,,In de Heidelbergse Catechismus woon ik"

Prof. dr. W. Verboom (65) wil geen onderscheid maken tussen het zijn van herder en leraar. "Het heeft allebei m'n hart. Al moet ik zeggen dat de verantwoordelijkheid van het doceren me soms zwaar viel. Het is nogal wat. Je vormt de predikanten van de toekomst. Maar het waren absoluut jaren met een gouden randje."

In 1994 werd de predikant van de hervormde gemeente van Hierden benoemd tot docent catechetiek, symboliek en Nederlandse kerkgeschiedenis aan de kerkelijke opleiding van de Nederlandse Hervormde Kerk aan de universiteit van Leiden. "Ik zag dat als een roeping, een stukje leiding van God. Had het niet gezocht, hoewel ik altijd heel veel interesse had in catechese. Mensen zeiden wel tegen me: Wat moet je daar doen, in Leiden? Daar is niet zo veel waardering voor de Gereformeerde Bond, hoor. Nou, dat is me meegevallen. Het is waar: het is hier niet pro-Gereformeerde Bond, maar ook beslist niet anti. Ik zat daar ook niet in de eerste plaats voor de Bond, maar voor de breedte van de kerk. Daar heb ik altijd middenin willen staan. En dat is goed geweest. Doceren, zeggen wat je te zeggen hebt, maar soms ook het oor lenen aan een student die om raad vraagt."

Toen er in 2001 aan de universiteit in Leiden een bijzondere leerstoel gereformeerd protestantisme vanwege de Gereformeerde Bond werd ingesteld, werd dr. Verboom benoemd tot hoogleraar. "Het was voor mij extra, maar ik heb het heel graag gedaan. Ik werd daarmee de eerste hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond in deze universiteitsstad. Nee, dat is niet helemaal waar. Ooit heeft dr. Hugo Visscher hier nog een poosje gedoceerd. Maar dat was maar erg kort."

Per 1 oktober is de leerstoel weer vacant. "Ik ben in juli 65 jaar geworden. Daarmee ben ik automatisch teruggetreden als docent aan de kerkelijke opleiding en per 1 oktober treed ik terug als hoogleraar. Wat dat laatste betreft, hou ik echter nog wel vijf jaar het zogenaamde promotierecht. Dus ik blijf wel bij de academie betrokken en daar ben ik erg blij om. Voor mij wordt nu een opvolger gezocht. De bijzondere leerstoel kan namelijk ook de komende vijf jaren blijven bestaan, zo is overeengekomen."

Het was voor de gemeentepredikant niet altijd makkelijk om in een hele andere wereld te gaan werken. "Ik zeg heel eerlijk dat het moeilijk was om ineens geen gemeentepredikant meer te zijn. Ik herinner me nog een voorval in Hierden toen ik net benoemd was tot docent. Er belde toen iemand uit de gemeente en ik had zoiets van: "Ik kom er direct aan." Maar dat hoefde niet meer, dat was werk voor mijn vervanger. Het geeft echter wel aan hoezeer je met een gemeente vervlochten bent. Het staan in het netwerk van relaties, dat miste ik in het begin wel. Dat is op de academie anders."

De predikant bleef gedurende de Leidense jaren iedere zondag preken. "Dat is ongelooflijk belangrijk, dat zou ik niet willen missen. Het was ook helemaal niet zo dat ik het gezocht heb, het docentschap en het hoogleraarschap. Het was een onverwachte wending in mijn leven, maar wel een waarin ik de hand van de Heere bemerkte. De stukjes van de puzzel vielen op hun plek." Dr. Verboom diende de hervormde gemeenten van Benschop, Waddinxveen en Hierden. "En toen ik in Leiden benoemd werd, zijn we hier in Waddinxveen gaan wonen omdat we hier de mensen kennen. Nu hopen we, volgend jaar, te verhuizen naar Harderwijk. Dicht bij Hierden en onze kinderen."

Belijdenis

De hoogleraar hield zich de laatste jaren intensief bezig met de Drie Formulieren van Enigheid, de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels. "En ik geef eerlijk toe dat de theologie, de spiritualiteit van de Heidelberger me het meest aanspreekt." Hij is even stil, formuleert zorgvuldig. "In de Heidelberger woon ik. Dat is mijn adres. En dan heb ik het niet alleen over het feit dat de Heidelberger alles te maken heeft met catechese. Maar de theologie is zo Bijbels. Het is een bevindelijk verbondsboek. Verbondsmatig in die zin dat het allemaal bij God vandaan komt. Hij begint en Hij blijft trouw. Maar er is ook de andere kant, het antwoord van de gedoopte leerling. Ten diepste is dat ook wat ons doopsformulier bedoelt met die twee delen die er zijn in het verbond. Het kind in de Heidelberger is het gedoopte kind aan wie de Heere beloofd heeft het te doen delen in Zijn heil. En dat vraagt om beantwoording."

Hij glimlacht. "Ooit kreeg ik een brief die geadresseerd was aan dr. W. Verbond. Ik weet nog steeds niet of het een vergissing was, of opzettelijk. Maar het geeft wel iets aan. Het verbond is voor mij altijd bijzonder belangrijk geweest. Verbondsmatig denken, is ten diepste Bijbels denken. En dat heeft niets te maken met een gearriveerd christendom."

Is uw visie op de belijdenisgeschriften veranderd door de studie die u ervan gemaakt hebt?

"Nee. Ik heb ze alleen maar meer liefgekregen. Wel ben ik ze meer gaan lezen in hun context. En dan heb ik het vooral over de bewoordingen. Ik heb misschien iets meer vrijmoedigheid gekregen om het nu anders te zeggen, zonder de bedoeling te veranderen. Neem bijvoorbeeld de opmerking in de catechismus over de Paapse mis. Als je dat gaat uitspitten, is het waar wat daar staat. Maar je kan het nu ook anders zeggen. Ook onze taal heeft zich ontwikkeld."

U hebt meerdere malen de noodklok geluid over de teloorgang van de catechese in eigen kring.

"Ik denk dat de malaise in de catechese, en die is er echt, alles te maken heeft met de manier waarop er in onze kring omgegaan wordt met de belijdenis. Hij wordt geroemd, geprezen, maar er wordt zo weinig uit geleefd. Je kunt wel zeggen dat de belijdenis zo belangrijk is, maar wat bedoel je daarmee? Hoe laat je dat zien? Juist aan onze jongeren. Hoe geef je die een stuk geestelijke bagage mee? Daarom pleit ik ook voor cursussen in de gemeenten over de belijdenisgeschriften. Dat is ontzettend nuttig. Want dan kom je bij de kern van die geschriften en dan ben je terug bij de Bijbel. Want in wezen is het natuurlijk alleen maar gereedschap om ons de Bijbel beter te leren verstaan. Daar gaat het om, om de Schrift."

Hoe komt de catechese uit de impasse waarin ze zich bevindt?

"Er moet in de gemeenten meer aandacht voor zijn. Zeker ook in de gemeenten uit de kring van de Gereformeerde Bond. Want ook daar is het soms echt onder de maat. Ik zeg dat met alle waardering die ik heb voor de predikanten die catechese geven. Maar juist het feit dat het in zo veel gemeenten alleen bij die predikanten gelaten wordt en niet gezien wordt als een taak van de hele gemeente, baart me zorgen. Ik heb er ook wel eens voor gepleit om de leeftijd van het volgen van catechisatie te verlagen van 12 naar 10 jaar. Juist in de leeftijd van 10 tot 12 nemen kinderen heel veel op."

Betekent voor u emeritaat dat u stopt met studeren?

"Ik ben gezegend met een goede gezondheid. Natuurlijk merk je dat je minder kan dan vroeger, maar ik moest wel lachen toen iemand tegen me zei dat de mensen tegenwoordig wel erg jong 65 jaar worden. Daar heeft hij wel gelijk in. Ik hoop nog veel te mogen doen. Natuurlijk de promoties begeleiden, op de zondagen preken, maar ik wil ook graag nog een boek schrijven over het verbond. Ik denk daar m'n hele leven al over na en nu is de tijd daar misschien."

Zie ook pag. 11: "Het roer moet om in de catechese".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen