Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Mon is mooi

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Mon is mooi

Krijtrotsen zijn dé trekpleister van afbrokkelend Deens eiland

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Fazanten, hazen en reeën. Een schaakbord van groene graslanden en gele koolzaadvelden. Het Deense eiland Mn is rustgevend, maar niet spectaculair anders dan Nederland. Totdat de vakantieganger Mns Klint bezoekt. Over een lengte van 8 kilometer eindigen de velden en bossen daar abrupt in een van de grootste natuurattracties van Denemarken: krijtrotsen. De helderblauwe zee die zachtjes, maar onafgebroken aan de witte steenklompen knabbelt, maakt het plaatje af.

Goed zeven uur reistijd, laat de routeplanner weten. Het Deense eiland Mn blijkt dichterbij te liggen dan de Zwitserse alpen. Helaas pakt de Duitse Rijkswaterstaat wegwerkzaamheden op zaterdag grondig aan. Dat levert een urenlange file op. Als klap op de vuurpijl blijkt dankzij de meivakantie de wachttijd voor de boottocht naar het Deense Rodby ruim anderhalf uur te zijn. Niks zeven uur, maar exact twaalf uur duurt de reis.

Alle stress van de tocht verwaait op de brug naar het eiland. Zachtroze lucht, overal water; Mn is mooi. Geen wonder dat het in de zomer wordt overspoeld met toeristen.

Dé trekker van het eiland is Mns Klint. Sterker nog: de krijtrotsen zijn een van de grootste natuurattracties van Denemarken. De weg ernaartoe slingert door kleine dorpen. In de kernen ervan staan steevast eeuwenoude kerken. Met een beetje fantasie lijkt het alsof voor de bouw van de daken gebruikgemaakt is van legostenen.

Het laatste stuk naar Mns Klint gaat door eeuwenoude bossen. Net als de reiziger zich afvraagt of hij wel goed zit, is daar de parkeerplaats. Compleet met een speeltuintje dat de kinderen gretig bestormen. Hier niet de geijkte Nederlandse wipkip, maar heus Deens design. Klimmen en klauteren op nagemaakte botten van dinosaurussen.

Scherpe keien

Vlak naast de speeltuin beginnen de trappen. Omlaag of omhoog? De keus valt op het laatste. Wandelaars komen hier aan hun trekken. Door de bossen bovenop de kliffen is een kilometerslange wandeling uitgezet. Tussen het frisse groen schitteren de witte krijtrotsen en de helblauwe Oostzee in het zonlicht. In de zomer is het dringen geblazen om dit fraaie stuk natuurschoon te bewonderen. In het voorjaar is daar echter geen sprake van.

Gelukkig maar, want de houten trappen naar beneden zijn lang: 994 treden om precies te zijn. Het afdalen is echter meer dan de moeite waard. Tenminste, voor diegene die het krijt van dichtbij wil bekijken. Wie lekker op het strand denkt te gaan liggen, komt bedrogen uit. Het ligt boordevol scherpe keien en nodigt niet erg uit tot zonnebaden. Tussen al de stenen doen kinderen direct een geweldige ontdekking: krijt. Overal ligt het witte natuurproduct. Spontaan slaan ze aan het tekenen op grote stenen.

Betreden van de stranden, zo waarschuwt het Deense ministerie van Milieu, is volledig op eigen risico. Niet voor niets: de complete bomen die her en der op het strand liggen zijn stille getuigen van lawines. Bovendien knabbelt de zee gedurig aan het eiland. Jaarlijks spoelen er kleine rotsgedeeltes weg. In de twintigste eeuw zijn er zelfs vijf momenten geweest waarop een fors gedeelte in zee plonsde. Zo verdween er op 25 januari 1952 onverwachts een stuk grond van ruim 400 meter lang en 100 meter breed.

Zeedinosaurus

Bovenaan Mns Klint staat sinds 2007 het Geo Center. Voor wie -met een knipoog- onder het skelet van een zeedinosaurus van '70 miljoen jaar' oud kan doorlopen, de moeite waard. Kinderen maken er op een speelse manier kennis met de kracht van water. Er staan grote tafels met zand en water waarop ze erosie door zeewater kunnen nabootsen.

Ook volwassenen steken het nodige op. Bijvoorbeeld dat kalk een belangrijke grondstof is voor veel producten. Zelfs zo dat er dagelijks meer dan 3 miljoen kubieke meter wordt afgegraven. Om dat getal concreet te maken: de oppervlakte van een voetbalveld keer de hoogte van een toren van 400 meter. Dat stoepkrijt uit kalk bestaat, is een open deur. Maar het zit ook in kinderstoelen, luiers, laarzen en tandpasta.

Het geologie- en natuurcentrum besteedt verder aandacht aan de natuur in het gebied. Ook hier weer ruim aandacht voor kinderen. Dankzij fladderende papieren vlinders ontdekken ze de techniek achter vliegen. Iets verderop staat een aantal microscopen klaar. Niet alleen voor de jongste bezoekers. Ook volwassenen turen naar fossielen op kleine steentjes. Er valt zowel in het groot als in het klein veel te ontdekken op Mns Klint.


SPRINGENDE REEËN

Møn is meer dan krijtrotsen. Het 32 kilometer lange eiland biedt dan wel geen grootse winkelcentra of speeltuinen, toch hoeven vakantiegangers zich er niet te vervelen. Een greep uit de uittips op Møn en in de naaste omgeving.

„Vanuit de voormalige verkeerstoren heeft u een prachtig uitzicht over de zeehonden die zich op de rotsen en stenen in de Avnú Fjord koesteren en de vele eenden, waad- en trekvogels.” De folder van de VVV belooft veel. Op naar Avnú dus. Het natuurcentrum is in 2004 geopend. De gebouwen werden oorspronkelijk gebruikt voor de militaire luchtvaartschool. Nu maakt het terrein een verlaten indruk. Via een metalen trap kunnen bezoekers omhoog de verkeerstoren in. Achter de glazen omloop hangen de verrekijkers klaar. Geen zeehond te zien. Wel vogels. Welke? Dat valt na te zoeken in de vogelboeken die tegen de glazen wand bungelen. Ook springen er twee reeën kriskas door het veld en over de weg. Goed opletten dus bij de autorit terug. Want een gewaarschuwd mens telt voor twee.


Oud, ouder, oudst

De kerkjes op Møn zijn zonder uitzondering oud. Ten oosten van Stege ligt Keldby. De bakstenen kerk uit 1250 is van fresco’s voorzien. De oude tekeningen zijn waarschijnlijk gemaakt door de ”Meester van Elmelunde”. Deze kunstenaar nam in de 15e eeuw meerdere kerken onder handen. Ook de oudste kerk van het eiland, die van Elmelunde. Een gedeelte van het koor in de kerk van Elmelunde stamt zelfs uit 1080. Waarschijnlijk woonde deze mysterieuze schilder ook in dit dorp. Vandaar zijn naam.


FITNESS IN OPENLUCHT

Belangrijkste stad van het eiland is Stege. Goed voor bijna de helft (4000) van het inwonerstal van de hele gemeente Møn (11.200). Het stadje –inclusief wallen en poort– ligt aan de smalle doorgang die het binnenwater Stege Nor verbindt met de baai van Stege. Uitgebreide winkelmogelijkheden kent het stadje niet, toch is het leuk om erdoorheen te dwalen. Al vanaf halfzes ’s morgens verkoopt de bakker brood en andere lekkernijen. Ook aan restaurantjes geen gebrek. Wie te veel gesnoept heeft, kan terecht bij het ‘openlucht tnesscentrum’ aan het water. Pal achter de winkelstraat ligt een grasveld waarop allerlei houten toestellen staan. Op het eerste gezicht lijkt het een speeltuin. Dat is het echter niet. Alle houten trimtoestellen zijn voorzien van bordjes met uitleg over de oefeningen. De glooiende heuvels, de gele koolzaadvelden en het water; er zijn slechtere uitzichten denkbaar tijdens het sporten.


ALTIJD ZOMER IN HOLMEGAARD

Holmegaard, dé glasfabriek van Denemarken, ligt iets verder van Møn, maar is zeker de moeite van het bezoeken waard. In 2008 verwelkomde de fabrikant zo’n 300.000 bezoekers. De fabriek breidt de activiteiten uit. Er worden chocoladebonbons gemaakt en er is een bierbrouwerij. Het allerleukste blijft natuurlijk het glasblazen. De glasblazers staan in korte broek voor grote ketels. Die verspreiden zo veel hitte dat het binnen de muren van de fabriek altijd zomer is. Geroutineerd blazen de werknemers glas na glas. Het kunstje lijkt zo makkelijk. Totdat de bezoeker zelf aan de slag gaat. Tip: ga eerst een glas blazen, bezichtig daarna de rest van de fabriek. Het glas moet namelijk nog twee uur uitharden. Toegangsprijs voor een volwassene 95 kroon (ongeveer 13 euro). Kinderen betalen 75 kroon (ongeveer 10 euro). Een glas blazen kost 139 kroon (ongeveer 18,50 euro).


SNOEPJE VAN 36 KILO

Leuk voor een regenachtige morgen: Møn Bolcher. Sinds 1993 wordt in een hal van een oude suikerfabriek op ambachtelijke wijze snoep gemaakt. Het bedrijf mag nog niet zo oud zijn, het recept is dat wel. Het snoepje heeft een donkerrode buitenkant (rabarber) met een gele vulling. Het is in Denemarken met name in speciaalzaken te koop. Werknemers zijn druk in de weer. Onder een warmtelamp ligt een grote, donkerrode plak. Daarop gaat een grote bijna vloeibare klomp gele vulling. De donkerrode plak wordt eromheen gevouwen. Dit snoepje van 36 kilo wordt naar een machine gebracht die er lange ‘draden’ van trekt. Twee mannen hakken de staven tot hapklare brokken. Kinderen kunnen onder professionele begeleiding hun eigen lolly maken. moenbolcher.dk.

Dit artikel werd u aangeboden door: Reformatorisch Dagblad

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 januari 2009

Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's

Mon is mooi

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 januari 2009

Reformatorisch Dagblad | 20 Pagina's