Financiële crisis stort economie in recessie

Hoe diep zal de recessie zijn en hoe lang zal ze aanhouden? Dat zijn op dit moment veel gehoorde vragen. Het beeld oogt somber, overal rinkelen de alarmbellen. Ons wacht de ernstigste terugslag in de bedrijvigheid sinds in ieder geval het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw.

Al in 2007 doemde het gevaar aan de horizon op. Aanbieders van leningen in de VS werden geconfronteerd met een toenemend aantal wanbetalers onder woningbezitters. Die konden hun stijgende rente- en aflossingsverplichtingen niet langer opbrengen, terwijl ondertussen de vastgoedprijzen daalden.

Vaak waren de subprime-hypotheken, bestemd voor mensen met een smal budget, door de verstrekkers ervan doorverkocht. De grensoverschrijdende verwevenheid binnen het bankwezen en de handel in ondoorzichtige producten met een hoog risico droegen ertoe bij dat de kredietcrisis, zoals het ging heten, zich als een olievlek uitbreidde.

Ze barstte pas echt in alle hevigheid los toen half september de autoriteiten in Washington weigerden in actie te komen om de ondergang van de gerenommeerde zakenbank Lehman Brothers af te wenden. Die opstelling betekende een inbreuk op het principe "too big to fail", te groot om om te vallen. Het sloeg een deuk in het vertrouwen en dat fungeert nu eenmaal als de kurk waarop de wereld van het geld drijft.

In de weken die volgden ontsnapte het internationale financiële systeem aan een totale ineenstorting. De onderlinge kredietverlening tussen de spelers in dat circuit droogde op. Zij durfden geen zaken meer te doen met elkaar. Daardoor traden er onder hen acute tekorten aan liquiditeiten op, wat hun voortbestaan bedreigde. De aandelenkoersen hadden inmiddels de duikvlucht naar beneden ingezet, met alle negatieve consequenties van dien voor bijvoorbeeld de pensioenfondsen.

De centrale banken schoten te hulp door omvangrijke bedragen aan kortlopende middelen in de stagnerende geldmarkt te pompen. Later kondigden zij een unieke gecoördineerde renteverlaging af.

Ook de overheden rukten op volle sterkte uit en legden allerlei reddingsplannen op tafel, waarmee honderden miljarden euro's waren gemoeid. Zo poogden zij de onrust onder de burgers te dempen door te waarborgen dat zij bij een onverhoopt faillissement hun spaartegoeden zouden terugkrijgen. Zij stelden zich garant voor kredieten tussen financiële bedrijven en zij voorzagen banken van nieuw kapitaal ter verbetering van hun vermogenspositie.

In Nederland balanceerde Fortis begin oktober, kwetsbaar als het was doordat het de overname van ABN AMRO in de veranderde omstandigheden moeilijk kon behappen, op de rand van de afgrond. Het kabinet greep in, eerst met een gedeeltelijke en enkele dagen erna met een volledige nationalisatie van de Nederlandse tak van het concern.

Nadat de problemen in de financiële wereld redelijk onder controle leken, dienden zich in ijltempo de gevolgen voor de reële economie aan. Binnen korte tijd verslechterde de situatie dramatisch. Ondernemingen, met de autofabrikanten voorop, kregen een forse vraaguitval voor hun kiezen. In veel landen is reeds sprake van krimp.

Regeringen trachten met maatregelen zoals belastingverlaging en uitgavenverhoging de bestedingen te ondersteunen en de recessie te verzachten. Eén ding staat echter wel vast: 2009 wordt in economisch opzicht een erg moeilijk jaar.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen