. „President Chirac is verslagen en hij moet vertrekken”, was het enige wat hij liet doorschemeren.

Platgedrukt

„Rechts is platgedrukt, links kan winnen”, kopte de linkse krant Libération vanmorgen. Het blad gaf uitdrukking aan de teleurstelling die in het rechtse kampement heerste. Parlementsvoorzitter Philippe Séguin, boegbeeld van de uiterst behoudende anti-Europese vleugel binnen de RPR, verklaarde in zijn thuishaven Épinal dat het Franse volk een boodschap heeft afgegeven waar men in Parijs mee aan de slag moet. Voor alles moet voor zowel Frankrijk als Europa de inflatie worden beteugeld en werkgelegenheid worden geschapen. Séguin was de enige rechtse politicus die het debacle van gisteren weet aan de impopulaire maatregelen van Juppé. Hij suggereerde vanmorgen dat de premier beter kan opstappen, om de schade tot een minimum te beperken.

Niettemin liet Juppe gretig blijken zijn karwei te willen afmaken. „Verandering, dat willen alle mensen, een ware verandering”, zei hij. „We gaan Frankrijk voorbereiden op de 21e eeuw. We willen een grondige verandering, met de strijd tegen uitsluiting, het gevecht voor banen. Onderwijs en de veiligheid van onze kinderen dient voorop te staan. Terugdringen van de bureaucratie is ons motto. We zullen dat samen gaan doen”, aldus de bewindsman.

Desinteresse

De tweede ronde van de verkiezingen wordt aanstaande zondag gehouden. Veel Fransen tonen een minimum aan interesse voor de parlementsverkiezingen. Het verbaasde een bejaard Nederlands echtpaar-op-vakantie dat er „helemaal niets van te merken is”. Maar de eigenaar van restaurant ”1900” in een Frans stadje maakte zich vanmorgen zorgen voor de toekomst. „Het wordt de kleine middenstander erg moeilijk gemaakt om de zaken draaiende te houden. Nu gaat het nog wel, maar zowel links als rechts zal de belastingen verhogen. Ze moeten het toch ergens vandaan halen”, somberde hij.

De campagne voegde geen verheffende woorden toe aan het Franse vocabulaire. De rivalen, links en rechts, vermeden heldere uiteenzettingen. Premier Juppé sprak bij herhaling van een „gedeeld elan” en de socialistische oppositieleider Jospin bezwoer verandering zonder „te bezwijken onder de lasten”. Wat Juppé de ene dag zei (opheffing van de prestigieuze ENA-opleiding, de kweekvijver van politici), maakte hij de volgende dag weer ongedaan. Jospin beschuldigde rechts van een „ultraliberale stap naar het harde kapitalisme”, waarop Juppé repliceerde dat Frankrijk met de socialisten „achterstevoren de 21e eeuw binnentreedt”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen