Strijkkwartetten Tsjaikovski

Tsjaikovski is vooral bekend geworden door zijn orkestwerken: symfonieën, soloconcerten, balletsuites en losse symfonische werken. Zijn liederen en kamermuziek zijn ten onrechte wat vergeten. Het Utrecht String Quartet (USQ) is kennelijk voornemens alle werken voor strijkkwartet op te nemen.

Zijn eerste strijkkwartet schreef Tsjaikovski in februari 1871. Hij was nog niet bekend genoeg om zich een presentatieconcert met eigen symfonische werken te kunnen veroorloven, dus werd een avond gevuld met enkele van zijn liederen, pianowerken en dit voor die gelegenheid gecomponeerde strijkkwartet. Het maakte al snel furore. Vooral het tweede deel werd populair. Het thema zou Tsjaikovski ontleend hebben aan een liedje van een dorpstimmerman. Waar of niet waar, het is een juweeltje. Ook de overige delen van dit kwartet mogen er zijn. Luister bijvoorbeeld naar het zwevende ritme van het eerste deel, het pittige scherzo of de klassiek opgebouwde finale.

Het tweede kwartet (1874) heeft een meer tragisch karakter. De start is een weifelend adagio, dat overgaat in een moderato assai. Het eerste thema daarvan is eerder een 'energetische lijn' dan een melodie. Na dit complexe deel volgt een ogenschijnlijk simpel scherzo. Ogenschijnlijk, want de componist schuift zo met maatsoorten dat hij je voortdurend op het verkeerde been zet. In het breed uitgesponnen andante wisselen handenwringende tragiek en kalme berusting elkaar af. De finale begint als een onbekommerde polonaise. Iets voorbij de helft voegt Tsjaikovski echter een fuga in, die leidt tot de plechtige terugkeer van een eerder gespeeld thema. Dat culmineert in een hoogtepunt, waarna het kwartet in de laatste minuut letterlijk tot een razend einde gebracht wordt.

Het USQ geeft energieke en intelligente vertolkingen van deze weinig gespeelde werken. Vier zielen, één gedachte! MDG heeft voor een zorgvuldige opname gezorgd.

N.a.v. "Peter Iljitsch Tschaikowsky - String Quartets no. 1 & 2 - Volume 1 - Utrecht String Quartet"; MDG (903 1575-6); ? 16,-; bestellen: utrechtstringquartet.com.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen