Langzaam maar zeker

Veel leverde het kamerdebat met de informateurs gisteren niet op. Uit hoffelijkheid waren ze naar de Tweede Kamer gekomen, zodat de leiders van de partijen die buiten de formatiebesprekingen staan, de gelegenheid kregen om stoom af te blazen.

In ons staatkundig bestel worden formateurs en informateurs benoemd door de Koningin. Pas achteraf legt de formateur, die dan inmiddels de nieuwe minister-president is, aan de Tweede Kamer verantwoording af voor de hele gang van zaken. Tussentijds kan de Kamer niet ingrijpen, al zou ze dat willen.

Het was gisteren precies zeven weken geleden dat de verkiezingen plaatshadden. Sindsdien is gewerkt aan de formatie van een tweede paars kabinet. Dat is een hele poos, maar daarbij moeten we wel bedenken dat andere malen vaak veel tijd verloren ging met (in)formatiepogingen die uiteindelijk niets opleverden.

Dat ziet er nu anders uit. Het huidige formatieproces gaat langzaam maar zeker. Op verschillende deelterreinen hebben de onderhandelaars inmiddels concrete afspraken kunnen maken. Afspraken die soms zo gedetailleerd zijn dat er te zijner tijd weinig ruimte overblijft voor het parlementaire debat. Ook al zou een van de regeringspartijen wel anders willen, zij is straks met handen en voeten gebonden aan het regeerakkoord.

Van belang is met name het bereikte akkoord over het belastingstelsel. Daarin worden nogal ingrijpende wijzigingen voorgesteld. Wijzigingen die ook weer niet uit de lucht komen vallen, omdat zij al voorkwamen in de plannen van het duo Zalm/Vermeend. Alleen zijn de voorstellen concreter geworden omdat een aantal knopen is doorgehakt.

Er komt een duidelijke tariefsverlaging in de loon- en inkomstenbelasting. Het toptarief gaat van 60 naar 52 procent. Dat is aantrekkelijk voor de hogere inkomens. Daar staat weer een aantal veranderingen tegenover die juist de lagere inkomensgroepen ten goede komen. De belastingvrije som, waarvan de hogere inkomensgroepen meer voordeel hadden dan de lagere, wordt veranderd in een heffingskorting.

Net als nu met de belastingvrije som het geval is, kan die heffingskorting door de niet buitenshuis werkende partner worden overgedragen aan de kostwinner. Maar omdat bij de midden- en hogere inkomens die heffingskorting lager is dan wat de belastingvrije voet thans oplevert, is die verandering voor de eenverdienersgezinnen onder hen nadelig. Van de extra heffingskorting voor werkenden die tevens wordt ingevoerd, profiteren zij immers maar één keer.

De verlaging van het toptarief betekent ook dat hoge hypotheken minder fiscaal voordeel opleveren dan tot dusver het geval was. De aftrekbaarheid van rente op consumptief krediet gaat helemaal verdwijnen. Ook de aftrekbaarheid van lijfrentepremies wordt ingeperkt. In deze sectoren waren inmiddels al te veel constructies bedacht, zuiver en alleen vanwege de fiscale voordelen.

Alles bij elkaar betekent het nieuwe belastingstelsel een verlaging van de fiscale druk. Daar is ook wel reden toe. Tegelijkertijd wordt meer de nadruk gelegd op de indirecte belastingen. Btw en ecotaks gaan omhoog. Het ontwijken van de btw en andere indirecte belastingen is naar zijn aard moeilijker, tenzij mensen hun consumptiedrang intomen. De ecotaks is daar eigenlijk ook op gericht.

Nog sterker geldt dat van de plannen voor het rekeningrijden. Die zijn niet in de eerste plaats bedoeld om de staatskas te vullen, maar om het fileprobleem te bestrijden. Een groot deel van het geld dat de automobilisten moeten opbrengen gaat op aan investerings- en onderhoudskosten van het nieuwe systeem.

Samen met de verlaging van het reiskostenforfait zou dat forensen ertoe moeten brengen te gaan verhuizen of voortaan met het openbaar vervoer te reizen. Maar het is de vraag of dat effect zich op grote schaal zal voordoen. Daarbij zijn immers nog veel meer factoren in het geding, zoals reisgemak en wooncomfort. Maar elke bijdrage aan de oplossing van het fileprobleem is er een.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen