Nachtwacht

"Goeiedag zeg, die heeft een klapper gemaakt", zegt beveiligingsmedewerker Fred Spaans. In het holst van de nacht glijdt de felle lichtbundel van zijn zaklamp over het wrak van een Fiat Punto. De achterkant van het gecrashte voertuig is volledig geplet. Over het stuur hangt een gesprongen airbag. Persoonlijke bezittingen liggen kriskras door de auto. "De chauffeur moet iemand van een kantoor zijn. Ik zie een zwarte markeringsstift", mompelt Spaans.

Hij richt zijn zaklamp op het dashboard. "Kijk, de radio zit er nog in. Op dit soort sloopauto's komen inbrekers dus af. In zo'n auto valt een kapotte ruit immers niet op. Ik let er op of er een hoopje glassplinters onder zo'n ruit ligt. Dan weet ik dat het raam op dit terrein bewust is kapotgeslagen, waarschijnlijk om er in te breken."

Zojuist heeft Spaans zijn Volkswagen Caddy op een rommelig, verlaten terreintje achter een autoschadebedrijf op het Dordtse industrieterrein Amstelwijck geparkeerd. De bewaker is hoofd surveillancedienst bij het Dordrechtse beveiligingsbedrijf ANVD. Zijn dienst begon om vijf uur 's middags en zal tot halftwee 's nachts duren. Het autoherstelbedrijf zit in de inspectieronde.

Op het erf achter het bedrijf liggen autogrills en bumpers opgestapeld. Op een paar meter afstand van het pand staat een zeecontainer. Hoofdschuddend opent Spaans de deuren. Er liggen wat stapels karton in. "Ik heb de leiding hier al een paar keer gezegd dat het verstandig is om die container verder van het bedrijfspand te zetten. Als de boel in brand wordt gestoken en de wind staat verkeerd, kan het vuur zo overslaan. Speel daar dus op in en verschuif zo'n container. Preventie is heel belangrijk."

Schoon

Waken over de veiligheid van andermans spullen. Dat is de kern van de werkzaamheden van beveiligingsbedrijf ANVD, schetst directeur Henk Boxma. Het bedrijfspand op een industrieterrein in het zuiden van Dordrecht is afgegrendeld met stevige hekken. Buiten hangen camera's. In de meldkamer kunnen medewerkers via beeldschermen zien waar de surveillancewagens zijn.

Het bedrijf telt zo'n 240 werknemers en beveiligt onder meer industrieterreinen, schoolcomplexen, winkelcentra en overheidsgebouwen. Ook zijn diverse bewakers gestationeerd als receptionist bij de poort van bedrijven.

"Onze taak is zo veel mogelijk onregelmatigheden voorkomen", zegt Boxma, voormalig politieman, terwijl hij een zware shag opsteekt. "Wij zijn trots als er op een industrieterrein 's nachts niets gebeurt. Als we de zaak schoon kunnen houden."

Beveiligingsmedewerkers moeten gespitst zijn op ongewone situaties, legt Boxma uit. "Wij moeten zien wat ergens niet hoort. Brandt het licht in een bedrijf midden in de nacht? Staat er een hek open? Zie je een vreemde auto? Wees dan alert. Inspecteer bij een verdacht voertuig of de uitlaat nog warm is. Ga op onderzoek uit. Het kan best zo zijn dat een vrachtwagenchauffeur, die met zijn truck een rit gaat maken, de auto daar net heeft geparkeerd."

Scooters

Een "paar keer per maand" stuiten de ANVD-beveiligers op een inbraak. Soms kunnen ze de daders op heterdaad betrappen, vaak in samenwerking met de politie. "Onlangs probeerden een paar kerels op een bouwlocatie koper te stelen. Het spul was al gestript en klaargelegd. Een van onze medewerkers kwam daar achter en seinde de politie in. Later werden de verdachten aangehouden. In hun bestelauto bleken nog meer gestolen goederen te liggen. Als een zaak zo afloopt, geeft dat voldoening."

Vaak zijn de vogels echter al gevlogen. "Jongens op scooters slaan een ruit van een school in, grissen een plat beeldscherm weg en gaan ervandoor. Zo'n actie duurt nog geen twee minuten. Met de scooter verdwijnen ze in stegen."

Beveiligingsmensen zijn geen politieagenten, benadrukt Boxma. "Wij gaan niet actief naar boeven speuren. Wij scheuren niet door de binnenstad van Dordrecht om dieven te grijpen. Dat is de taak van de politie. Wel zijn wij extra oren en ogen van de politie. Als wij vermoeden dat ergens in een bedrijfspandje een hennepkwekerij zit of als wij een verdachte wagen zien rondrijden, noteren we het kenteken en rapporteren we die zaken aan de politie."

De beveiligers beschikken niet over wapens. "Onze mond is ons grootste wapen", zegt Boxma. Wel zijn de auto's uitgerust met mobilofoon, portofoon en noodknop.

Koelkasten

Rond elf uur 's avonds vertrekken de laatste werknemers van een recyclingbedrijf als bewaker Fred Spaans zijn auto stilzet op de parkeerplaats. Tegen de avondhemel steken hoge hijskranen af. Bij deze klant moet hij deuren en ramen sluiten, het alarm inschakelen en de zaak inspecteren.

In de bedompt ruikende kleedkamer, waar een bak met kledij van werklieden is gedeponeerd, schuift Spaans het bovenste hendeltje van een raam dicht. "Als je dat niet doet, kan iemand van buitenaf met een koevoet simpel naar binnen komen." In de bedrijfshal dwaalt het licht van zijn zaklamp langs enorme zakken met versplinterd glas van tv-beeldschermen. Verderop staat een lopende band in het duister gehuld.

Lopend op het buitenterrein wijst Spaans op containers met resten van koelkasten en versnipperd metaal. "Er ligt hier voor kapitalen aan roestvrij staal. Tegenwoordig halen dieven dat niet meer met emmertjes op, maar jatten ze meteen een hele container."

Spaans richt zijn lamp op het hekwerk, dat grenst aan de havenkade van de Tweede Merwedehaven. "Ik moet altijd controleren of er niet is geknipt in het hek of dat er coniferen zijn weggedrukt. Dat kan het werk zijn geweest van inbrekers."

In een hal werpt Spaans, die inmiddels een jaar of tien in het vak zit, een blik in het duister. "Het zou kunnen dat een werknemer beklemd is komen te zitten. Bij sluitingstijd gaat iedereen er snel vandoor. Hup, wegwezen, in de douche. Stel dat iemand ineens onwel wordt en in een hal achter blijft. Het is mijn taak dan de helpende hand te bieden. Je bent in dit werk ook EHBO'er. Ooit kon ik eerste hulp verlenen toen een oud vrouwtje, 's avonds om halftien, bij een benzinepomp met haar autootje over de kop vloog. Ik heb de zaak afgezet en de politie en ambulance gebeld."

Klappen

Kalm loodst Spaans zijn wagen door de binnenstad van Dordrecht. "Het gaat erom dat we gezien worden. Als opgeschoten jeugd ons hier voorbij ziet hobbelen, kan dat een preventieve werking hebben."

In het fraaie Dordtse centrum waakt de Grote Kerk over de stad in ruste. De bewaker wijst op een monumentaal pand. Teerlink Motorenreparatie is er gehuisvest. "Op een zwoele zomeravond liggen daar nog wel eens junks op bankjes. Ik vraag ze dan om ergens anders te gaan liggen." Bij sommige klanten stoppen de bewakers 's avonds een bonnetje tussen de deur en het kozijn. Als het bonnetje bij een ronde later op de avond is verdwenen, weet een beveiliger dat de deur is geopend.

Rijdend over de uitgestorven Kilkade, nabij de Wilhelminahaven, wijst Spaans op een gebouwencomplex dat rijp is voor de sloop. "Een asfaltbedrijf hiernaast is klant van ons. Daarom houden we dat slooppand ook altijd in de gaten. Er worden wel eens illegale houseparty's gehouden en er komen soms ongure types." In het duister passeert een personenwagen een slagboom. Spaans monstert de chauffeur. "Oudere, grijze meneer met een rode trui en een witte bloesje. Hij ziet er te netjes uit om hem achterna te gaan."

Een enkele keer loopt Spaans inbrekers tegen het lijf. Zoals een jaar of vier geleden. Toen Spaans, samen met een collega, een verdacht pand inspecteerde, werd hij overrompeld door een vijftal inbrekers. Spaans kreeg rake klappen te verwerken. "Ik stond in het stralende middelpunt van de belangstelling. De mannen zijn later opgepakt. Ik heb drie nachten slecht geslapen, maar toen ging het weer beter. Het hoort bij het risico van het vak."

Vreemd

De meeste wegen van industrieterrein Amstelwijck liggen er verlaten bij. Konijnen zoeken een veilig heenkomen. Spaans taxeert drie heren bij een vrachtwagen. Het zijn kennelijk chauffeurs. "Bosnië-Herzegovina", mompelt de bewaker als hij het kenteken bestudeert.

Dat dieven hondsbrutaal kunnen zijn, ondervond Spaans ooit aan den lijve. "'s Nachts kwam ik op het terrein van een van onze klanten in Zwijndrecht een paar mannen tegen. Ze koppelden een oplegger achter een truck. Ik heb nog een shagje met ze staan roken. De volgende ochtend vroeg iemand van het bedrijf of ik 's nachts dieven had gezien. De mannen met wie ik had staan praten, bleken een complete lading te hebben geroofd. Dat kon ik op dat moment niet weten. Ik kon er de humor wel van inzien."

Het groot licht van een vrachtwagen op een industrieterrein in zuidelijk Dordrecht priemt rond kwart over één door het duister. "Vreemd, vreemd", vindt Spaans. Hij stapt uit en loopt naar een bedrijfsunit, waar licht brandt. Er komt geen enkel teken van leven, er zit geen bel bij de deur. Onverrichter zake vervolgt de bewaker zijn weg. Rond halftwee parkeert hij de wagen bij het ANVD-pand. De dienst zit er op. Het is tijd voor koffie.

Steeds meer

beveiligers

Beveiliging is big business. Werkten er in 2002 ongeveer 25.000 mensen in de sector, nu zijn dat er zo'n 30.000. Totale omzet is bijna 1,2 miljard euro.

"De samenleving wordt complexer", verklaart Carlo Cahn, algemeen secretaris van de Vereniging van Particuliere Beveiligingsorganisaties (VPB), de gestage groei van het aantal banen in de sector.

Hij wijst op veranderende economische processen, die vragen om meer beveiliging. "Binnen de Nederlandse economie circuleren meer waardevolle goederen dan vroeger. Denk aan een Japans bedrijf dat zich hier heeft gevestigd en handelt in dure kopieerapparaten. Het is logisch dat de leiding wil dat de opslagruimte wordt beveiligd."

Ook het maatschappelijk klimaat heeft de beveiligingsgraad opgeschroefd, zegt Cahn. "Nu zijn er meer problemen met hangjongeren dan dertig jaar geleden. Neem de problematiek op metrostations in grote steden. Waar we vroeger volstonden met kaartcontrole, zetten we nu beveiligingsbeambten neer."

Justitie heeft zo'n 1200 vergunningen voor beveiligingsbedrijven verstrekt. Maar volgens Cahn is dat getal misleidend, omdat honderden vergunninghouders niets doen met hun document. In werkelijkheid telt Nederland, aldus Cahn, ongeveer 250 beveiligingsbedrijven met meer dan vijf personeelsleden. Daar zitten ook grote spelers bij als Securitas, Trigion en Group 4 Securicor met duizenden werknemers. Verder zijn er naar schatting enkele honderden eenmansbedrijven.

In de optiek van Cahn is de branche de afgelopen jaren geprofessionaliseerd. "Allereerst is de opleiding tot beveiliger sterk verbeterd. Vroeger was je na twee cursusmiddagen klaar, nu moet iemand een jaar lang een opleiding op mbo-niveau volgen. Ook is binnen de branche een keurmerk ingevoerd. Daarin zijn bijvoorbeeld zaken geregeld op het gebied van opleidingsplannen, sleutelbeheer voor klanten en het professioneel aanbieden van offertes."

Bevinden zich in het beveiligingswereldje ook de cowboys die zich weinig gelegen laten liggen aan regelgeving? "Misstanden kunnen altijd voorkomen. Bedrijven die, na screening, een vergunning van het ministerie van Justitie ontvangen, krijgen een pasje voor hun werknemers. Maar na afgifte van dat pasje kan het natuurlijk nog altijd misgaan. Mensen kunnen pasjes gaan kopiëren en ermee frauderen. Die vrijbuiters moeten wat mij betreft hard worden aangepakt."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen