Vals geloof in piramide van Madoff

De Amerikaan laat daarmee andere fraudeurs zoals Jérôme Kerviel ver achter zich. Kerviel zorgde eerder dit jaar voor opschudding toen bleek dat hij zijn werkgever, de Franse bank Société Générale, een strop had bezorgd van bijna 5 miljard euro door frauduleuze speculatie met termijncontracten.

Eigenlijk is alleen het boekhoudschandaal uit 2001 bij het Amerikaanse energieconcern Enron van een grotere omvang dan de piramidespelachtige zwendel van Madoff. Hierdoor ging in totaal 68 miljard dollar aan beurswaarde in rook op.

Madoff, in 1938 in New York geboren uit Joodse ouders, lokte beleggers met fraaie rendementen. Die rendementen waren hoog, maar ook weer niet té hoog (gemiddeld 11 procent) om geloofwaardig te blijven.

Madoffs frauduleuze praktijken hadden de vorm van een zogenoemd piramidespel. Hierbij krijgen de eerste inleggers hoge winsten uitgekeerd, die worden betaald uit de inleg van nieuwe investeerders. Deze kwamen op de rendementen van de eerste groep af als bijen op honing.

Zoals vaak met de vele piramidespellen die de geschiedenis rijk is, gaat het allemaal goed zolang het duurt. Mits er voldoende mensen in het systeem blijven geloven, kan het lang standhouden.

Omdat Madoff, oud-topman van de Amerikaanse schermenbeurs Nasdaq, gold als een gerenommeerde en respectabele vermogensbeheerder met miljarden dollars onder zijn hoede, ging zijn spel lang goed. Naast banken en grote beleggers wist hij voortdurend nieuwe buren en bekenden voor zijn beleggingen te interesseren. Door zijn afkomst trok hij veel geld aan uit goed bemiddelde Joodse kringen.

Met de klachten van deelnemers die in de afgelopen jaren al aan de bel trokken, werd door toezichthouders niets gedaan. Madoff kwam pas in de problemen toen recentelijk meer en meer beleggers hun geld uit de piramide wilden terugtrekken.

Het in de loop der jaren bij Madoff ingelegde vermogen zou goeddeels zijn verdampt. Behalve banken en beleggers plukken zelfs liefdadigheidsinstellingen de wrange vruchten. Zo heeft de Amerikaanse liefdadigheidsorganisatie Robert I. Lappin Foundation, dat het Joodse gedachtegoed tracht levend te houden onder Joodse kinderen, gisteren noodgedwongen alle projecten gestaakt en medewerkers naar huis moeten sturen.

Madoff lijkt in zijn zwendelpraktijk een leerling van Charles Ponzi. Deze Italiaanse immigrant lichtte in de 'roerige jaren twintig' van de vorige eeuw hebzuchtige beleggers op door ze gouden bergen te beloven via zwendel met postcoupons en later met landkavels. De 'rendementen' betaalde hij uit met de inleg van nieuwe deelnemers. Wat sindsdien in Amerika "Ponzi-fraud" wordt genoemd staat in Nederland beter bekend als een piramidespel.

Het spel van Ponzi eindigde tragisch. Hij bracht aan het einde van zijn leven haast meer tijd door in de gevangenis dan erbuiten. En hoewel er tientallen miljoenen dollars door zijn handen zijn gegaan, moest hij uiteindelijk volledig bankroet op kosten van liefdadigheid worden begraven.

Ook Madoffs spel lijkt met de nodige tragiek te eindigen. De website (madoff.com) van zijn voorheen prestigieuze investeringsbedrijf Bernard L. Madoff Investment Securities (opgericht in 1960) kleurt goeddeels zwart en bevat slechts het bericht dat de "eerbare Louis L. Stanton", federaal rechter in het zuidelijke district van New York, de tegoeden en bezittingen van Madoff heeft bevroren.

De 70-jarige Amerikaan werd vorige week aangegeven door zijn eigen zonen Andrew en Mark. Naar verluidt zouden ook zij geld hebben verloren door de zwendel van hun vader.

Madoff is inmiddels aangeklaagd voor beleggingsfraude. Hij kan worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar en een boete van 5 miljoen dollar. Bij zijn arrestatie door FBI-agenten gaf hij wel blijk van enige realiteitszin. Het stelde te verwachten naar de gevangenis te gaan. "Er is geen onschuldige verklaring. Het is één grote leugen. Ik heb investeerders betaald met geld dat er helemaal niet was."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen