Elke zandkorrel gaat op de schop

Gedurende de operatie moeten de ongeveer duizend treinen die per dag het station aandoen èn de 240.000

OV-reizigers niet noemenswaardig gehinderd worden. De totale kosten van de verbouwing bedragen ongeveer 1,2 miljard gulden. De gemeente Amsterdam legt van dit bedrag de helft op

tafel.

De eerste hekken staan er, de eerste zandhopen liggen er. Maar dat is nog maar het begin. De Amsterdammers en de dagelijkse bezoekers van het Centraal Station in Amsterdam gaan de komende jaren nog wat beleven. Voor, achter, opzij en onder het in 1889 voltooide stationsgebouw gaat iedere zandkorrel op de schop.

Busstation

Dè kritiek op het stationsgebouw zoals die al meer dan 100 jaar door de stad zingt, zal ook na de verbouwing niet verdwenen zijn. De Amsterdamse wethouder F. Köhler bracht die kritiek gisteren puntig onder woorden: "Het Centraal Station heeft de stad het IJ ontnomen." En dat kan niemand ontkennen. Want met de bouw van dit kolossale pand werd de binnenstad definitief afgegrendeld van het water. Ongedaan maken kun je deze -volgens velen- planologische blunder alleen als je het gebouw afbreekt. En dat wil natuurlijk niemand. Door de verbouwing zal het massief ogende gebouw echter wel iets transparanter worden, zo is de bedoeling.

Een detaillistische opsomming geven van alle uit te voeren sloop- en bouwmaatregelen is bijna onmogelijk. Een kort overzicht van de belangrijkste vernieuwingen is overigens al indrukwekkend genoeg.

De bussen voor het station verdwijnen en worden ondergebracht in een splinternieuw en geheel overkapt busstation dat achter het huidige station aan de IJ-zijde moet verrijzen. Het busstation, dat op dezelfde hoogte komt als de treinperrons, moet in 2006 klaar zijn. Eerst komt er overigens aan de voorkant van het Centraal Station een tijdelijk station voor de streekbussen van Connexxion. Het traject voor de IJ-tram, die z'n halteplaats krijgt op het vernieuwde voorplein van het CS en via de oostkant van het station richting de nieuw aan te leggen woonwijk IJburg gaat rijden, moet in 2003 klaar zijn.

Onder het Centraal Station komt de noord-zuidlijn, de omstreden metroverbinding die in 2008 klaar moet zijn. Tijdens de werkzaamheden aan de noord-zuidlijn wordt de middentunnel onder de sporen gedeeltelijk afgesloten voor treinpassagiers. Die kunnen dan gebruik maken van de vernieuwde westtunnel die gisteren officieel door wethouder Köhler geopend is. Het was de bedoeling dat minister Netelenbos de openingshandeling van de westtunnel zou verrichten, maar "door dringende verplichtingen op het ministerie" kon ze gisteren niet van de partij zijn. De koele en zakelijke inrichting van de westtunnel staat overigens model voor de geplande herinrichting van de middentunnel. Deze herinrichting vindt plaats na de aanleg van de noord-zuidlijn.

Aan de westzijde van het station is een nieuwe fietsenstalling gepland met plaats voor 6000 rijwielen. De fietsenstalling aan de oostkant van het station blijft bestaan. Omdat het tijdens de bouwwerkzaamheden verboden is buiten de rekken fietsen te plaatsen, komt er eerst een tijdelijke fietsenstalling aan de voorkant van het station. De start van de werkzaamheden daarvoor luidden gisteren alle bouwwerkzaamheden van de komende jaren in.

Tenslotte is NS op dit moment bezig een aantal perrons van het Centraal

Station aan de westkant te verlengen, onder andere om ze geschikt te ma- ken voor de hogesnelheidstrein die vanaf 2005 door ons land moet gaan rijden.

De aanleg van het 130 meter lange traject van de noord-zuidlijn dat onder het Centraal Station komt te liggen, wordt de komende jaren een van de grootste klussen. Onder het monumentale stationsgebouw wordt eerst een draagconstructie aangebracht om te voorkomen dat het gebouw in elkaar zakt. Vervolgens wordt er onder het gebouw een 60 meter diepe put ge- graven. Deze put wordt gevuld met water uit het IJ. Daarna worden de tunneldelen voor de nieuwe metrolijn ingevaren en wordt de zaak weer drooggepompt.

Onder het huidige Stationsplein aan de stadskant komt een nieuw metrostation dat reizigers zowel toegang moet bieden tot de huidige metrolijnen als tot de nieuwe noord-zuidlijn. Ook de bouw van deze hal moet zo plaatsvinden dat het CS gewoon bereikbaar blijft. Na de bouw van de nieuwe metrohal onder de grond wordt het plein zelf aangepakt. De huidige metro-ingangen verdwijnen, de bussen gaan naar hun eigen station aan de IJ-kant en voor de voetgangers komen er veilige looproutes.

De rommelige aanblik van het Centraal Station vanaf de IJ-zijde behoort na de verbouwing definitief tot het verleden. Zo gaat het autoverkeer, dat nu nog achter het station langs raast, ondergronds in een tunnel, die straks onder het nieuwe busstation door komt te lopen. Dat wordt aangelegd op dezelfde hoogte als de sporen en wordt overspannen door een glazen kap die het station een open gezicht moet geven naar het water. Omdat er voor het nieuw te bouwen busstation 50 meter van het huidige IJ moet worden afgesnoept, komen er voor de veer- en rondvaartboten die nu achter het station liggen, nieuwe aanlegsteigers. Tussen het station en de steigers komt een wandelpromenade. Optimisten menen dan ook te mogen stellen dat het CS in Amsterdam na de verbouwing geen achterkant meer heeft maar twee voorkanten.

Reizigersmachine

De verbouwing van het stationseiland is de vrucht van jarenlange, gezamenlijke voorbereidingen door tal van instanties waaronder de gemeente Amsterdam, de Nederlandse Spoorwegen en het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Als alles volgens het boekje gaat, kan de hele operatie in 2010 afgerond zijn. Amsterdam heeft dan geen station meer, maar een reizigersmachine voor trein, tram, bus, metro en taxi. Een machine die per dag zo'n 300.000 bezoekers moet kunnen 'verwerken'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen