"Kon u vrij rondwandelen?"

Het Duitse parlement ging woensdag akkoord met de uitbetaling van compensatie aan voormalige nazi-dwangarbeiders. De anderhalf miljoen ex-dwangarbeiders die nog in leven zijn kunnen daardoor alsnog een schadevergoeding tegemoet zien.

Ruim 12.000 Nederlandse voormalige dwang- of slavenarbeiders van het Duitse nazi-regime dienden inmiddels een aanvraag in voor een schadevergoeding bij de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) in Genève. In Nederland heeft het IOM zijn kantoor in Apeldoorn.

De Duitse regering wees het IOM aan om, samen met de Stichting Herinnering, Verantwoording en Toekomst, de aanvragen voor vergoeding te behandelen.

Het IOM verwacht in totaal 200.000 claims te ontvangen, waarvan driekwart uit West-Europese landen. Het indienen van schadeclaims kan tot uiterlijk 11 augustus. Aanvragen voor schadevergoeding die na die datum bij het IOM op de mat liggen, honoreert de organisatie niet. Naar schatting zullen 28.000 Nederlandse ex-dwangarbeiders een aanvraag indienen. In de Tweede Wereldoorlog verrichtten ongeveer 600.000 Nederlanders dwang- of slavenarbeid in Duitsland. Van hen zijn waarschijnlijk nog ruim 60.000 mensen in leven.

Bewijzen

Slachtoffers moeten, om in aanmerking te komen voor een vergoeding, een uitgebreid vragenformulier invullen. Het formulier telt acht pagina's met niet minder dan 121 vragen, over de indiener van de claim, over het verblijf in Duitsland, over de omstandigheden van het onvrijwillige verblijf en over andere vergoedingen.

Met de aanvraag moeten ook kopieën van bewijsstukken -zo'n beetje alles wat de schadeclaim kan ondersteunen en in tweevoud- worden meegestuurd, zoals een arbeidskaart -"Arbeitskarte"- of een arbeidsboekje -"Arbeitsbuch"- en medische rapporten.

Ook mensen die niet kunnen bewijzen dat zij in Duitsland zijn geweest, mogen een schadevergoeding vragen. Het IOM is met het Rode Kruis, de Duitse regering en andere instanties overeengekomen dat zij in archieven en bestanden op zoek gaan naar bewijzen voor de claim.

Ook erfgenamen kunnen een aanvraag voor vergoeding indienen. Echtgenoten, ouders, kinderen, kleinkinderen, broers of zussen en de in een testament genoemde erfgenamen mogen één gezamenlijke vordering naar het IOM sturen, maar moeten goed rekening houden met de eisen die het IOM stelt.

Erbarmelijk

Zo kunnen alleen Nederlanders die gedeporteerd werden en gedwongen werden om te werken in Duitsland of door Duitsland bezet gebied en daar in uiterst erbarmelijke omstandigheden verbleven, aanspraak maken op compensatie.

Krijgsgevangenen krijgen bijvoorbeeld geen schadevergoeding. Wel in aanmerking komen slavenarbeiders, dwangarbeiders, ouders van overleden kinderen en kinderen die in een tehuis voor kinderen van slaven- of dwangarbeiders waren ondergebracht en die psychisch of lichamelijk zwaar werden beschadigd.

De schadevergoedingen variëren in hoogte. De vergoeding voor slavenarbeiders in concentratiekampen, mensen die aan medische experimenten zijn onderworpen en ouders van overleden kampkinderen is maximaal 15.000 gulden. Dwangarbeiders in de landbouw krijgen hoogstens 2000 gulden.

Het IOM in Genève neemt een beslissing over de eis. Een aangenomen claim wordt in twee termijnen uitbetaald. Bezwaar aantekenen tegen afgewezen claims kan bij een bezwaarcommissie van het IOM.

Alleen vragen van niet-Joden die ook niet afkomstig zijn uit landen zoals Rusland en Polen behandelt het IOM. Aanvragers die wel in het voormalige Oostblok wonen, kunnen vergoeding aanvragen bij de verschillende Verzoeningsfondsen die in die landen actief zijn. Voor Joodse slachtoffers is er de "Conference on Jewish material claims against Germany".

Informatie

Het IOM in Nederland heeft een speciale telefoonlijn geopend waar slachtoffers van de nazi's terechtkunnen voor bijvoorbeeld hulp bij het invullen van het formulier. Het telefoonnummer is: 0900-9988899. Het postadres van de organisatie is: Antwoordnummer 808, 7300 WB Apeldoorn. Ook is de organisatie per e-mail of via internet bereikbaar: project@compensatiedwangarbeid.nl en http://www.iom-nederland.nl.

Zie ook pag. 7: "Weer een hoofdstuk afgesloten".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen