Engeland: Britse beleefdheid

De zelfbedieningskassa's die sinds kort in menige Britse supermarkt staan, zijn een attractie op zich. Uitermate vriendelijk word je door een vrouwelijke stem te woord gestaan. "Beweeg alstublieft uw artikelen een voor een langs de scanner." "Plaats uw artikelen alstublieft in de tas." "Kies alstublieft hoe u wilt betalen." "Vriendelijk dank en graag tot ziens!"

Deze overbeleefde zelfbedieningskassa's hebben iets typisch Engels. Engeland: het land van de Britse gentleman. Van de "gentleman's agreement". Van beleefdheid op-en-top. Of toch niet?

Engelsen staan bekend om hun goede manieren. Denk aan de gemiddelde Engelsman, en je ziet het clichébeeld voor je van de Britse gentleman. Strak in pak en met zo'n bolhoed op.

Engelsen zelf ridiculiseren dit stereotype maar al te graag. Een vaak terugkerende persoonlijkheid in Britse slapsticks is de ietwat te beleefde kerel. De werkelijkheid lijkt anders. Cultuuranalist Geert Hofstede vindt Engeland juist een harde, masculiene cultuur hebben. De samenleving van de "British bulldogs" (team van professionele boksers) en van Margaret Thatcher. In een toespraak in Londen enkele jaren geleden vergeleek Hofstede Engeland en Nederland. Conclusie: in Engeland, vond hij, draait het veel minder om relaties opbouwen, en zorgen voor elkaar. Het gaat er veel meer om ambitie en om presteren. Typisch masculiene waarden.

Hier zit zeker wat in. De Engelse samenleving is in een aantal opzichten duidelijk minder zorgzaam. Ouderen zonder al te veel pensioen¡opbouw of langdurig werklozen hebben het zwaar.

Toch blijft, ondanks deze harde randjes, men een voorliefde houden voor een stuk "pure" beleefdheid: "De enig echte Britse charme." Parlementariërs spreken elkaar altijd aan als "mijn achtenswaardige collega" om vervolgens keurig netjes de tegenstander met woorden te fileren. Succesvolle Britse businesslui munten uit in hun beleefdheid.

Volgens filosoof Julian Baggini is die Britse beleefdheid uiterst dun. Het is een uiting van een "zeer puriteinse" cultuur, zo meent hij. "Iedereen moet serieus en waardig in het leven staan." Maar, als dat een keer niet nodig is, dan slaan de stoppen echt door, zo signaleert hij. "Bij feesten gaan de Britten helemaal uit hun dak. Er wordt veel te veel gedronken, gescholden en gevochten. Dan is van al die beleefdheid helemaal niets meer over."

Behalve dan bij die mooie zelfbedieningskassa's. Daar zit de beleefdheid volledig in het systeem verwerkt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen