Mythevorming

Mythen zijn niet slechts verhalen uit de Griekse oudheid; ook de politieke geschiedenis zit vol mythevorming. Bekend is de zogeheten "dolkstootlegende": Duitsland heeft de Eerste Wereldoorlog verloren, betoogden de nazi's, omdat een linkse Duitse regering het leger opdracht gaf de strijd te staken terwijl het leger nog goed door kon vechten en zelfs mogelijk de oorlog nog had kunnen winnen.

Andere voorbeelden zijn de protocollen van Sion, de mythe van de krachtige Joodse lobby in de VS en -om dichter bij huis te blijven- de mythe van het plotselinge ontstaan van voedselbanken tijdens de Nederlandse verkiezingsstrijd van 2006.

Het bestaan van mythen in de politiek is op zichzelf geen probleem. Het hoort er min of meer bij en het geeft jus aan het gebeuren rond het Binnenhof. En voor politici en journalisten is het een van de aardigste bezigheden om mythen door te prikken.

Oud-premier Balkenende deed dat gisteravond op overtuigende wijze. Sinds Radio1-verslaggever Wilco Boom zijn boekje "De val van Balkenende. Wat ging er fout" publiceerde, bestaat bij velen het beeld dat het CDA in de verkiezingscampagne de grote vergissing maakte om de kundige, populaire en charismatische politicus Eurlings niet te vragen voor het partijleiderschap. In plaats daarvan ging het partijbestuur na de val van Balkenende IV meteen blind voor nog weer een periode "JP". En als gevolg daarvan bedankte Eurlings voor de eer nog langer actief te zijn voor het CDA. Hij ging eerst maar eens een gezin stichten.

Als de zaken zo gegaan zijn, heeft het CDA inderdaad reden zich voor het hoofd te slaan. De houdbaarheidsdatum van Balkenende bleek immers in juni vorig jaar geheel verstreken? Zijn partij verloor maar liefst 20 Kamerzetels en zakte terug naar de positie van vierde partij van het land.

Met Eurlings aan het roer zou de nederlaag nooit zo zwaar zijn geweest. Met deze populaire Limburger als boegbeeld zou het verlies in de voor het CDA zo cruciale provincie Limburg nooit zo fors geweest zijn. Een veronderstelling die, dat moet iedereen toegeven, zeer aannemelijk is.

Alleen: Ýs Eurlings werkelijk niet gevraagd? En was zijn leiderschap een reële optie? Nee, onthulde Balkenende gisteren. Ik heb hem wel degelijk persoonlijk gevraagd en hem het lijsttrekkerschap aangeboden. Maar hij wilde echt niet. En toen hield het, wat deze optie betreft, op.

Daarmee is het laatste woord over de historische verkiezingsnederlaag van het CDA natuurlijk niet gesproken. De vraag blijft of Eurlings met wat meer aandrang toch niet tot het lijsttrekkerschap te bewegen zou zijn geweest. Ook blijft het vreemd dat in een zo grote partij als het CDA blijkbaar geen ander te vinden was die op overtuigende wijze de plaats van Balkenende had kunnen innemen.

Maar dat alles neemt niet weg dat het voor de geschiedschrijving van betekenis is als de feiten de feiten blijven. De gedachte "het CDA zou gered zijn als het Eurlings een kans had gegeven", kan voorgoed naar het rijk der fabelen worden verwezen. Dat ruimt, in de met mythen soms al te sterk omgeven landspolitiek, weer wat op.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen