De betekenis van het kruis

Een van de meest ontroerende ervaringen van mijn leven had ik toen ik voor een schilderij van de kruisiging stond. De kunstenaar had drie verschillende groepen mensen afgebeeld die zich in de buurt van het kruis bevonden. Op de voorgrond, onder het kruis, kijken een paar soldaten omlaag, amper geïnteresseerd in wat er plaatsvindt. Ze richten zich op Jezus' klederen en in hun hebzucht maken ze zich alleen maar druk over wat ze kunnen winnen bij de dood van deze rondreizende prediker.

De tweede groep, verspreid op de achtergrond, is veel groter. De kunstenaar beeldt hen af als voorbijgangers, die niet weten wat er plaatsvindt en die ook geen zin hebben om daarnaar te informeren. Hoe het ook met Jezus afloopt, hun leven zal blijven zoals het is.

De derde groep is verreweg het kleinst en bevindt zich aan de zijkant. Hier vinden we mannen en vrouwen wier ogen op Jezus gericht zijn. Hun gezichten tonen droefheid, lijden en verbijstering. Ze zien de dood in de ogen. Maar toch, in al hun droefheid, lijken ze te beseffen dat zich voor hun ogen iets belangrijks afspeelt. Zonder echt te weten waarom, lijken ze zich op de een of andere manier te realiseren dat hun leven nooit meer hetzelfde zal zijn.

Het schilderij ontroerde me, denk ik, omdat het me als het ware onder het kruis van Jezus plaatste. Het drong me ertoe mezelf moeilijke vragen te stellen over mijn reactie op Hem, Die ik Zaligmaker en Heere noem. Wat betekent het kruis voor mij als christen in de gereformeerde traditie? Hoe kan datgene wat 2000 jaar geleden op een heuvel buiten Jeruzalem gebeurde in mijn leven een verschil maken? Waarom is de dood van deze Galilese man zo belangrijk voor mij? Was ik getuige geweest van de kruisiging, welke positie had ik dan ten opzichte van het kruis ingenomen? Is het echt mogelijk dat deze gebeurtenis een middel was dat God koos om Zijn verlossingsplan uit te werken?

De dood van Jezus kan op allerlei manieren worden uitgelegd en begrepen. Vanuit een bepaald perspectief spanden godsdienstige en politieke gezagsdragers samen om Jezus te executeren als een politieke misdadiger en een godslasteraar. Zaak afgehandeld.

Vanuit een ander perspectief lijkt Jezus een mislukte messias, het slachtoffer van zijn eigen waandenkbeelden, verraden door een van Zijn eigen discipelen en verlaten door de anderen. Jezus leed door de handen van hen voor wie Hij gekomen was. Wat een tragedie. Zeker, we kunnen voor ons eigen leven enige betekenis hechten aan de dood van deze inspirerende leraar, deze mislukte messias en heldhaftige martelaar - maar dood is dood, uiteindelijk, en Jezus stierf.

De Vroege Kerk zag het verhaal echter anders. En ze vertelde het anders. Als we lezen welk verslag de eerste christenen van de gebeurtenissen gaven, dan raken we meteen onder de indruk van de centrale positie die het kruis in het Nieuwe Testament inneemt. Ieder die Jezus van Nazareth serieus durft te nemen, moet wel opmerken met welke zorg de Vroege Kerk de gebeurtenissen rondom Zijn dood vastlegde en interpreteerde. Het grootste deel van de vier Evangeliën is op het kruis gericht; ze zijn wel "lijdensverhalen met een lange introductie" genoemd.

Matthéüs, Markus, Lukas en Johannes beschouwden de dood als de centrale geheimenis van Jezus. De reden hiervan is duidelijk: ze geloofden dat Jezus uit de dood was opgewekt. In dit opzicht weerspiegelen de Evangelieschrijvers de boodschap die de Vroege Kerk verkondigde. Op de pinksterdag bijvoorbeeld verbindt Petrus de dood en opstanding van Jezus met berouw en de vergeving der zonden. In bijna al zijn brieven pakt Paulus dit thema op en wijst hij naar het kruis als het middel waardoor zowel Joden als heidenen met God verzoend kunnen worden. Telkens weer wordt Jezus' dood verklaard aan de hand van oudtestamentische symboliek, vooral symboliek over de verzoening.

De eerste christenen handhaafden een diepe theologische opvatting over het kruis: Jezus stierf overeenkomstig Gods wil voor de zonden der wereld. In Zijn leven gehoorzaamde Hij God de Vader, door alles te vervullen wat van Hem als Middelaar werd gevraagd. Hij leefde het leven dat wij nooit konden leven. Gewillig droeg Hij de straf voor de zonde, door de dood te sterven die wij nooit konden sterven. Hij was de Onschuldige Die onze veroordeling aan het kruis droeg. Door Zijn dood betaalde Christus de losprijs om ons vrij te kopen en behaalde Hij de overwinning over het kwaad dat de mensheid sinds de val tot een slaaf van zonde en dood had gemaakt.

In een wereld vol vervreemding wijst het kruis op verzoening. In een wereld vol onderdrukking wijst het kruis naar ware bevrijding. Het kruis is het transformerende middel van genade en vergeving. En vooral: in een wereld van dood wijst het kruis naar de belofte van het leven.

Dit is onze troost in leven en sterven, dat we het eigendom zijn van onze getrouwe Zaligmaker Jezus Christus, Die door Zijn dood aan het kruis voor ons vergeving en rechtvaardiging heeft bewerkstelligd en door Wie wij verlost en met God verzoend zijn.

Daarom doet Jezus aan het kruis voor ons en in onze plaats iets wat wij nooit voor onszelf kunnen doen. Hij was onze plaatsvervanger en vertegenwoordiger Die in onze plaats stond en Die ons ten goede handelde.

De auteur is docent aan het Zomba Theological College in Malawi en predikant van de Church of Central Africa Presbyterian.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen