Apeldoorn krijgt Canadees monument

Kunstenaar Henk Visch uit Eindhoven maakte een voorlopig schetsontwerp. De sculptuur, die de naam "De blauwe Steen" zal dragen, moet de herinnering aan de bevrijding "levend houden en vooruitzien in de toekomst".

Jan Heerze, docent aan de Koninklijke scholengemeenschap voor atheneum, havo, mavo en vbo in Apeldoorn, maakte de verschrikkingen van de oorlog van nabij mee. De evacuatie in de herfst van 1944 staat nog in zijn geheugen gegrift. "Het beeld van totale ontreddering zal ik nooit meer vergeten. Op dat moment ben ik de oorlog door de ogen van een volwassene gaan zien". In februari 1945 moest hij kijken naar de executie van acht Haarlemmers. In mei kwam de bevrijding. De docent zag hoe twee Canadezen als eersten de stad binnenreden. "Deze gebeurtenis en de executie zijn voor mij onlosmakelijk aan elkaar verbonden", aldus Heerze. "Daardoor heb ik de waarde van het begrip vrijheid leren inzien".

Eind jaren '70 verhuisde Heerze vanuit Haarlem naar Apeldoorn. Vanaf die tijd heeft hij zich ingezet voor de oprichting van een Canadees bevrijdingsmonument in die stad. "Voor hen die meer dan de helft van ons land bevrijdden, is er nooit een nationaal gedenkteken verrezen. Dat gaat nu eindelijk veranderen".

Prijskaartje

Volgens Heerze zal het een monument worden waar je niet omheen kunt. Het wordt een ontmoetingsplaats van nationale allure. Er hangt wel een prijskaartje aan: 1 miljoen gulden. Om dat geld bijeen te brengen, zal het bedrijfsleven een duit in het zakje moeten doen. Alle gemeenten die door de Canadezen zijn bevrijd, hebben een brief ontvangen met de vraag of ze een bijdrage willen leveren.

De Stichting Bevrijding '45, die het vijfjaarlijkse defilé van Canadese bevrijders organiseert, vindt de tijd ook rijp voor een bevrijdingsmonument. "Met het verstrijken van de jaren zullen veteranendefilés onherroepelijk stoppen", aldus voorzitter luitenant-generaal (buiten dienst) A. W. T. Gijsbers. "Op 5 mei 2000 zal er in Apeldoorn -vermoedelijk voor het laatst- weer zo'n Nationaal Defilé worden gehouden en dat is dan ook het moment om het beoogde monument te onthullen", zo hoopt hij.

Gijsbers: "Een monument dat in de komende eeuw en wellicht nog daarna de herinnering levend zal houden aan onze Canadezen en het grote goed dat vrijheid heet".

Anderhalf jaar

Onder verantwoordelijkheid van de Stichting Bevrijding '45 is het comité ter voorbereiding al meer dan anderhalf jaar bezig. Inmiddels is een comité van aanbeveling samengesteld, waarin onder anderen minister van buitenlandse zaken Van Mierlo, commissaris van de Koningin van Gelderland J. Kamminga en de burgemeester van Apeldoorn, mr. H. J. E. Bruins Slot, zitting hebben.

Het monument komt aan het begin van de Koning Lodewijklaan, gezien vanaf de Naald. Het is de voormalige hoofdingang van Apeldoorn, gelegen aan het historische kruispunt van wegen. Het belangrijkste onderdeel van het sculptuur komt bij het kruispunt, terwijl de groenstrook tot aan de Bosweg in het ontwerp betrokken kan worden. In de buurt van het kruispunt ligt ook Paleis Het Loo. Op 17 april 1945 vestigden de Canadezen daar hun hoofdkwartier.

Vrijheid

Kunstenaar Henk Visch uit Eindhoven heeft de opdracht gekregen het monument te ontwerpen. Hij moet in het ontwerp "visueel uitbeelding geven aan het begrip vrijheid". Inmiddels ligt er een schets op tafel. Het is volgens hem alleen nog maar een "denkrichting die uiteindelijk moet leiden tot het nationale monument". Als alles naar wens verloopt, zal de sculptuur begin 1999 klaar zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen