GBS vervangt moeilijke woorden in SV toch niet

Dat deelt secretaris ds. A. van Heteren mee in het juninummer van StandVastig, periodiek van de stichting.

Een tekstcommissie van de GBS, die al zo’n tien jaar geleden met haar werk begon, rondde vorig jaar haar onderzoek naar verouderde woorden af, meldt ds. Van Heteren. In oktober keurde het GBS-bestuur de door de commissie voorgestelde synoniemen goed, aldus het bericht. In tegenstelling tot eerdere plannen heeft het GBS-bestuur „recentelijk” besloten „deze synoniemen niet in de Bijbeltekst, maar in een aparte kolom te verwerken.”

Meest zuiver

Het besluit om niet de Bijbeltekst zelf aan te passen, is niet ingegeven door de gedachte dat de Statenvertaling heilig zou zijn, licht GBS-voorzitter ds. A. C. Rijken desgevraagd toe. „Wij spreken van de meest zuivere vertaling in het Nederlands. Daarmee houd je al een slag om de arm.”

De reden dat verouderde woorden niet in de tekst zelf zijn aangepast, is dat het er uiteindelijk te veel waren, aldus ds. Rijken. „Aanvankelijk hadden we een woordenlijstje achter in onze Bijbels. Maar dat voldeed niet meer. Er waren veel meer woorden die uitleg behoefden. Uiteindelijk zijn we aan de hand van Trommius alle woorden langsgegaan die moeilijk te begrijpen zijn. Toen dat was afgerond, was de vraag: Wat gaan we daar nu mee doen? Wat gebeurt er als je dit allemaal gaat doorvoeren in de tekst? Wat voor taalkleed krijg je dan? Ga je geen nieuw stuk op een oud kleed zetten?”

Volgens de hersteld hervormde predikant uit Gameren is het „nog niet zo simpel” om alle synoniemen door te voeren. „Het gaat niet alleen om ”berderen”, wat je kunt vervangen door ”planken”. Er zijn ook woorden waarbij je niet precies weet wat er exact wordt bedoeld. Bovendien gaat het ook om zinsconstructies, naamvallen, voegwoorden.” Om die reden heeft de GBS gekozen voor „de minst ingrijpende” oplossing, aldus de GBS-voorzitter, waarbij er in de tekst in het midden een kolom staat waarin ter hoogte van een moeilijk woord een synoniem wordt gegeven.

De GBS kiest daarmee voor eenzelfde aanpak als in de Bijbel met uitleg. Ook die Bijbeluitgave kent een kolom met toelichting op moeilijke begrippen.

In digitale Bijbeluitgaven van de GBS, zoals de app GBSBijbel, worden de synoniemen voor verouderde woorden weergegeven als gebruikers op het woord klikken.

Grotere stap

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GG) heeft er sinds 2007 meermalen bij de GBS op aangedrongen snel te komen met een editie waarin woorden die in onbruik zijn geraakt, zijn vervangen door termen van gelijke betekenis.

In een reactie op het recente besluit van de GBS noemt ds. J. J. van Eckeveld, preses van de laatste GG-synodes, het „een stap vooruit” dat verouderde woorden nu in een kolom naast de Bijbeltekst komen. „Al lezend in de Bijbel kunnen gebruikers in de genoemde kolom direct nagaan wat de betekenis is van het verouderde woord.”

De predikant van de gereformeerde gemeente van Zeist heeft „waardering” voor het „vele werk” dat de tekstcommissie heeft verricht. Toch hoopte hij dat de GBS een grotere stap zou zetten. „Het verzoek van onze synode ging verder. Daarin werd gevraagd de verouderde woorden in de tekst zelf te vervangen. Ik betreur het dat men daartoe niet heeft besloten.”

Ds. Van Eckeveld begrijpt dat de GBS het besluit heeft genomen „in de hoop de steun te behouden die de stichting heeft in het geheel van de bevindelijk gereformeerde richting. Van harte hoop ik dat de GBS deze steun mag behouden. Want het werk van de stichting verdient onze waardering.”

Tegelijk hoopt de predikant dat „het nu genomen besluit ertoe mag leiden dat bij een volgende druk van onze Statenvertaling de woorden wel in de tekst zullen worden opgenomen en niet meer in een aparte kolom.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen