De doop in de Russisch-Orthodoxe Kerk

Hoewel de Sovjet-Unie een atheïstische staat was, lieten veel ouders hun kinderen dopen. Dit gebeurde vaak in het geheim en niet zelden thuis. Bekleedde de vader een hogere staatsfunctie, dan was de doop een ronduit gevaarlijke onderneming die tot ontslag en vervolging kon leiden.

Het communisme is inmiddels alweer zo'n vijftien jaar ter ziele en de Russisch-Orthodoxe Kerk maakt een ware opleving door. Meer dan tweederde van de Russische bevolking zegt orthodox gelovig te zijn en het merendeel van hen is op jonge of latere leeftijd gedoopt.

Steeds meer nieuwe kerken worden er gesticht, terwijl oude vervallen kerkgebouwen worden opgeknapt en opnieuw hun deuren openen. Het doopritueel vormt weer een vast onderdeel van de dienst en mag op een grote populariteit rekenen onder jonge ouders, ook in Moskou.

Er zijn twee manieren om je kind te laten dopen. In het ene geval bezoek je op een zaterdag of zondag een willekeurige doopbijeenkomst en sluit je je aan bij de rij van mensen die hun kinderen of zichzelf willen laten dopen. Van deze vrij onpersoonlijke doopwijze wordt vooral in grote steden zoals Moskou en Sint-Petersburg gebruikgemaakt, voor een deel vanwege het gebrek aan tijd of aan kerkruimte.

De andere, meer persoonlijke wijze is via een aparte afspraak met een priester. In dat geval zijn alleen de mensen die je zelf meeneemt aanwezig. In beide situaties betreft het geen formele kerkdienst. Er is bijvoorbeeld geen koor aanwezig en er wordt niet gezongen.

Wanneer je je kind orthodox laat dopen moet je zorgen voor een peetvader en/of peetmoeder. Meestal zijn dit vrienden of naaste familieleden. Deze moeten zelf ook dooplid zijn van de kerk, voor de ouders zelf is dit niet verplicht. In de ogen van de orthodoxe kerk zijn de peetouders belangrijker voor de (religieuze) opvoeding van het kind dan de eigen ouders. In geval van overlijden van de biologische ouders zijn het de peetouders die de ouderlijke macht automatisch overnemen.

Verder moet je voor het dopen van je baby een wit doophemd, een kettinkje met een orthodox kruisje en een aantal kaarsen meenemen. De doop vindt meestal plaats in een bijzaal van de kerk en begint met het voorlezen door de priester van speciale doopgebeden. Vervolgens pakt de steevast bebaarde geestelijke het dan nog poedelnaakte baby'tje op en dompelt het drie keer geheel onder in het met gewijd water gevulde de doopvont.

Het doopritueel wordt afgesloten met het aansteken van de kaarsjes, waarmee de gasten drie rondjes om de doopvont lopen. De dopeling is inmiddels in het witte doophemd gehesen en heeft het kruisje omgehangen gekregen. Ook worden de handen en voeten van het kind ingesmeerd met speciale mirre.

Vanaf dit moment maakt het kind deel uit van de orthodoxe kerkgemeenschap en wordt het geacht opgevoed te worden volgens de richtlijnen van het Russisch-orthodoxe geloof. Al vrij snel zal het meegaan naar diensten en deelnemen aan de communie.

De huidige generatie orthodoxe Russen schaft voor haar kinderen ook meestal een speciaal in het Russisch opgestelde kinderbijbel aan om uit voor te lezen of om door het kind zelf te laten lezen. Hierdoor is de bijbelse geschiedenis voor het kind een stuk toegankelijker geworden. De officiële Russische Bijbels zijn immers nog steeds in het voor velen onbegrijpelijke kerkslavisch opgesteld.

Ook moet een kind langzaam maar zeker gewend gaan raken aan de orthodoxe traditie van onthouding en lijden op de speciale orthodoxe vastendagen, in totaal zo'n 250 kalenderdagen per jaar. Maar slechts weinigen houden zich aan deze vaak strenge richtlijnen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen