Alle vormen van rente verboden

Niet duidelijk is bijvoorbeeld of het renteverbod ook van toepassing is op het geldverkeer met niet-moslims. Orthodoxe moslims geloven evenwel dat voor hen alle vormen van rente verboden zijn. De koran zegt dat degenen "die van woeker eten niet anders zullen opstaan dan zoals opstaat hij, die de satan omstoot door aanraking" (Soera 2:275).

Orthodoxe islamitische geleerden menen dat iemand die geld beschikbaar stelt voor handel of productie dit alleen mag doen in de vorm van de aanschaf van risicodragende aandelen. Als beloning heeft hij dan recht op een deel van de winst.

Hoofdzonden

Volgens koranuitleggers gaat het vragen en ontvangen van vooraf afgesproken rentepercentages in tegen de realiteit van het leven dat nu eenmaal gekenmerkt wordt door onzekerheden. Door rente te vragen, probeert de mens de door Allah opgelegde verantwoordelijkheid te ontlopen. Dit zich onttrekken aan de goddelijke wilsbeschikking is een van de hoofdzonden die de mens tegen Allah begaan kan.

Hoewel de koran zich vrij uitvoerig met economische problemen bezighoudt, is de belangstelling voor de economische noties in de koran pas van de laatste decennia. Sinds het islamitisch réveil, de herleving van de islam, staan ook economische vraagstukken in de belangstelling.

Moslimeconomen hebben op zich geen moeite met het marktmechanisme. Ook past een minimum aan overheidsinvloed in het islamitische denken. Toch wijzen islamitische geleerden zoals S. N. H. Naqvi het streven naar een westerse welvaartsstaat af.

Discussiepunten zijn vooral de productie van goederen die volgens de islamitische wetgeving verboden zijn, zoals varkensvlees en wijn, en de voorschriften over de matiging in levensstijl.

Winstniveau

Verder is het voor islamitische ondernemers verboden te streven naar winstmaximalisatie. Het winstniveau moet namelijk in overeenstemming zijn met de verwachte risico's. Hierdoor zijn de mogelijkheden van interne financiering gering. Pas in 1963 werd in Egypte de eerste islamitische bank opgericht met "interest free banking" als nieuwe financieringsvorm.

Het huidige islamitische bankwezen is dualistisch van aard. Enerzijds neemt het deel aan het westerse banksysteem waar rente wordt gevraagd en betaald. Anderzijds handelen de banken binnen de islamitische gemeenschap volgens de richtlijnen van de sharia. Niet alleen kapitalisme, maar ook socialisme en communisme worden als ordeningsprincipe afgewezen. De reden is dat deze systemen alledrie materialistisch zijn en daardoor de waardigheid van het individu én de relatie tot Allah schade berokkenen!

Materiële westerse verworvenheden bleven echter niet onopgemerkt. Met name in landen met aanzienlijke niet-islamitische minderheidsgroeperingen leidde "islamisering" tot problemen.

Grootgrondbezit

De erfrechtregels zoals die in de koran voorkomen, zijn erop gericht grootgrondbezit te voorkomen. Mohammed heeft het vragen van pacht verboden. Volgens hem moet een landeigenaar zijn land zelf bebouwen. Zo niet, dan moet hij het aan anderen kosteloos ter beschikking stellen.

Ondanks dit duidelijke verbod bestaat er in islamitische landen grootgrondbezit. Er wordt dus met dit voorschrift de hand gelicht. Grond werd in het verleden vaak verpacht tegen een aandeel in de opbrengst. Tegenwoordig wordt de richtlijn op een sluwere wijze ontdoken door grond in stichtingen (de zogenaamde wakf's) onder te brengen.

De koran kent de stichtingsvorm niet als rechtspersoon en dan zijn er dus ook geen richtlijnen. Met moderne organisatievormen kunnen erfrechtregels dus anders geïnterpreteerd of -misschien beter gezegd- omzeild worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen