Geen broodtrommeltje mee

Diëtiste Rachna Blom (35) windt er geen doekjes om: „Er zijn hier vreselijk veel dikke mensen, een ramp voor de volksgezondheid. Nu niet langer praten over cijfers, we moeten echt obesitas bestrijden!”

In het Caraïbische deel van het Koninkrijk der Nederlanden zijn er, als het gaat om overgewicht, alleen statistieken van vijftien jaar geleden. Toen was het probleem al alarmerend. „Het is daarna alleen maar erger geworden. Vergelijkbaar met de Verenigde Staten, waar twee op de drie mensen veel te zwaar zijn.”

Rachna Blom is diëtiste en voedingskundige in Willemstad, op Curaçao. Ze heeft er samen met een psychologe een vernieuwend concept ontwikkeld. „In groepjes van tien mensen pakken we obesitas aan, met aandacht voor voeding, beweging en psyche.” Trots laat ze foto’s zien van de sessies. Daaronder is ook een opname van een bekende landgenoot in een rolstoel: zo confronteert ze haar patiënten die wel kunnen bewegen maar niet willen, met iemand die wel wil bewegen maar het niet kan.

Wie komen er bij de praktijk langs?

„Het zijn mensen van alle leeftijden en afkomstig uit alle klassen van de samenleving. Mensen met overgewicht door overvoeding, en met overgewicht door ondervoeding, zoals dat ook in ontwikkelingslanden veel voorkomt (zie ”Overgewicht in ontwikkelingslanden”). Meestal verwijzen huisartsen, fysiotherapeuten of specialisten hen naar mij door.”

Is er een bestaan op te bouwen als zelfstandig diëtiste?

„Naast het werk als diëtiste geef ik voorlichting en trainingen op scholen en in bedrijven. Verder leid ik ook gewichtsconsulenten op Aruba en in Suriname op. Dat moet ook wel, want diëtisten worden hier onderbetaald. De overheid moet diëtisten breder inzetten, ook in de preventie. Vroeger had de GGD diëtisten in dienst. Die hele afdeling is wegbezuinigd.”

Wat gaat er mis met de jeugd en voeding?

„Als beide ouders werken, gaan kinderen naar de naschoolse opvang. Dan kunnen ze niet naar sport en bewegen ze minder. Het eten moet daar zo goedkoop mogelijk en ja, als kinderen thuis al geen groenten eten, gaat de naschoolse opvang het gevecht om hen groenten te laten eten natuurlijk ook niet aan.”

De lokale keuken werkt vanouds weinig met groenten. „Soms hebben gerechten groente in de naam, zoals ”snijboonchi stoba”, maar dan is het toch vooral véél vlees en heel weinig groente.”

Bovendien, de ABC-eilanden zijn droog; water is er duur en daarom verbouwt men er bijna geen groenten. Die worden geïmporteerd. Ze zijn daardoor voor veel mensen nauwelijks te betalen en ook niet altijd vers. „Veel populaire groenten zijn ook nog eens zetmeelhoudend, zoals zoete aardappel, rode bieten, winterwortel, bakbanaan en pompoen.”

U zegt dat het slavernijverleden ermee te maken heeft…

„Slaven kregen vroeger het slachtafval van de baas, zoals ingewanden, bloed en hersenen, en orgaanvlees, zoals lever. Dat maakt men nu nog steeds klaar met harde en dus ongezonde vetten. Men serveert het met veel witte rijst, vette friet of ”funchi”, een maiskoekje van bewerkt meel.”

Koken mensen eigenlijk nog wel thuis?

„Men neemt geen tijd meer om te koken. Dat bespaart ook de tijd van de afwas. Mensen werken langer en hebben meer geld te besteden. Fastfoodrestaurants schieten als paddenstoelen uit de grond. Zo schiet de welvaart zijn doel voorbij: men neemt wel de tijd om te werken, maar niet meer om gezond te eten.”

Speelt ook mee dat dikke vrouwen in de ogen van Antilliaanse mannen aantrekkelijk zouden zijn?

„Vroeger was dikte een teken van welvaart, maar het heel dikke is nu niet meer zo populair. De ideale Body Mass Index, de BMI, zien mannen echter helaas nog niet als aantrekkelijk.”

Rachna studeerde communicatie en daarna voeding en diëtetiek aan de Hanzehogeschool in Groningen. „Toen zag ik eens een man in kostuum fietsen, met een broodtrommeltje achterop. Brood meenemen naar het werk kan bij ons ook, maar fietsen naar je werk niet. Vrouwen komen al helemaal niet graag bezweet van het fietsen op hun werk aan.”

Hoe zit het met Antillianen en Arubanen in Nederland?

„Ook veel Antillianen en Arubanen in Nederland zijn te dik; vooral de lager opgeleiden veranderen hun eetpatroon niet. Ze gaan al helemaal niet over op de Nederlandse keuken van aardappelen, groenten en vlees. Jammer, want gezond eten is in Nederland veel goedkoper en er is meer en gevarieerder aanbod van vis, verse groenten en vers fruit dan hier op de eilanden.”

Lukt het thuis om uw eigen kinderen op gewicht te houden?

„Mijn zoons van 7 en 9 jaar zijn niet te zwaar. ”Zonder goede opvoeding geen goede voeding”, is mijn devies. Mijn moeder eet ’s middags vaak warm met de kinderen, en dan valt het op dat ze er moeite mee heeft om veel groente te koken. Die culturele gewoontes zitten zó ingebakken.”

Overgewicht in ontwikkelingslanden

De helft van het aantal mensen met overgewicht leeft in de volgende negen landen: China, de Verenigde Staten, Duitsland, India, Rusland, Brazilië, Mexico, Indonesië en Turkije. In ontwikkelingslanden groeide het aantal mensen met overgewicht de afgelopen dertig jaar met 300 procent, in ontwikkelde landen met 170 procent. In ontwikkelingslanden is er sprake van een dubbel probleem, doordat er twee vormen van slechte voeding naast elkaar voorkomen: ondervoeding en overvoeding.

Overgewicht door ondervoeding hoort bij armoede: het gaat dan om de kwaliteit van het voedsel. Overgewicht door overvoeding zegt iets over de verhouding tussen de energie die iemand binnenkrijgt en de energie die hij gebruikt. Een kwestie van leefstijl.

BMI bereken je als volgt

1. Neem uw lengte in meters, bijvoorbeeld 1,75 meter.

2. Bereken hiervan het kwadraat: 1,75x1,75 = 3,0625.

3. Neem uw gewicht in kilo’s, bijvoorbeeld 79 kilo.

4. Deel uw gewicht door het kwadraat van uw lengte:

79:3,0625 = 25,7959, afgerond 26.

Bij een BMI van 18,5 tot 25 is er sprake van een normaal gewicht.

Bij een BMI tussen de 26 en de 30 spreekt men van overgewicht.

Bij een BMI hoger dan 30 is er sprake van obesitas, soms zelfs van morbide (dodelijke) obesitas.

Deze waarden gelden voor zowel mannen als vrouwen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen