Israël naar de stembus
Te midden van het oorlogsgeweld maakt Israël zich op voor de parlementsverkiezingen van 10 februari. De kiezers staan voor de keus: Likud, Kadima of Arbeidspartij. Of gaan ze voor een van de andere partijen? Het Kieskompas kan helpen bij het bepalen van de keus. Een overzicht van de politieke partijen en de belangrijkste partijleiders.
Belangrijkste partijleiders,/B>
Benjamin Netanyahu (Likud)
Geboren: Tel Aviv, 21 oktober 1949
Woonplaats: Jeruzalem
Getrouwd, drie kinderen
Studies: Architectuur en businessmanagement aan Massachusettes Instituut voor Technologie, VS.
Militaire rang: Kapitein. Diende in Sayeret Matcal, de meeste prestigieuze commando-eenheid van het Israëlische leger.
Netanyahu maakte carrière in de internationale politiek en was ambassadeur in de Verenigde Staten (1982-1984) en bij de Verenigde Naties (1984-1988).
Hij was premier van 1996-1999. Daarnaast was hij onder meer minister van Buitenlandse Zaken (1998-2003) en minister van Financiën (diverse keren).
Tzipi Livni (Kadima)
Geboren: Tel Aviv, 8 juli 1958
Woonplaats: Tel Aviv
Getrouwd, twee kinderen
Studie: Rechten aan Bar-Ilan Universiteit in Ramat Gan, Israël.
Militaire rang: Luitenant. Werkte van 1980-1984 voor de Mossad.
Livni werkte tien jaar als advocate met als specialisaties publiek en commercieel recht. In 1999 werd ze voor Likud lid van de Knesset. Livni vervulde diverse ministersposten voordat ze in 2006 aantrad als minister van Buitenlandse Zaken. Binnen Likud behoort ze tot de gematigde vleugel.
Na de terugtreding in september vorig jaar van premier Olmert uit de regering wegens beschuldiging van corruptie kreeg Livni van president Shimon Peres de taak een nieuwe regering te vormen. Dat lukte niet vanwege van onverzettelijkheid van Shas.
Ehud Barak (Arbeidspartij)
Geboren: kibboets Mishmar Hasharon, 12 februari 1942
Woonplaats: Tel Aviv
Getrouwd, drie kinderen uit eerder huwelijk
Studie: Scheikunde en wiskunde aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem; Technische bedrijfskunde aan Stanford University, Californië, VS.
Militaire rang: Commandant, luitenant-generaal. Als drager van Golanonderscheiding en nog vier andere onderscheidingen meest gedocoreerde soldaat van Israël.
Barak heeft zijn sporen verdiend in het leger. Hij was een van de belangrijkste architecten van de spectaculaire reddingsoperatie van het gekaapte Air Francetoestel in Entebbe, Uganda, in 1976.
Barak was onder meer minister van Binnenlandse en Buitenlandse Zaken en was premier van 1999-2001. Sinds juni 2007 is hij partijleider van de Arbeidspartij en minister van Defensie.
Barak speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van de Camp Davidakkoorden in 2000.
"Israël zal een ruk naar rechts maken"
OORLOG IN GAZA LEIDT AANDACHT VAN VERKIEZINGEN AF
Door de oorlog in Gaza maken weinig Israëliërs zich druk over politiek. Toch mogen de inwoners van de Joodse staat op 10 februari naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. De uitkomst lijkt al bij voorbaat vast te staan. Prof. Asher Aryan: "Israël zal een ruk naar rechts maken."
Kort na het begin van de vijandelijkheden in de Gazastrook stopten de politieke partijen in Israël hun verkiezingscampagnes. Bang als zij waren dat rivaliserende politici de oorlog als campagnewapen zouden inzetten om daarmee electoraal voordeel te behalen. Vooral uit linkse hoek klonk de roep om uitstel van de stembusstrijd. Logisch, want de linkse partijen staan er in de peilingen niet goed voor.
Uitstel is echter geen optie, betoogt prof. Asher Aryan, verbonden aan het Israel Democracy Institute in Jeruzalem en nauw betrokken bij de totstandkoming van het Kieskompas Israël, een digitale kieswijzer die helpt bij het bepalen van de politieke voorkeur. "Daarvoor is een tweederdemeerderheid in de Knesset nodig en die is er simpelweg niet. Ook technisch gezien is uitstel lastig: het hele proces is al in gang gezet. Politiek gezien heeft rechts er alle belang bij om de verkiezingen door te laten gaan. Netanyahu (lijsttrekker voor de Likudpartij, RD) doet het goed in de peilingen. Barak zit in een wat dubbele positie. Zijn Arbeidspartij staat op verlies, maar als minister van Defensie krijgt hij veel lof toegezwaaid voor het Israëlische militaire optreden in de Gazastrook."
Op de achtergrond
Door de strijd in Gaza zijn de meeste andere verkiezingsthema's op de achtergrond geraakt. Aryan: "De partijen -en met name hun kopstukken- zullen vooral op de uitkomst van de oorlog worden beoordeeld. De grote vraag is of we het karwei in Gaza daadwerkelijk hebben afgemaakt. Daar zal straks het politieke debat over gaan."
In het debat over de oorlog nemen de partijen momenteel enigszins merkwaardige posities in. Partijleider Ehud Barak is een sterk voorstander van voortzetting van de strijd, terwijl zijn Arbeidspartij traditioneel een gematigde positie inneemt. Lijsttrekker Tzipi Livni van de centrumrechtse Kadimapartij bepleit juist het benutten van diplomatieke middelen. "En premier Olmert weet zoals gewoonlijk niet goed wat hij moet doen", aldus prof. Aryan.
Over de uitkomst van de Israëlische parlementsverkiezingen is de Joodse wetenschapper kort en krachtig. "Israël zal een ruk naar rechts maken. Dan heb ik het vooral over de politieke blokken die in de Knesset bestaan. Welke partij de grootste zal worden, is minder makkelijk te voorspellen. Je kunt wel rechts stemmen, maar dat hoeft zeker niet op de Likudpartij te zijn. Ik verwacht overigens dat er uiteindelijk een brede coalitie tot stand zal komen van Likud, Kadima en de Arbeidspartij. Daarmee heb je een solide politieke basis, maar zeker geen formule om een langetermijnoplossing voor het conflict met de Palestijnen te vinden."
Is zo'n oplossing überhaupt nog wel mogelijk?
"Je moet eerst een partner hebben met wie je kunt spreken over een oplossing. Zolang Hamas de touwtjes in handen heeft, is er sprake van een voortdurend wederzijds veto."
Hoe omschrijft u het huidige politieke klimaat in Israël?
"In één woord: bevroren. De kleine partijen maken zich ernstig zorgen over hun positie. Alle aandacht gaat momenteel naar de grote partijen uit. Wat zij van bepaalde kwesties vinden, vooral nu er oorlog is, lijkt alleen nog maar te tellen. Vandaar dat veel kleine partijen op uitstel van de stembusstrijd hebben aangedrongen. Als de oorlog tegen de tijd dat de verkiezingen worden gehouden nog niet over is, zou het ook verstandiger zijn ze uit te stellen. Maar zoals gezegd is dat eigenlijk om meerdere redenen geen optie."
In Europa zijn de ideologische verschillen tussen politieke partijen de afgelopen jaren steeds meer vervaagd. Hoe is dat in Israël?
"Ook in Israël hebben we dat zien gebeuren. De belangrijkste politieke partijen zijn niet meer wat ze geweest zijn. Overigens waren de ideologische verschillen nooit erg groot. De opkomst van een sterke centrumpartij, Kadima, heeft grote invloed gehad. Vooral de daarmee gepaard gaande neergang van de Arbeidspartij is een zeer opvallende ontwikkeling.
Overigens heeft het falen van diverse premiers daarin ook een grote rol gespeeld. Noch Barak, noch Netanyahu bleek in staat de coalitie en de eigen partij bij elkaar te houden. Zij wilden te veel zichzelf als leider van het land presenteren, maar verloren daarbij de samenwerking binnen de coalitie uit het oog. Sharon heeft daar destijds handig op ingespeeld."
Politieke partijen
Welke politieke partijen doen op 10 februari in Israël mee aan de verkiezingen? En wat is hun stansdpunt met betrekking tot het vredesproces?
Kadima
Partijleider: Tzipi Livni
Aantal zetels in Knesset: 29
Standpunt: Kadima is van mening dat een democratische Joodse staat alleen behouden kan blijven als delen van "het land Israël" aan de Palestijnen worden gegeven. Kadima is voor onderhandelingen met de Palestijnen om te komen tot een Palestijnse staat en is bereid daarvoor zogenaamde bezette gebieden op te geven.
Arbeidspartij
Partijleider: Edud Barak
Aantal zetels in Knesset: 19
Standpunt: De Arbeidspartij stuent het vredesproces met zowel de Palestijnen als de Arabische staten. De partij is harder dan Meretz maar softer dan Kadima.
Likud
Partijleider; Benjamin Netanyahu
Aantal zetels in Knesset: 12
Standpunt: Likud steunt het idee van het complete thuisland en hecht aan het Joodse historische en onvervreemdbare recht op het land Israël.
De Nieuwe Beweging - Meretz
Partijleider: Haim Oron
Aantal zetels in Knesset: 5
Standpunt: Meretz streeft naar politiek akkoord met Palestijnen gebaseerd op de grenzen van 1967.
Gil (gepensioneerden)
Partijleider: Rafi Eitan
Aantal zetels in Knesset: 7
Standpunt: De partij heeft geen duidelijke agenda.
Shas
Partijleider: Eli Yishai
Aantal zetels in Knesset: 12
Standpunt: De partij neemt gematigd tot hard standpunt in.
Verenigd Torah Judaïsme
Partijleider: Jacob Litzman
Aantal zetels in Knesset: 6
Standpunt: Soft.
Israel Beiteinu
Partijleider: Avigdor Liberman
Aantal zetels in Knesset: 11
Standpunt: Hecht zeer aan nationale veiligheid, wil Joodse van Arabische bevolking scheiden en streeft twee staten na.
Ra'am-Ta'al
Partijleider: Ibrahim Zarzor
Aantal zetels in Knesset: 4
Standpunt: Wil Palestijnse gebieden opgeven voor een Palestijnse staat met Jeruzalem als hoofdstad.
Hadash
Partijleider: Mohammad Baraka
Aantal zetels in Knesset: 3
Standpunt: Steunt het idee van een Joodse en een Palestijnse staat.
Balad
Partijleider: Gamal Zachlaka
Aantal zetels in Knesset: 3
Standpunt: Duifachtig.
Nationale Eenheid
Partijleider: Jacob Katz
Aantal zetels in Knesset: 9 Standpunt: Partij ziet Israël als historische Joodse vaderland en gelooft dat er een einde aan het conflict komt als alle Arabieren Israël hebben verlaten. Groenen Partijleider: Peer Wiesner Aantal zetels in Knesset: 0 Standpunt: Duifachtig. De Groene Beweging - Meimad Partijleider: Rabi Michael Malikior Aantal zetels in Knesset: neemt voor eerste keer deel Standpunt: Duifachtig. Habait Hayehudi - Mafdal Partijleider: Rabi Daniel Hershkovitz Aantal zetels in Knesset: 0 Standpunt: Havikachtig.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 17 januari 2009
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 17 januari 2009
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's